✴️ Tìm thấy mục tiêu tiềm năng mới cho liệu pháp điều trị ung thư
Exosome là các túi có nguồn gốc từ tế bào, xuất hiện trong nhiều và hầu hết các dịch sinh học trong cơ thể. Các tế bào ung thư giải phóng exosome, exosome bao bọc protein và các phân tử khác làm cho môi trường mô tế bào trở nên thuận lợi hơn cho sự phát triển triển của khối u.
Ví dụ, các phân tử có thể điều chỉnh lại môi trường của các tế bào ung thư và có thể gắn các gen ung thư vào các tế bào khác đồng thời thông báo hiệu hệ thống miễn dịch không tấn công các tế bào đó.
Những thay đổi này giúp khối u phát triển dễ dàng hơn, xâm lấn mô gần đó và lan sang các bộ phận khác của cơ thể một cách nhanh chóng.
Giờ đây, các nhà nghiên cứu của Đại học Wisconsin-Madison đã phát hiện ra một loại protein kiểm soát sự giải phóng exosome từ tế bào ung thư để thúc đẩy sự tiến triển của khối u và di căn.
Những phát hiện này được đăng tải trong một bài báo công bố trên Tạp chí Sinh học Tế bào.
Protein kích hoạt bài tiết exosome
Protein Munc13-4 thường được tìm thấy rất nhiều trong các khối u phổi, vú và tuyến tụy.
Dẫn đầu bởi tác giả nghiên cứu cao cấp Thomas F. J. Martin - giáo sư sinh hóa tại Đại học Wisconsin-Madison, nhóm nghiên cứu đã quan sát thấy rằng khi các tế bào ung thư tuyến tụy và phổi phát triển mạnh mẽ hơn làm tăng nồng độ Munc13-4 gây tiết ra nhiều exosome hơn.
Munc13-4 được kích hoạt bằng cách liên kết với canxi - chất cũng có nồng độ thường xuyên tăng cao trong các tế bào ung thư.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng canxi kích hoạt bài tiết exosome trong các tế bào ung thư vú xâm lấn. Nhưng khi loại bỏ Munc13-4 trong các tế bào này, canxi không còn khiến các tế bào tiết ra exosome. Trường hợp thay thế Munc13-4 bằng một dạng đột biến không thể liên kết với canxi cũng có kết quả tương tự.
Tăng kiến thức về sinh học exosome
Các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện ra exosome khoảng 50 năm trước. Nhưng trong nhiều thập kỷ, nhiều nhà khoa học chỉ đơn thuần nghĩ rằng tất cả những gì chúng làm được là loại bỏ chất thải trong tế bào.
Nhưng trong khoảng 10 năm trở lại đây, sự quan tâm đến exosome đã trở nên nhiều hơn trong nhiều nghiên cứu được công bố. Tuy nhiên, những thứ mà nhân loại biết về exosome vẫn còn rất hạn hẹp.
Exosome hình thành bên trong tế bào tại các cấu trúc gọi là thể đa túi, chúng giải phóng các exosome bằng cách hợp nhất với màng plasma hoặc thành tế bào.
Giáo sư Martin và các đồng nghiệp đã phát hiện ra rằng cơ chế kích hoạt quá trình này trong các tế bào ung thư liên quan đến Munc13-4 hoạt động với một loại protein khác gọi là Rab11.
Họ cũng chỉ ra rằng sự suy giảm Munc13-4 trong các tế bào ung thư vú đã làm giảm sự giải phóng exosome có chứa một loại enzyme MT1-MMP làm cho môi trường mô thuận lợi hơn cho sự phân tán và lan rộng của tế bào ung thư, hình thành khối u thứ phát.
Nhìn chung, các nhà khoa học cho rằng hạn chế sự gia tăng của Munc13-4 kết hợp với mức canxi nhằm kiểm soát sự giải phóng exosome của các tế bào là điểm sáng để can thiệp điều trị cho các bệnh nhân ung thư."
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
