✴️ Bệnh đau vai gáy: chữa trị sớm kẻo hối hận

1. Định nghĩa

Đau vai gáy là tình trạng đau nhức khu trú ở vùng cổ, vai và gáy, có thể lan tỏa ra cánh tay hoặc vùng đầu. Bệnh thường gặp ở người trung niên, người làm việc văn phòng, đặc biệt là những đối tượng phải ngồi lâu, sai tư thế hoặc ít vận động. Mặc dù không đe dọa tính mạng, bệnh có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sống, hiệu suất lao động và tinh thần người bệnh.

2. Nguyên nhân thường gặp

• Sai tư thế trong sinh hoạt hoặc lao động: Ngồi lâu với máy tính, nằm xem TV sai tư thế, gối đầu quá cao, tựa đầu lên ghế trong thời gian dài.

• Bệnh lý cơ xương khớp:

  • Thoái hóa đốt sống cổ.

  • Thoát vị đĩa đệm cổ.

  • Dị tật bẩm sinh vùng cổ (vẹo cổ, lệch khớp bẩm sinh).

• Tác nhân môi trường:

  • Ngồi trước máy lạnh/quạt lâu, tắm khuya, phơi nắng mà không đội mũ.

  • Thay đổi thời tiết đột ngột làm giảm cung cấp oxy cho cơ vùng cổ gáy, gây thiếu máu cục bộ cơ.

• Tuần hoàn máu kém:

  • Thường gặp ở người lớn tuổi do giảm tính đàn hồi thành mạch, người nằm co quắp hoặc sai tư thế khi ngủ.

3. Triệu chứng lâm sàng

• Đau âm ỉ hoặc dữ dội vùng cổ, gáy, có thể lan ra bả vai, cánh tay, thậm chí lên đầu (gây cảm giác như điện giật).

• Một số trường hợp kèm tê bì, co cứng cánh tay hoặc bàn tay; nặng có thể dẫn đến teo cơ chi trên.

• Đau tăng lên khi vận động vùng cổ, đứng lâu, thay đổi thời tiết, hắt hơi, ho, hoặc khi ngồi làm việc kéo dài.

• Có thể ấn đau tại các mỏm gai hoặc vùng cơ cạnh cột sống cổ.

• Giảm đau khi nghỉ ngơi, thư giãn hoặc được làm ấm vùng cổ gáy.

4. Điều trị đau vai gáy

a. Điều trị nội khoa

• Thuốc giảm đau – kháng viêm không steroid (NSAIDs): như diclofenac, ibuprofen, paracetamol giúp giảm đau nhanh chóng và giảm viêm.

• Vitamin nhóm B (B1, B6, B12): hỗ trợ dẫn truyền thần kinh và phục hồi chức năng.

• Thuốc giãn cơ, ức chế dẫn truyền thần kinh (mephenesin, eperisone): được chỉ định khi có co cứng cơ nặng.

b. Điều trị hỗ trợ không dùng thuốc

• Châm cứu: Tác động lên huyệt đạo giúp điều hòa khí huyết, giảm co thắt cơ, cải thiện tuần hoàn vùng vai gáy.

• Xoa bóp – bấm huyệt: Phù hợp với tình trạng nhẹ, giúp thư giãn cơ, tăng tuần hoàn và giảm đau.

• Chườm ấm, chiếu đèn hồng ngoại: Giúp giãn mạch, tăng lưu thông máu, giảm đau và thư giãn cơ.

• Dán giảm đau (salonpas): Có chứa methyl salicylate – NSAID dạng thấm qua da, hiệu quả trong trường hợp đau mức độ nhẹ.

c. Thay đổi lối sống và phục hồi chức năng

• Vận động nhẹ nhàng vùng cổ – vai – gáy, tránh các động tác xoay cổ đột ngột.

• Không ngồi quạt, điều hòa lạnh trực tiếp.

• Duy trì tư thế đúng khi làm việc, ngủ nghỉ, hạn chế căng thẳng kéo dài.

• Tăng cường luyện tập thể dục nhẹ (yoga, bơi lội, đi bộ) để tăng độ linh hoạt của khớp và cơ.

5. Khi nào cần đi khám chuyên khoa?

Người bệnh nên đến cơ sở y tế để khám chuyên khoa khi:

• Đau vai gáy kéo dài trên 2 tuần không cải thiện.

• Có biểu hiện tê, yếu chi, hạn chế vận động rõ rệt.

• Đau vai gáy kèm sốt, sụt cân, đau về đêm (gợi ý nguyên nhân ác tính hoặc nhiễm trùng).

• Có tiền sử chấn thương vùng cổ hoặc bệnh lý nền như loãng xương, ung thư.

Kết luận

Đau vai gáy là tình trạng phổ biến nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp. Việc kết hợp thuốc – vật lý trị liệu – thay đổi lối sống là giải pháp toàn diện giúp kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp