U hắc tố ở trẻ em chỉ chiếm khoảng 1% các trường hợp u ác tính mới được chẩn đoán ở Hoa Kỳ mỗi năm. Mặc dù hiếm gặp, u hắc tố ác tính là ung thư da phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên. Tỷ lệ mắc tăng khoảng 2% mỗi năm từ những năm 1970 đến năm 2009, chủ yếu ở thanh thiếu niên. U hắc tố khá phổ biến trong các ung thư da, nhưng ít phổ biến hơn là u ác tính hình thành trong hệ thống tiêu hóa và tuyến nhầy.
U hắc tố bắt nguồn từ tế bào hắc tố của da. Đây là những tế bào tạo ra melanin. U hắc tố thường chỉ giống như một nốt ruồi trên da trong giai đoạn đầu. Nhưng từ đó, ung thư có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
U hắc tính ở trẻ em lúc đầu xuất hiện như là một nốt ruồi đáng nghi ngờ. Các đặc điểm của u ác tính có thể bao gồm:
Hãy nhớ rằng hầu hết các nốt ruồi không phải là khối u hắc tố.
Những đứa trẻ da trắng có nguy cơ mắc bệnh u hắc tố cao hơn. Tiếp xúc với tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời và có tiền sử bị cháy nắng khiến bạn dễ bị u hắc tố.
Có tiền sử gia đình mắc khối u hắc tố cũng làm tăng khả năng phát triển ung thư da của một đứa trẻ. Ở trẻ đã điều trị u ác tính, nguy cơ ung thư da tăng lên sẽ cao hơn ở trẻ không có tiền sử ung thư da.
Việc sử dụng giường tắm nắng cũng có thể giải thích nguy cơ gia tăng bệnh u hắc tố ở trẻ em, đặc biệt là ở thanh thiếu niên.
Nhìn chung, các yếu tố nguy cơ ung thư da ở trẻ em trên 10 tuổi giống như ở người lớn, mặc dù đối với trẻ nhỏ các yếu tố nguy cơ ít rõ ràng hơn.
Ung thư da ở trẻ em và người lớn được phân loại theo giai đoạn từ 0 đến 4. Các lựa chọn điều trị tùy thuộc vào giai đoạn và vị trí của ung thư.
U ác tính giai đoạn 0 hoặc 1 thường có thể được điều trị thành công với việc cắt bỏ, bao gồm loại bỏ các nốt ruồi và vùng da khỏe mạnh bao quanh khối u. Ở giai đoạn 0, u ác tính có thể được điều trị bằng kem imicquimod (Zyclara), một loại thuốc kê đơn giúp điều trị sự phát triển trên da do ung thư và không ung thư.
U hắc tố giai đoạn 2 đòi hỏi phải cắt bỏ rộng. U ác tính giai đoạn 2 có thể đã xâm nhập hệ thống bạch huyết, vì vậy nên sinh thiết hạch bạch huyết để chẩn đoán xác định và điều trị.
Giai đoạn 3 cần phẫu thuật để loại bỏ các khối u và phẫu thuật các hạch bạch huyết mà ung thư lây lan đến. Xạ trị cũng có thể là cần thiết.
U ác tính giai đoạn 4 có thể rất khó điều trị. Giai đoạn này có nghĩa là ung thư đã lan đến hạch bạch huyết xa và có thể là các bộ phận khác của cơ thể. Phẫu thuật, hóa trị, và miễn dịch liệu pháp có thể được sử dụng.
Bước quan trọng nhất bạn có thể thực hiện để bảo vệ con mình là giảm sự tiếp xúc trực tiếp với tia tử ngoại. Điều này có nghĩa là thoa kem chống nắng chứa ít nhất là SPF 15. Làm như vậy có thể làm giảm nguy cơ u ác tính ở trẻ em xuống 50%.
Cho phép trẻ chơi ngoài trời sớm vào buổi sáng hoặc muộn vào buổi chiều cũng làm giảm tiếp xúc với ánh mặt trời khi nó mạnh nhất. Quần áo tối màu cung cấp bảo vệ tốt nhất, nhưng sử dụng bất kỳ chiếc áo, mũ, hoặc quần áo sẽ tốt hơn không có bảo vệ.
Trẻ em và thanh thiếu niên không nên sử dụng giường tắm nắng.
Làm kiểm tra da thường xuyên cho trẻ, đặc biệt là trên mặt, cổ và chân. Trẻ em dành nhiều thời gian bên ngoài không có áo sơ mi có thể bị ung thư da trên thân mình. Cần khám một bác sĩ da liễu để kiểm tra bất cứ tổn thương liên quan.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh