Chế độ ăn uống đối với người mắc bệnh viêm túi thừa cần phải được điều chỉnh một cách khoa học và phù hợp với từng giai đoạn bệnh, nhằm hỗ trợ quá trình điều trị, giảm thiểu các triệu chứng và phòng ngừa tái phát. Viêm túi thừa là tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng các túi nhỏ bất thường phát triển trong thành ruột. Các biện pháp ăn uống sẽ thay đổi theo mức độ của bệnh, từ khi viêm bùng phát đến giai đoạn phục hồi.
Trong giai đoạn viêm bùng phát, việc cho hệ tiêu hóa thời gian nghỉ ngơi là cần thiết. Do đó, chế độ ăn uống cần được điều chỉnh thành thực phẩm lỏng và mềm để giảm tải cho dạ dày và ruột. Các thực phẩm khuyến nghị trong giai đoạn này bao gồm:
Nước hầm xương
Nước ép trái cây đã lọc bỏ bã
Trong giai đoạn viêm cấp, chế độ ăn kiêng và ít chất xơ là phù hợp. Sau vài ngày, khi triệu chứng viêm giảm, người bệnh có thể dần chuyển sang các thực phẩm dễ tiêu hóa hơn nhưng vẫn duy trì chế độ ăn mềm.
Khi các triệu chứng viêm thuyên giảm, chế độ ăn có thể dần thay đổi. Đối với quá trình phục hồi sau viêm túi thừa, chế độ ăn ít chất xơ, còn được gọi là chế độ ăn mềm, được khuyến khích trong vài ngày đầu. Các thực phẩm nên ưu tiên trong giai đoạn này bao gồm:
Nước hầm xương
Phô mai
Trứng
Cá
Nước ép trái cây không bã
Thịt gia cầm
Sữa
Rau nấu chín kỹ
Bánh mì trắng
Gạo trắng
Sữa chua
Trong quá trình phục hồi, việc bổ sung chất xơ cần thực hiện từ từ. Điều này giúp hệ tiêu hóa dần làm quen với các thực phẩm có chất xơ, tránh kích thích tái phát viêm túi thừa.
Khi phục hồi, người bệnh nên tránh các thực phẩm giàu chất xơ vì chúng có thể gây kích ứng hệ tiêu hóa, dẫn đến táo bón hoặc tăng áp lực trong ruột. Các thực phẩm cần tránh bao gồm:
Các loại đậu và đỗ
Ngũ cốc chứa nhiều chất xơ
Các loại hạt
Trái cây tươi hoặc khô
Rau sống hoặc rau chưa nấu chín
Bánh mì nguyên cám
Sau khi các triệu chứng viêm túi thừa giảm dần, người bệnh có thể bắt đầu bổ sung dần dần các thực phẩm quen thuộc vào chế độ ăn hàng ngày. Tuy nhiên, quá trình này cần kéo dài từ một tuần đến vài tuần, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và chỉ dẫn của bác sĩ.
Sau khi phục hồi, người bệnh được khuyến nghị tăng cường chất xơ trong chế độ ăn uống. Chất xơ có tác dụng làm mềm phân, giúp ngăn ngừa táo bón và giảm áp lực trong đại tràng, từ đó ngăn ngừa viêm túi thừa bùng phát. Tuy nhiên, chất xơ cần được bổ sung từ từ, bắt đầu với khoảng 5 - 15 gam mỗi ngày, sau đó tăng dần.
Các thực phẩm giàu chất xơ được khuyến khích bao gồm:
Các loại đậu đỗ
Bánh mì nguyên hạt và ngũ cốc nguyên hạt như bột yến mạch
Gạo lứt
Trái cây như táo, chuối và lê
Các loại rau như bông cải xanh, cà rốt, ngô và bí
Chế độ ăn dài hạn cho người viêm túi thừa giúp duy trì sức khỏe đường ruột và ngăn ngừa táo bón, từ đó hạn chế nguy cơ tái phát bệnh.
Một số người mắc bệnh viêm túi thừa cảm thấy dễ chịu hơn khi chia nhỏ các bữa ăn trong ngày thay vì ăn ba bữa chính. Tuy nhiên, cách thức này tùy thuộc vào từng cá nhân và không có khuyến nghị chung về thời gian hoặc số lượng bữa ăn. Việc ghi nhật ký thực phẩm và theo dõi phản ứng của cơ thể là cách tốt để xác định chế độ ăn phù hợp.
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng viêm và duy trì nhu động ruột khỏe mạnh. Thực hiện chế độ ăn khoa học và phù hợp sẽ giúp giảm các triệu chứng viêm túi thừa và giảm nguy cơ tái phát. Cụ thể, chế độ ăn giúp:
Giảm viêm: Việc loại bỏ hoặc hạn chế các thực phẩm gây viêm giúp giảm các triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị.
Tăng cường sức khỏe đường ruột: Chế độ ăn giàu chất xơ giúp ngăn ngừa táo bón, giảm áp lực trong đại tràng và hỗ trợ lành vết viêm túi thừa.
Mỗi người có phản ứng khác nhau với các loại thực phẩm, vì vậy chế độ ăn phù hợp cho người mắc bệnh viêm túi thừa có thể khác nhau. Một số yếu tố cần lưu ý:
Nước và đồ uống: Cung cấp đủ nước giúp giảm nguy cơ táo bón và hỗ trợ chức năng của chất xơ. Cần tránh các đồ uống như cà phê, trà, nước ngọt và rượu có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
Các loại hạt và ngũ cốc: Mặc dù trước đây các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt được khuyến cáo tránh, nghiên cứu hiện nay cho thấy chúng không gây viêm túi thừa và là nguồn cung cấp chất xơ rất tốt.
Trái cây: Nên chọn những trái cây ít chất xơ như chuối, và tránh các trái cây có nhiều chất xơ khi có triệu chứng viêm túi thừa.
Sản phẩm bơ sữa: Nếu dung nạp được sữa, nên chọn các sản phẩm ít béo như sữa ít béo, phô mai và sữa chua. Trong giai đoạn bùng phát, nên tránh các sản phẩm từ sữa cho đến khi triệu chứng thuyên giảm.
Thịt đỏ: Người bệnh viêm túi thừa nên hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, vì có thể làm tăng nguy cơ tái phát viêm túi thừa.
Chế độ ăn dành cho người bị viêm túi thừa có thể giống với một số chế độ ăn hỗ trợ tiêu hóa như chế độ ăn BRAT (chuối, gạo trắng, táo và bánh mì trắng) hoặc chế độ ăn ít FODMAP (chế độ ăn hạn chế các oligosacarit có thể lên men). Tuy nhiên, chế độ ăn cần được điều chỉnh linh hoạt tùy theo tình trạng sức khỏe và phản ứng của cơ thể đối với các thực phẩm khác nhau.
Việc tuân thủ chế độ ăn hợp lý kết hợp với lối sống lành mạnh sẽ góp phần quan trọng trong việc kiểm soát viêm túi thừa và ngăn ngừa tái phát bệnh.