Tràn dịch khớp gối là tổn thương gây ra tình trạng dịch trong khớp gối quá nhiều làm cho khớp gối bị phù nề, sưng to, giảm chức năng vận động, đau khi vận động… Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng tràn dịch khớp gối:
- Bệnh thường gặp nhiều hơn ở lứa tuổi trên 55, rất có thể sự thoái hóa theo quá trình tự nhiên của khớp là yếu tố tác động đến bệnh lý này.
- Những người tham gia nhiều vào các hoạt động thể thao có nguy cơ chấn thương nhiều hơn, đặc biệt là những môn thể thao liên quan đến các chuyển động đột ngột của khớp như bóng đá, bóng rổ...
- Thừa cân - béo phì làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tràn dịch khớp gối.
- Tình trạng chấn thương cũng hay gặp trong tràn dịch khớp gối, chấn thương các cấu trúc giải phẫu có thể gây đau và gây tràn dịch khớp gối.
- Ngoài ra, nguyên nhân gây tràn dịch khớp gối có thể gặp là: thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, nhiễm khuẩn khớp, gout, giả gout...
Tràn dịch khớp gối là tình trạng lượng dịch trong khớp gối nhiều lên, có thể phát hiện dễ dàng trên lâm sàng. Các dấu hiệu của tràn dịch khớp gối điển hình bao gồm:
- Sưng nề: Một bên gối có thể sẽ to hơn bên kia.
Hạn chế vận động khớp: Khớp gối của bạn sẽ bị hạn chế vận động do lượng dịch trong khớp cản trở vận động khớp.
- Đau: Tùy theo nguyên nhân gây tràn dịch khớp mà có thể sẽ có triệu chứng đau khớp, đôi khi do đau mà bệnh nhân không thể đi lại được.
Khi có những triệu chứng trên, người bệnh nên sắp xếp thời gian đi khám chuyên khoa Cơ xương khớp để được chẩn đoán sớm. Hoặc tư vấn online với bác sĩ qua video để được hướng dẫn chăm sóc sức khỏe tại nhà.
Nếu không được điều trị, dịch trong khớp gối sẽ làm hạn chế vận động khớp, việc chọc hút dịch khớp nhiều lần làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và nếu có nhiễm trùng thì sẽ phá hủy khớp và có thể ảnh hưởng đến toàn thân bệnh nhân.
Vì vậy, sau khi sử dụng các biện pháp tự chăm sóc hoặc dùng thuốc uống mà tình trạng không cải thiện, cần tới cơ sở y tế để được các bác sĩ khám và tư vấn cụ thể. Ngoài ra, thấy khớp gối bất thường như gối trở nên tấy đỏ và nóng khi so sánh với khớp gối bên đối diện cũng cần nhập viện để được thăm khám và chẩn đoán bệnh.
- Xét nghiệm máu để giúp xác định tình trạng viêm nhiễm khuẩn, viêm khớp dạng thấp, bệnh gout...
- Chụp X-quang để biết được các tổn thương như trật khớp, gãy xương, thoái hóa khớp, u xương... Hoặc chụp cộng hưởng từ MRI để biết được các tổn thương xương và phần mềm của khớp.
- Siêu âm khớp để đánh giá mức độ tràn dịch, có thể hút dịch để xét nghiệm hoặc điều trị.
Tùy vào tình trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương án khám, chẩn đoán tràn dịch khớp gối thích hợp.
Điều trị nội khoa
Thông thường, điều trị nội khoa được ưu tiên hơn nếu tình trạng bệnh không quá nặng. Trong trường hợp bệnh đang ở giai đoạn đầu tiên, biện pháp nội khoa được ưu tiên hàng đầu, đó là sử dụng các thuốc giảm đau, trong một số trường hợp, triệu chứng đau hơn mức chịu đựng của bệnh nhân.
Bác sĩ có chỉ định dùng kháng sinh khi có nguy cơ hoặc đang bị nhiễm khuẩn. Các thuốc kháng viêm corticoid có thể sử dụng đường uống hoặc tiêm trực tiếp vào khớp gối. Tuy nhiên, corticoid có nhiều tác dụng phụ, vì vậy phải được kê đơn và theo dõi điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp.
Điều trị ngoại khoa và các thủ thuật can thiệp
Nếu tình trạng tràn dịch nghiêm trọng, cần phải điều trị phẫu thuật khớp và các can thiệp xâm lấn như:
- Chọc hút dịch khớp: Chọc hút dịch khớp nhằm giảm áp lực, đồng thời có thể kết hợp điều trị tiêm corticoid.
- Nội soi khớp: Nội soi khớp có giá trị chẩn đoán nguyên nhân của tràn dịch khớp và có thể kết hợp điều trị như sửa chữa các thương tổn sụn, dây chằng hay tổn thương thoái hóa khớp.
- Trong trường hợp tổn thương thoái hóa khớp gối nặng thì cần phải thay khớp. Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc điều trị.
Vật lý trị liệu
Đây là một trong những cách thức điều trị cho bệnh nhân tràn dịch khớp gối bị hạn chế vận động lâu ngày. Mục đích của điều trị vật lý trị liệu là tăng cường hệ cơ và cải thiện khả năng vận động vùng khớp gối. Tập vật lý trị liệu có hiệu quả tốt trong điều trị tràn dịch khớp.
Khó có thể nói trước khoảng thời gian nhất định để điều trị tràn dịch khớp gối khỏi hoàn toàn. Điều trị bao lâu thì khỏi bệnh tràn dịch khớp gối phụ thuộc vào một số yếu tố quan trọng như:
- Nguyên nhân gây ra tràn dịch khớp gối.
- Tình trạng bệnh: tràn dịch đang ở mức độ nào, cường độ các cơn đau ra sao, thời gian mắc bệnh bao lâu…
- Thể trạng của bệnh nhân: người bệnh tiền sử có bệnh bẩm sinh hay không, có dị ứng thuốc không, có mắc bệnh di truyền hay không,…
- Cách thức điều trị mà bác sĩ chỉ định cho người bệnh: điều trị nội khoa, ngoại khoa, vật lý trị liệu, điều trị bằng sóng cao tần…
Để có thể khỏi tràn dịch khớp gối một cách nhanh nhất thì người bệnh cần sớm đi khám và điều trị, không nên để bệnh trở nặng sẽ nguy hiểm do biến chứng và lâu hồi phục hơn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh