Theo báo cáo của Viện Thông tin khoa học chăm sóc sức khỏe (IMS) Mỹ, có 57 triệu người được kê đơn gabapentin tại Mỹ để điều trị bệnh động kinh và bệnh đau thần kinh gây ra bởi virut Herpes, zona... Theo thống kê, các con số sử dụng thuốc này tăng một cách đáng kể.
Gabapentin là thuốc chống co giật, để điều trị động kinh, có cấu trúc liên quan đến chất dẫn truyền thần kinh GABA. Thuốc này không gắn với thụ thể GABA nhưng điều chỉnh thoát khỏi sự dẫn truyền thần kinh, gây nên những cơn đau thụ cảm. Gabapentin cũng được sử dụng cho các mục đích không được liệt kê trong hướng dẫn như đau nửa đầu (Migrain), nóng bừng, u xơ cơ... Đã có nhiều tác dụng ngoại ý liên quan đến thuốc này như: vận động khó khăn, mất phương hướng, ngủ gà, hoa mắt, chóng mặt. Với liều cao có thể gây tăng cơn động kinh, có ý tưởng muốn tự tử, dễ bị kích thích.
Theo cơ quan theo dõi thuốc gây nghiện tại Mỹ, gabapentin là một thuốc đang bị lạm dụng trong điều trị... người sử dụng cho biết họ cảm thấy khoan khoái như dùng thuốc phiện marijuana, nhưng một số bệnh nhân khác thì cho biết họ có cảm giác dở sống, dở chết khi dùng thuốc này.
.png)
Gabapentin không nằm trong danh mục thuốc được kiểm soát tại Mỹ, thuốc ít có khả năng gây nghiện hay lệ thuộc. Tuy nhiên, một số đặc tính của thuốc đã cho thấy có liên quan đến dùng sai, lạm dụng thuốc, giống như benzodiazepines, tác động xấu đến hành vi, trí tuệ. Đặc biệt, khi dùng chung với thuốc giảm đau opioids, thuốc giãn cơ, thuốc điều trị lo âu... thì khả năng gây lạm dụng thuốc, nghiện thuốc tăng rất cao trên một số cá thể.
Lạm dụng trong điều trị thuốc gabapentin không phải là vấn đề mới. Năm 2004, khi có mặt biệt dược của thuốc này, một nghiên cứu ở Florida đã quan sát những bệnh nhân dùng gabapentin. Trong 96 đơn có kê thuốc gabapentin, chỉ có 19 đơn là thật sự cần dùng đến thuốc này. Một số người đã dùng thuốc để đạt tác dụng tương tự cocain. Sau nghiên cứu này, gabapentin không được cấp phát dễ dàng nữa. Vào năm 2011, số người dùng gabapentin như là thuốc cắt cơn nghiện heroin tăng lên một cách đáng kể. Do vậy, tháng 12/2016, tại tiểu bang Ohio, cơ quan quản lý đã yêu cầu các dược sĩ, bác sĩ, những nhà buôn dược phẩm... đưa ra ý kiến, cung cấp những thông tin liên quan đến việc phân phối các sản phẩm có chứa gabapentin.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
