Giải phẫu xương hàm dưới và chức năng

Xương hàm dưới là gì?

Xương hàm dưới tạo nên hàm dưới, là cấu trúc được kết nối với cơ nhai và các dây chằng để tạo ra chuyển động hàm. Hình dáng xương tương tự như hình móng ngựa đối xứng. Xương này và xương thái dương được nối với nhau bằng khớp thái dương hàm. Đây cũng là xương duy nhất ở hộp sọ người có khả năng di chuyển linh hoạt.

Cấu tạo xương hàm dưới

Xương hàm dưới là xương lớn nhất ở mặt, về mặt giải phẫu có thể chia thành 2 phần chính là phần thân và phần nhánh. Ngoài ra, để tạo nên kết cấu xương hàm hoàn chỉnh còn có thêm các lỗ thần kinh, dây thần kinh xương hàm và các cơ. Kết cấu và đặc điểm chi tiết của mỗi phần như sau:

Phần thân

Phần thân của xương hàm dưới có hình dạng bên ngoài tương tự như hình chữ nhật. Ở người lớn còn có thêm một đường gờ nhẹ ở giữa bề mặt bên ngoài. Phần gờ này được gọi là khớp bán động hàm dưới, có nhiệm vụ phân chia và bao bọc chỗ lõm ở hai bên hàm.

Ở phần thân còn có các lỗ mở nhỏ, hoạt động như một lối đi dành cho các dây thần kinh ở hàm dưới. Mặt dưới của phần thân xương hàm dưới có cấu trúc uốn cong, với 2 đường viền bao gồm:

• Đường viền trên: Có chứa khoảng 16 hốc, có chức năng giữ các răng ở hàm dưới.
• Các đường viên khác: Đây là bộ phận kết nối cơ, gân và các bộ phận khác của hàm với nhau.

Phần nhánh

Nhánh xương hàm dưới bao gồm 2 phần, có vị trí vuông góc với phần thân của xương hàm dưới. Cấu tạo của mỗi nhánh như sau:

• Phần đầu: nằm ở phía sau, khớp với xương thái dương hàm, tạo thành khớp thái dương hàm.
• Phần cổ: có chức năng hỗ trợ phần đầu của cơ ức đòn chũm, đồng thời kết nối các cơ ở hai bên xương.
• Mỏm xương: có cấu tạo hình mỏ quạ, có chức năng gắn kết các cơ thái dương hàm.

Chức năng xương hàm dưới

Xương hàm dưới đóng một vai trò quan trọng không thể thay thế trong cấu trúc hàm và các cấu trúc liên quan. Sự kết hợp với hàm trên và xương hàm trên giúp hoàn thiện cấu trúc xương mặt. Các dây thần kinh và cơ quan quan trọng khác có thể hỗ trợ răng hàm dưới, có vai trò liên quan mật thiết đến chức năng nhai.