Thoát vị đĩa đệm là một chấn thương trong đó một hoặc nhiều đĩa đệm bị vỡ. Trong thoát vị đĩa đệm, tất cả hoặc một phần nhân bị lồi ra, vật liệu mềm, nằm ở trung tâm bị đẩy ra ngoài đĩa đệm.
Thường khi nhân bị đẩy lồi trong thoát vị sẽ chẹn lên rễ dây thần kinh ở sau cột sống. Khi điều này xảy ra, bạn sẽ cảm thấy rất đau. Phụ thuộc vào mức độ cột sống bị ảnh hưởng, bạn có thể có những triệu chứng khác như tê bì, yếu hoặc sốc điện hoặc cảm giác ngứa râm ran chạy dọc chân hoặc tay. Khi đĩa đệm thoát bị ảnh hưởng đến rễ thần kinh sống, những triệu chứng đi kèm được gọi là bệnh rễ thần kinh.
Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí. Nhưng nhìn chung, bạn thường có một hoặc nhiều triệu chứng rễ dây thần kinh, được giới thiệu ở trên.
Bạn sẽ có những triệu chứng rễ dây thần kinh lan xuống chân hoặc tay do rễ dây thần kinh sống chia nhánh đến khắp nơi trong cơ thể. Mỗi rễ thần kinh phân bố đến một khu vực nhất định, nơi chúng dẫn truyền xung động cảm giác và vận động.
Thoát vị đĩa đệm hầu hết ảnh hưởng đến nam giới lứa tuổi 30-50, đặc biệt với những người làm công việc chân tay. Nam giới hầu hết có tỉ lệ mắc thoát vị đĩa đệm gấp 1,5 lần so với nữ giới. Thoát vị đĩa đệm ít xảy ra ở người cao tuổi. Đó là do khi chúng ta già đi, đĩa đệm trở nên khô. Người già có xu hướng thoái hóa đĩa đệm và những cơn đau hơn là thoát vị đĩa đệm.
Nguyên nhân chính của thoát vị đĩa đệm là do thoái hóa đĩa đệm, mang vác hoặc dồn lực mạnh lên cột sống khi nó gập về phía trước, chấn thương, bao gồm chấn thương nhỏ qua thời gian.
Để chẩn đoán thoát vị đĩa đệm, bác sĩ sẽ lấy bệnh sử và kiểm tra thể chất cho bạn. Trong tiền sử, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn mô tả những triệu chứng một cách chi tiết.
Bác sĩ cũng kiểm tra dây chằng cột sống, phản xạ và độ mạnh cơ. Bác sĩ kiểm tra toàn diện cảm giác bạn có ở mỗi vùng da. Bằng cách khu trú những triệu chứng ảnh hưởng đến rễ dây thần kinh (triệu chứng dễ dây thần kinh) ở da, bác sĩ có thể theo dõi những triệu chứng đặc trưng cho những rế dây thần kinh bị ảnh hưởng.
Bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh. Những xét nghiệm này có thể xác định nguyên nhân cơn đau.
Mặc dù phẫu thuật cắt đĩa đệm thường hiệu quả trong việc giảm đau do thoát vị đĩa đệm, vật lí trị liệu có thể là một sự lựa chọn khác. Trao đổi với bác sĩ để quyết định phương pháp điều trị tốt nhất cho bạn.
Điều trị bảo tồn cho thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng bao gồm nghỉ ngơi, uống thuốc giảm đau, giãn cơ hoặc thuốc chống viêm, thuốc tiêm steroid dưới màng cứng hoặc vật lí trị liệu. Mục tiêu là giảm đau do rối loạn dây thần kinh và giúp bạn có thân hình tốt hơn.
Nếu bạn có triệu chứng của thoát vị đĩa đệm ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày sau khi bạn cố gắng duy trì sự chăm sóc trong 6 tuần, bác sĩ có thể yếu cầu phẫu thuật. Nói chung, phẫu thuật cắt đĩa đệm hoặc cố định cột sống được thực hiện. Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm có kết quả hồi phục nhanh hơn và giảm đau hơn là đợi cơ thể tự làm lành.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh