Ho gà là bệnh gì?
Ho gà là một bệnh của hệ hô hấp rất dễ lây lan. Trong đa số các trường hợp ho gà, người bệnh sẽ có những đợt ho rất nặng và có thể tạo ra âm thanh như tiếng huýt sáo hoặc tiếng gáy của con gà mỗi lần hít thở vào.
Theo một số tài liệu y văn trước đây, ho gà chỉ là bệnh của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, những nghiên cứu gần đây đã chứng minh rằng, ho gà có thể ảnh hưởng đến cả trẻ nhỏ chưa tiêm chủng đầy đủ và cả những người trưởng thành có hệ miễn dịch yếu.
Tử vong do bệnh ho gà rất hiếm gặp. Tuy nhiên, ho gà có thể làm tăng nguy cơ tử vong sơ sinh. Do vậy, các bác sỹ thường khuyên nên tiêm vaccine ho gà khi mang thai để bảo vệ em bé ngay từ khi sinh ra.
Ho gà là một bệnh do vi khuẩn gây ra, lây lan bằng việc tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh. Khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, thì vi khuẩn sẽ lây lan ra không khi thông qua những giọt bắn rất nhỏ. Bất kỳ ai hít phải vi khuẩn (trong các giọt bắn trong không khí) cũng có thể sẽ bị nhiễm bệnh.
Triệu chứng của bệnh ho gà?
Triệu chứng đàu tiên của bệnh ho gà thường xuất hiện ít nhất là trong vòng từ 7-10 ngày sau khi bị nhiễm vi khuẩn. Trong giai đoạn đầu, triệu chứng có thể rất nhẹ và sẽ không có gì khác biệt với một cơn cảm lạnh thông thường. Dưới đây là một số triệu chứng ban đầu của bệnh ho gà bạn có thể nhận thấy:
Triệu chứng bệnh sẽ diễn biến nặng hơn sau 1-2 tuần. Dịch nhầy dầy sẽ dần hình thành trong đường thở, dẫn đến những đợt ho dữ dội, không thể kiểm soát được. Tình trạng này có thể sẽ dẫn đến:
Đôi khi, bạn sẽ không tạo ra âm thanh đặc trưng của bệnh ho gà khi hít thở mà chỉ có một triệu chứng duy nhất của bệnh ho gà là ho không ngừng
Khi nào cần tới gặp bác sỹ?
Khi bạn đang mang thai, bạn nên trao đổi với bác sỹ về bất kỳ vấn đề sức khỏe nào mà bạn gặp phải. Một khi bạn đã bắt đầu ho hoặc sốt, thì tốt nhất, bạn nên thông báo cho bác sỹ. Bác sỹ có thể sẽ hỏi bạn một vài câu hỏi để hiểu rõ hơn tình trạng bệnh của bạn hoặc có thể sẽ khám cho bạn. Trong trường hợp bạn bị ho gà, bác sỹ sẽ đưa ra cách điều trị phù hợp. Nếu bạn xuất hiện bất cứ triệu chứng nào dưới đây, hãy đảm bảo rằng bạn đã đến gặp bác sỹ ngay lập tức
Trao đổi với bác sỹ về vaccine ho gà khi mang thai
Nếu bạn đang mang thai và bác sỹ chưa nói với bạn về vaccine ho gà, bạn có thể chủ động hỏi ý kiến bác sỹ. Bạn có thể sẽ được tiêm vaccine ho gà trong 3 tháng cuối thai kỳ. Tuy nhiên, bác sỹ sẽ là người giúp bạn đưa ra những hướng dẫn tốt nhất, hiệu quả và an toàn nhất về thời điểm tiêm vaccine phù hợp với bạn.
Bạn cũng nên đảm bảo rằng, trẻ nhỏ và người lớn trong gia đình bạn cũng đã được tiêm vaccine phòng ho gà đầy đủ. Hãy hỏi về tình trạng tiêm vaccine của họ ít nhất 2 tuần trước ngày dự kiến sinh của bạn.
Vaccine ho gà là gì?
Vaccine ho gà được tiêm phối hợp với vaccine phòng bạch hầu và uốn ván. Thời điểm tốt nhất để tiêm vaccine phòng ho gà trong khi mang thai là từ tuần thứ 27 đến tuần thứ 36 của thai kỳ.
Tại sao cần tiêm vaccine ho gà khi mang thai?
Tiêm vaccine ho gà khi mang thai sẽ giúp bảo vệ em bé của bạn, đặc biệt là trong vòng vài tuần đầu sau khi sinh.
Một khi bạn đã tiêm vaccine, miễn dịch mà bạn nhận được để chống lại bệnh ho gà cũng sẽ truyền qua cho em bé trong bụng, thông qua bánh rau. Miễn dịch này sẽ cung cấp sự bảo vệ thụ động cho em bé, giúp em bé chống lại được bệnh ho gà, cho tới khi em bé đủ tuổi để tiêm vaccine ho gà (đủ 2 tháng tuổi).
Tiêm vaccine ho gà khi mang thai có an toàn hay không?
Khi bạn mang thai, có rất nhiều loại vaccine mà bạn cần phải tiêm. Việc bạn lo lắng về tính an toàn của các loại vaccine là hết sức bình thường. Cho đến nay, vẫn chưa có nghiên cứu nào chứng minh rằng tiêm vaccine ho gà là không an toàn cho bạn hay cho em bé cả.
Rất nhiều nghiên cứu của các cơ quan y tế đã xác định sự an toàn và hiệu quả của vaccine ho gà trong khi mang thai. Vaccine ho gà sẽ không gây sinh non, không gây tình trạng cân nặng sơ sinh thấp, không gây thai chết lưu, suy thai, suy thận hay thai chết lưu. Do vậy, bạn có thể thư giãn và an tâm về việc tiêm vaccine để bảo vệ bản thân và em bé khỏi căn bệnh truyền nhiễm này.
Trước đây, có những lo ngại về việc có thủy ngân – một loại chất bảo quản dùng trong vaccine, có thể gây ra tổn thương não bộ của em bé. Tuy nhiên, nghiên cứu khoa học chưa khẳng định điều này, và thủy cân cũng không còn được sử dụng trong vaccine nữa, để đảm bảo an toàn.
Lý do chính để tiêm vaccine ho gà khi bạn mang thai là vì việc tiêm vaccine sẽ ngay lập tức bảo vệ bạn an toàn trước căn bệnh truyền nhiễm này. Hiệu lực của vaccine cũng có thể có lợi cho em bé trong bụng, cung cấp cho em bé miễn dịch trong vài tuần đầu tiên sau khi sinh. Vaccine ho gà không chỉ giúp bạn và em bé an toàn mà còn là một cách giúp bạn không làm lây bệnh cho những người xung quanh.
Lợi ích của việc tiêm vaccine ho gà với trẻ sơ sinh?
Đa số các bác sỹ đều thừa nhận rằng, khi phụ nữ mang thai tiêm vaccine ho gà, thì vaccine sẽ cung cấp miễn dịch cho em bé kéo dài trong vòng vài tuần đầu đời.
Phụ nữ mang thai tiêm vaccine ho gà ít nhất 1 tuần trước khi sinh sẽ giảm khoảng 91% nguy cơ trẻ sơ sinh sinh ra bị ho gà trong vòng vài tuần đầu sau sinh.
Tất nhiên, khi bạn tiêm vaccine trong khi mang thai, bạn cũng sẽ giúp bảo vệ bản thân mình an toàn khỏi căn bệnh truyền nhiễm này. Điều đó có nghĩa là bạn sẽ không bị nhiễm bệnh trong vòng vài tuần, vài tháng hoặc thậm chí là vài năm sau khi tiêm và sẽ không có nguy cơ lây bệnh sang cho em bé.
Bạn có cần phải tiêm vaccine ho gà hay không?
Bạn có thể đã từng tiêm vaccine ho gà vào lần mang thai trước đó, nhưng tốt nhất, bạn nên trao đổi với bác sỹ xem liệu bạn có cần tiêm tiếp vaccine ho gà trong lần mang thai tiếp theo hay không. Bác sỹ có thể sẽ vẫn tiêm vaccine phòng ho ga cho bạn trong 3 tháng cuối thai kỳ, với mỗi lần mang thai.
Tại sao tiêm vaccine ho gà trước khi sinh lại tốt hơn sau khi sinh?
Khi bạn tiêm vaccine ho gà lúc mang thai, bạn sẽ cung cấp cho em bé chưa ra đời miễn dịch thụ động. Điều đó có nghĩa là, em bé sẽ có miễn dịch chống lại bệnh ho gà trong vòng ít nhất 2 tháng đầu sau khi sinh. Em bé sẽ có thể được tiêm vaccine phòng ho gà khi đủ 2 tháng tuổi. Cũng tức là, nếu bạn không tiêm vaccine khi đang mang thai, thì em bé mới sinh ra sẽ không được bảo vệ khỏi bệnh ho gà. Bệnh ho gà là một bệnh rất dễ lây lan, có thể diễn biến nghiêm trọng và thậm chí gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng với trẻ sơ sinh – đối tượng mà hệ miễn dịch chưa đủ khỏe để chống lại căn bệnh này.
Vài tháng đầu đời cũng là giai đoạn mà trẻ sơ sinh có nguy cơ cao mắc phải các bệnh nhiễm trùng. Đây cũng là giai đoạn có rất nhiều người đến, tiép xúc với trẻ. Nếu ai đó trong số khách đến thăm bị ho gà, thì rất có thể, người đó sẽ vô tình làm lây bệnh cho em bé.
Vaccine phòng ho gà tiêm khi mang thai sẽ giúp cơ thể sản xuất ra kháng thể phòng bệnh ho gà. Sữa mẹ cũng sẽ có chứa kháng thể tương tự, do vậy, bạn sẽ truyền kháng thể sang cho em bé một cách rất tự nhiên trong khi cho em bé bú.
Đa số các chuyên gia đều tin rằng, cách tốt nhất để bảo vệ trẻ khỏi bệnh ho gà là tiêm vaccine phòng ho gà cho mẹ từ khi còn đang mang thai. Đây cũng là cách tốt nhất để dự phòng tình trạng nhập viện cho em bé và giúp giảm nguy cơ tử vong sơ sinh cho em bé.
Tuy nhiên, nếu bạn chưa được tiêm vaccine phòng ho gà trong suốt thai kỳ thì cũng không nên quá lo lắng. Bạn vẫn có thể tiêm vaccine ngay khi vừa mới sinh. Hãy chắc chắn rằng bạn đã trao đổi vấn đề này với đội ngũ nhân viên y tế và được tiêm vaccine phòng ho gà ngay trước khi ra viện. Cơ thể bạn sẽ cần khoảng 2 tuần sau khi tiêm vaccine để hình thành các kháng thể phòng bệnh. Một khi bạn đã được tiêm, nguy cơ lây bệnh ho gà cho em bé trong quá trình chăm sóc sẽ là rất thấp.
Phản ứng phụ khi tiêm vaccine ho gà?
Khi bạn đang mang thai, bác sỹ sẽ tiến hành đánh giá tình trạng sức khỏe chung của bạn cũng như sự phát triển của em bé trong bụng trước khi quyết định có tiêm vaccine cho bạn hay không. Dưới đây là một số phản ứng phụ phổ biến của vaccine phòng ho gà có thể xảy ra với 1/10 người:
Dưới đây là một số phản ứng phụ ít gặp hơn do tiêm vaccine ho gà, ảnh hưởng đến khoảng 1/100 người:
Một số phản ứng phụ rất hiếm gặp của vaccine ho gà, xảy ra với 1/1000 người:
Phản ứng dị ứng nặng với vaccine ho gà rất hiếm gặp. Đến gặp bác sỹ ngay nếu bạn xuất hiện các phản ứng dị ứng nặng sau khi tiêm vaccine ho gà, hay bất cứ loại vaccine nào khác.
Một điều quan trọng nhất, đó là trước khi tiêm bất kỳ loại vaccine nào trong khi mang thai, bạn cũng nên trao đổi và hỏi ý kiến bác sỹ về lợi ích cũng như các phản ứng phụ của vaccine.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh