✴️ Chỉ định – cách lựa chọn loại kháng sinh – liều lượng – đường dùng kháng sinh ở trẻ em

Chỉ định dùng kháng sinh

Phải có bằng chứng của nhiễm khuẩn:           

Biểu hiện lâm sàng:  

Sốt, các dấu hiệu nhiễm khuẩn toàn thân…  

Các dấu hiệu khu trú tại cơ quan bị nhiễm khuẩn  

Dịch tễ  

Các xét nghiệm:  

 + Công thức bạch cầu  

 + PCR

 + Soi, cấy bệnh phẩm tìm vi khuẩn  

 + Lấ y xét nghiệm vi sinh trướ c khi sử dụ ng kháng sinh

 + Một số ngoại lệ: Phòng bệnh/phơi nhiễm…

Cách lựa chọn kháng sinh

Theo loại vi khuẩn và kháng sinh đồ  

Theo bệnh, theo cơ quan bị nhiễm khuẩn, theo tình trạng nặng của nhiễm khuẩn.

Theo các kết quả nghiên cứu (MetaAnalisis).

Theo kinh nghiệm (expertise).

Cách tính liều lượng: 

Theo tuổi  

Theo cân nặng  

Theo diện tích da  

Chú ý: 

Các yếu tố khác: Chức năng thận, chức năng gan…

Tiền sử dị ứng 

Tương tác, phối hợp thuốc

Theo đường dùng

Theo mức độ nặng…

Cần xem kỹ đơn hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi dùng.

Một số lưu ý

Cần cân nhắc có cần sử dụng kháng sinh không với các chú ý sau:

Phải có bằng chứng của nhiễm khuẩn  

Lấy xét nghiệm vi sinh trước khi sử dụng kháng sinh

Lựa chọ n kháng sinh theo chứng cứ khoa học (Evident base)

Dùng đúng liều lượng và thời gian, đường dùng  

Phối hợp kháng sinh đúng  

Theo dõi đáp ứng, độc tính…

Đặc biệt với trẻ em cần chú ý hơn để chọn thuốc thích hợp, khả năng chấp nhận thuốc, tính đúng liều lượng thuốc, số lần dùng, đường dùng … Ví dụ minh họa: 

Lựa chọn kháng sinh điều trị viêm màng não trẻ sơ sinh (chưa hoặc không tìm thấy vi khuẩn gây bệnh):

Căn nguyên lứa tuổi này thườ ng do các vi khuẩn sau:

+ Liên cầu nhóm B (Group B streptococci), các vi khuẩn đường ruột.

(Enterobactericeae) hoặc Listeria monocytogenes,), hiếm hơn là do Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae …

Cần chú ý: Cephalosporins không nhạy cảm với Listeria monocytogenes.

Vì vậy ampicillin là kháng sinh cần được lựa chọn phối hợp, cụ thể phác đồ kháng sinh là: 

+ Cefotaxime 100 - 200 mg/kg/ngày IV chia 2 lần (12h/lần) / Hoặ c Ceftriaxone 100 mg/kg/ngày.

+ Phối hợp với Ampicillin 100 - 200 mg/kg/ngày IV (chia 2-4 lần).

KHOẢNG THAM CHIẾU CÁC XÉT NGHIỆM HUYẾT HỌC 1. CÁC XÉT NGHIỆM MÁU

Số lượng tiểu cầu  ở các lứa tuổi :  140 – 440 x10⁹/L

Giới hạn Hemoglobin F và Hemoglobin A2 trong 2 năm dầu

Giới hạn các yếu tố dông máu ở  trẻ em

PT: thời gian prothrombin; APTT: Thời gian thromboplastin hoạt hóa từng phần ; HMWK: kinnogen trọng lượng phân tử cao;  PK: Prekallekrein; vWF: yếu tố von Willebrand

Giới hạn dưới nhóm lympho ở trẻ em

2.DỊCH CƠ THỂ - NƯỚC TIỂU

2.1. Dịch cơ thể:

Nước tiểu:

Hồng cầu: 0- 2 hồng cầu / vi trường x40

Bạch cầu: 0 - 5 bạch cầu / vi trường x40 

CÁC GIÁ TRỊ  BÁO ĐỘNG

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Chernecky, Cynthia C, and Barbara Berger. Laboratory Test and Diagnostic Procedures, 3^rded. Philadelphia, PA: W.B. Saunders Company, 2001.

2. Perter W. Marks , Bertil Glader . Aproach to anemia in the adult and child. Hematology Basic and Pratice .Four Edition .Elsevier Churchill Livingstone 2005.29: 455-464.

3. Sharon M. Geaghan . Normal blood values: Selected reference values for neonatal, pediatric, and adult population. Hematology Basic and Pratice. Four Edition. Elsevier Churchill Livingstone 2005.2733-2743.

4. Normal values. Postgranduate Hematology. Edited by A. Victor Hoffbrand, Daniel Catovsky, Edward G.D. Tuddenham. Blackwell Publishing 2005.

5. Pediatric Ranges adopted from Shearer WT. Rosenblatt HM, Gelma RS. Et al: Lymphocyte subsets in healthychildren from birth through 18 years of age. The Pediatric AIDS Clinical Trials Group P1009 study . J Allergy Clin Immunol 2003; 112(5): 973-960

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp