Viêm xương khớp ăn mòn đôi khi còn được gọi là viêm xương khớp do viêm. Với một số người, thuật ngữ này có thể gây mâu thuẫn bởi họ tin rằng viêm xương khớp không liên quan đến chứng viêm.
Ban đầu, các triệu chứng của viêm xương khớp ăn mòn có thể bị nhầm lẫn với viêm khớp dạng thấp hoặc viêm khớp vẩy nến. Viêm xương khớp ăn mòn được đặc trưng chủ yếu bởi sự xói mòn sụn ở bàn tay. Phụ nữ trung niên hoặc sau mãn kinh thường bị ảnh hưởng nhất. Phụ nữ bị ảnh hưởng nhiều do viêm xương khớp do ăn mòn hơn so với nam giới khoảng 12 lần. Các nghiên cứu đã cho thấy bằng chứng về sự ăn mòn ở các khớp khác, nhưng những dấu hiệu nặng và trầm trọng ở bàn tay thường được coi là chỉ điểm để chấn đoán viêm xương khớp ăn mòn.
Viêm xương khớp ăn mòn có thể bắt đầu đột ngột bằng một cơn đau, căng tức, và sưng tấy. Những triệu chứng này sẽ xuất hiện ở cả hai tay , tại cùng một khớp, trong cùng lúc. Các khớp xương thường cứng vào buổi sáng cho đến chừng một giờ sau khi thức dậy. Các đợt viêm sưng khớp thường sẽ tự xuất hiện và biến mất, mặc dù có thể xảy ra khá thường xuyên.
Các khớp gần nhất với khớp đốt ngón tay là các khớp thường xuất hiện tình trạng viêm xương khớp ăn mòn nhất. Các khớp đốt ngón tay và các khớp lớn hơn đôi khi cũng bị ảnh hưởng. Bàn chân cũng là nơi xuất hiện viêm xương khớp ăn mòn, và đây có thể là nguyên nhân của tình trạng đau ngón chân và bàn chân.
Các dị dạng bàn tay có thể xảy ra khi bệnh tiến triển nặng hơn.
Những triệu chứng này có thể bao gồm trật khớp, co rút gân gấp và cứng khớp, làm suy yếu chức năng của bàn tay.
Để chẩn đoán, bác sỹ sẽ tiến hành hỏi bệnh và thăm khám lâm sàng.
Đối với xét nghiệm chẩn đoán, có thể có sự gia tăng nhẹ tốc độ máu lắng, nhưng nói chung xét nghiệm máu do viêm là âm tính. Hình ảnh X quang cho thấy các hiện tượng ăn mòn điển hình và biến dạng Gull-wing có liên quan đến viêm xương khớp do ăn mòn. Ăn mòn răng cũng có thể nhìn thấy và khi nó thường dẫn đến khớp bị cứng hoặc dính .
Các tiêu chuẩn chẩn đoán không được thiết lập, nhưng thường sẽ được thực hiện nếu các dấu hiệu này được nhìn thấy. Thứ nhất, các triệu chứng đáp ứng các tiêu chuẩn thông thường cho viêm xương khớp ở bàn tay. Có sự ăn mòn của ăn ít nhất hai khớp đốt tay và một trong số chúng phải là khớp xa. Yếu tố thấp khớp và kháng thể CPP âm tính. Không có tiền sử viêm khớp vẩy nến hoặc gout và vôi hóa sụn của bàn tay. Các dấu hiệu hỗ trợ là protein ESR bình thường, C-reactive protein trong giới hạn bình thường và sự hiện diện của sự ăn mòn dưới sụn trung tâm.
Nguyên nhân của viêm xương khớp ăn mòn vẫn chưa rõ, nhưng hoóc môn, rối loạn chuyển hoá, và tự miễn dịch được nghi ngờ là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Sự hiểu biết tốt hơn về nguyên nhân có thể tạo ra các phương pháp điều trị tốt hơn, nhưng hiện nay, điều trị viêm xương khớp do ăn mòn tập trung vào liệu pháp vật lý, thuốc chống viêm không steroid và prednisone.
Sự biến dạng tay và ảnh hưởng đến chức năng tay là mối quan tâm hàng đầu trong bệnh viêm xương khớp ăn mòn. Kế hoạch điều trị nên được xem xét định kỳ để giảm thiểu tổn thương từ tình trạng này. Điều trị sớm là tốt nhất, và tình trạng viêm có thể giảm bớt. Khớp có thể sẽ bị phì đại, nhưng nó không tiến triển đến viêm khớp dạng thấp.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh