Với nhiều gia đình, bố mẹ thường không quan tâm đến việc chăm sóc răng cho trẻ khi còn nhỏ, vì nghĩ rằng đây chỉ là răng sữa, sau này sẽ được thay thế bằng răng vĩnh viễn, khi đó mới cần phải chăm sóc răng. Đây là một quan niệm vô cùng sai lầm, vì nếu răng sữa của trẻ không được chăm sóc kỹ càng khi còn nhỏ thì có thể ảnh hưởng đến quá trình mọc răng sau này của trẻ nói riêng mà còn có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện của trẻ nói chung.
Vì vậy, việc tập cho trẻ đánh răng sớm không chỉ giúp trẻ hình thành thói quen tốt mà còn giúp bảo vệ trẻ khỏi những tác nhân gây bệnh.
Trước tiên, để vệ sinh răng miệng đúng cách chúng ta cần tìm hiểu cấu tạo răng của trẻ từ đó có thể lựa chọn được phương pháp phù hợp. Với trẻ nhỏ, răng sữa của trẻ có thể mọc theo thứ tự bất kỳ và toàn bộ 20 chiếc răng sữa sẽ thường mọc sau 3 năm. Do đó, cần giúp trẻ làm sạch răng ngay khi trẻ bắt đầu mọc răng đó là bắt đầu từ 6 tháng tuổi trở lên.
Với trẻ lớn hơn, khi các răng sữa của trẻ đã rụng đi và thay thế bằng 32 chiếc răng vĩnh viễn (quá trình này sẽ xuất hiện từ khi trẻ 6 – 20 tuổi), trẻ cần đánh răng hai lần một ngày, một lần vào buổi sáng và một lần vào buổi tối.
Đầu tiên để đánh răng cho trẻ, bạn cần sử dụng bàn chải đánh răng mềm, nhỏ phù hợp cho trẻ. Với trẻ dưới 18 tháng tuổi, chỉ cần dùng nước sạch để làm sạch răng. Trẻ từ 18 tháng đến 3 tuổi, bạn có thể cho trẻ sử dụng một ít kem đánh răng có hàm lượng florua thấp. Từ 3-6 tuổi, trẻ có thể sử dụng lượng kem đánh răng có hàm lượng florua thấp với lượng bằng hạt đậu. Từ 6 tuổi, trẻ sẽ sử dụng lượng kem đánh răng có florua dành cho người lớn với lượng bằng hạt đậu.
Khi tập cho trẻ đánh răng, tư thế của bạn cũng rất quan trọng vì tư thế không chỉ giúp hướng dẫn trẻ mà còn giúp bạn kiểm tra tình trạng răng miệng hiện tại của trẻ như thế nào. Khi đánh răng, hãy ngồi hoặc đứng sau trẻ ở nơi có nhiều ánh sáng, lý tưởng nhất là trước gương. Điều này cho phép trẻ nhìn thấy những gì bạn đang làm. Với trẻ nhỏ và trẻ mới biết đi, thậm chí bạn có thể cho trẻ nằm vào lòng để dễ dàng vệ sinh răng cho trẻ hơn.
Sau khi đánh răng xong, hãy sử dụng bàn tay còn lại của bạn nâng nhẹ cằm của trẻ lên và bảo trẻ nói “A”. Trong khi trẻ nói, hãy kiểm tra xem trẻ có dấu hiệu sâu răng hay không, chẳng hạn như đường trắng hoặc đốm nâu trên răng gần nướu. Thêm vào đó, bạn có thể kiểm tra sự tích tụ mảng bám trên răng xung quanh đường viền nướu.
Đặt lông bàn chải hướng về đường viền nướu, một góc 45 độ so với răng. Sử dụng chuyển động xoay tròn nhỏ, chải tất cả các mặt của từng răng và nướu. Sau đó chải ngược và xuôi trên tất tả bề mặt nhai. Quá trình này phải kéo dài ít nhất hai phút.
Sau khi đánh răng xong, hướng dẫn trẻ nhổ phần kem đánh răng còn sót lại và súc miệng. Rửa sạch bàn chải và đặt ở nơi sạch sẽ để làm khô.
Ngoài thói quen đánh răng hàng ngày để bảo vệ răng miệng, mẹ cần tránh cho trẻ sử dụng thức ăn và đồ uống có chứa đường mà thay vào đó bằng nhưng loại thực phẩm tốt cho sức khỏe như rau xanh và hoa quả. Không nên cho trẻ bú bình hoặc ti mẹ khi trẻ ngủ.
Dạy cho trẻ biết đánh răng đúng cách và hình thành thói quen đánh răng giúp bảo vệ sức khỏe răng miệng của trẻ, giúp giảm nguy cơ trẻ mắc các bệnh như sâu răng, viêm lợi, viêm nha chu hoặc hôi miệng. Bên cạnh đó phụ huynh cũng nên cho trẻ đi khám răng định kỳ để được các bác sĩ đánh giá tình trạng răng miệng, giúp trẻ luôn có 1 hàm răng chắc khỏe.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh