Điện cơ (EMG) là một thủ thuật chẩn đoán đánh giá tình trạng sức khỏe của cơ bắp và các tế bào thần kinh kiểm soát chúng. Những tế bào thần kinh này được gọi là tế bào thần kinh vận động. Chúng truyền tín hiệu điện khiến cơ bắp co và thư giãn. EMG chuyển các tín hiệu điện này thành các biểu đồ hoặc con số giúp các bác sĩ chẩn đoán.
EMG sẽ được chỉ định ở những bệnh nhân có triệu chứng rối loạn cơ hoặc thần kinh. Những triệu chứng này bao gồm ngứa ran, tê hoặc yếu chi không rõ nguyên nhân. Kết quả EMG có thể giúp chẩn đoán các rối loạn cơ, rối loạn thần kinh và rối loạn ảnh hưởng đến sự kết nối giữa các dây thần kinh và cơ bắp.
Tại sao điện cơ được thực hiện?
Chỉ định đo EMG nếu bệnh nhân gặp phải các triệu chứng có liên quan đến rối loạn cơ hoặc thần kinh. Một số triệu chứng có thể cần phải đo EMG bao gồm:
-
Ngứa ran
-
Tê
-
Yếu cơ
-
Đau cơ hoặc chuột rút
-
Tê liệt
-
Co giật cơ không chủ động.
Kết quả của EMG có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân cơ bản của những triệu chứng này bao gồm:
-
Rối loạn cơ, chẳng hạn như loạn dưỡng cơ.
-
Rối loạn ảnh hưởng đến khả năng của tế bào thần kinh vận động gửi tín hiệu điện đến cơ, chẳng hạn như nhược cơ.
-
Bệnh phóng xạ.
-
Rối loạn thần kinh ngoại biên ảnh hưởng đến các dây thần kinh ngoài tủy sống, chẳng hạn như hội chứng ống cổ tay.
-
Rối loạn thần kinh, chẳng hạn như xơ cứng teo cơ một bên (ALS).
Cần chuẩn bị gì khi làm điện cơ?
Hãy nhớ thông báo cho bác sĩ về bất kỳ loại thuốc không kê đơn hoặc thuốc theo toa nào bạn có thể đang dùng. Nó cũng rất cần thiết khi nói với bác sĩ nếu bạn bị rối loạn đông máu, hoặc nếu bạn đang được đặt máy tạo nhịp tim hoặc máy khử rung tim cấy ghép. Bạn có thể sẽ không được đo EMG nếu có bất kỳ điều kiện hoặc thiết bị y tế nào trong số này.
Nếu bạn được đo EMG, cần phải:
-
Tránh hút thuốc ít nhất ba giờ trước khi làm thủ thuật.
-
Tắm để loại bỏ dầu ra khỏi da. Đừng bôi bất kỳ loại kem hoặc chất dưỡng sau khi tắm.
-
Mặc quần áo thoải mái mà không làm vướng khu vực mà bác sĩ của bạn cần đánh giá. Bạn có thể được yêu cầu thay áo choàng bệnh viện ngay trước khi làm thủ thuật.
Điều gì xảy ra khi làm điện cơ?
Bệnh nhân được yêu cầu nằm xuống bàn kiểm tra hoặc ngồi trên ghế tựa. Bác sĩ có thể yêu cầu di chuyển đến các vị trí khác nhau trong suốt quá trình tiến hành thủ thuật. Có 2 phần trong xét nghiệm EMG: Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh và EMG kim.
Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh có liên quan đến việc đặt các cảm biến nhỏ gọi điện cực bề mặt trên da để đánh giá khả năng của các tế bào thần kinh vận động gửi tín hiệu điện. EMG kim cũng sử dụng các cảm biến để đánh giá tín hiệu điện. Các cảm biến được gọi là điện cực kim, và chúng trực tiếp đưa vào mô cơ để đánh giá hoạt động của cơ khi nghỉ ngơi và khi co lại.
Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh được thực hiện trước. Trong phần này, bác sĩ sẽ đặt một số điện cực lên bề mặt da ở khu vực có triệu chứng. Những điện cực này sẽ đánh giá mức độ tế bào thần kinh vận động điều khiển cơ bắp tốt như thế nào. Sau khi thử nghiệm hoàn tất, các điện cực được loại bỏ khỏi da.
Sau khi nghiên cứu dẫn truyền thần kinh, bác sĩ sẽ thực hiện EMG kim. Trước tiên, khu vực tiến hành sẽ được sát khuẩn bằng chất khử trùng. Sau đó, kim được đưa điện cực vào mô cơ. Bệnh nhân có thể cảm thấy hơi khó chịu hoặc đau trong khi kim được đưa vào.
Các điện cực kim sẽ đánh giá hoạt động điện của cơ bắp khi co lại và khi nghỉ ngơi. Những điện cực này sẽ được tháo ra sau khi thủ thuật kết thúc.
Trong cả 2 phần của thủ thuật EMG, các điện cực sẽ truyền tín hiệu điện nhỏ đến dây thần kinh. Một máy tính sẽ chuyển đổi các tín hiệu này thành các biểu đồ hoặc các giá trị số để bác sĩ đọc. Toàn bộ thủ thuật này sẽ mất từ 30 đến 60 phút.
Những nguy cơ của điện cơ là gì?
EMG là một thủ thuật có rủi ro rất thấp. Tuy nhiên, có thể cảm thấy đau ở khu vực đã được đo. Đau nhức có thể kéo dài trong một vài ngày và có thể thuyên giảm với thuốc giảm đau không kê đơn nếu cần thiết.
Trong vài trường hợp hiếm hoi, bệnh nhân có thể bị ngứa ran, bầm tím và sưng tại các vị trí chèn kim. Hãy tư vấn ý kiến bác sĩ nếu tình trạng sưng hoặc đau trở nên trầm trọng hơn.
Ý nghĩa của kết quả điện cơ?
Bác sĩ có thể trao đổi kết quả với bệnh nhân ngay sau khi làm thủ thuật. Nếu EMG cho thấy bất kỳ hoạt động điện trong cơ bắp ở trạng thái nghỉ ngơi, thì có thể có:
-
Rối loạn cơ bắp
-
Một rối loạn ảnh hưởng đến các dây thần kinh kết nối với cơ bắp
-
Viêm do chấn thương
Nếu EMG của cho thấy hoạt động điện bất thường khi cơ co lại, thì bạn có thể bị thoát vị đĩa đệm hoặc rối loạn thần kinh, chẳng hạn như ALS hoặc hội chứng ống cổ tay.
Tùy thuộc vào kết quả, bác sĩ sẽ trao đổi với bạn về bất kỳ xét nghiệm hoặc phương pháp điều trị bổ sung nào cần thiết.
Xem thêm: Ghi điện cơ trong lâm sàng thần kinh
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
