I. ĐẠI CƯƠNG
Nội soi trực tràng là phương pháp đưa máy nội soi đi từ hậu môn vào trực tràng để quan sát tổn thương hoặc can thiệp bệnh lí trực tràng qua nội soi.
II. CHỈ ĐỊNH
– Xuất huyết tiêu hóa dưới (ỉa máu tươi, phân có máu
– Siêu âm nội soi đại trực tràng, đo vận động đại trực tràng
– Cắt polyp
– Cầm máu
– Gắp dị vật
– Nong hẹp trực tràng.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
3.1. Chống chỉ định tuyệt đối
– Nghi ng thủng ruột, viêm phúc mạc
– Viêm đại tràng cấp tính
– Trụy tim mạch, hô hấp không ổn định
3.2. Chống chỉ định tương đối
– Giảm tiểu cầu nặng hoặc các bệnh lí khác gây chảy máu
– Nhiễm trùng máu
– Tiền sử mới phẫu thuật ống tiêu hóa
– Giãn ruột do ngộ độc, tắc ruột
– Phình động mạch chủ bụng
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện qui trình kỹ thuật
Nhóm nội soi 01 bác sĩ và 02 điều dưỡng, nhóm gây mê 01 bác sĩ và 02 kỹ thuật viên gây mê).
2. Phương tiện
01 hệ thống nội soi tiêu hóa dưới kèm theo các dụng cụ can thiệp như kìm sinh thiết, lọng cắt polyp, 01 máy thở và phương tiện gây mê hồi sức.
3. Người bệnh
Khám lâm sàng, khai khác tiền sử nội soi, phẫu thuật, giải thích nguy cơ, nhịn ăn uống, thụt Microlisme 3-9g tùy theo tuổi trước nội soi.
4. Hồ sơ bệnh án
Phiếu chỉ định nội soi trực tràng, giấy cam đoan, 01 bệnh án kèm theo bộ xét nghiệm thông qua mổ (nếu là nội soi can thiệp) hoặc kết quả khám tai mũi họng (nếu là nội soi chẩn đoán và các xét nghiệm khác (nếu có).
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH (thời gian khoảng 25-35 phút/1 người bệnh)
1. Kiểm tra hồ sơ 10 phút
2. Kiểm tra người bệnh 10 phút
3. Thực hiện kỹ thuật 5-15 phút
– Gây mê toàn thân.
– Đặt người bệnh nằm nghiêng trái, cằng chân vuông góc với đùi, đùi vuông góc với bụng. Thăm khám hậu môn trực tràng.
– Bôi trơn gel KY vào hậu môn. Kéo mông phải lên, đẩy đèn nội soi vào trực tràng. Bơm hơi, quan sát niêm mạc trực tràng và ba nếp gấp hình mặt trăng. Động tác quặt ngược nên hạn chế ở tr em do có thể gây vỡ trực tràng.
– Nếu lòng trực tràng bẩn không quan sát được, cần bơm rửa sạch.
VI. THEO DÕI
Tình trạng hô hấp, tim mạch, tri giác, đau bụng và ỉa máu, chướng hơi.
VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN
– Chảy máu : Cầm máu qua nội soi, mời hội chẩn ngoại và hồi sức cấp cứu, xét nghiệm máu nếu diễn biến nặng.
– Thủng : kẹp clip và mời hội chẩn ngoại, chụp X quang, siêu âm.
Ghi chú
– Không đẩy máy nội soi khi không quan sát được.
– Tai biến chảy máu, thủng ruột xuất hiện ngay lập tức hoặc sau 5-7 ngày.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
