Cách xác định và điều trị hành vi chống đối xã hội ở trẻ em

Trong quá trình phát triển, trẻ thường thể hiện những hành vi xã hội cả tích cực và tiêu cực. Ví dụ, có trẻ thông minh nhưng thích ở một mình, hoặc cựu vận động viên chạy nhanh có tính cách nội tâm. Nhưng một số trẻ có thể thể hiện các hành vi xã hội tiêu cực ở mức độ cao hơn như sự thù địch và không vâng lời, có thể trộm cắp và phá hủy tài sản, thậm chí có những lời lẽ và hành động bạo lực. Loại hành vi này thường cho thấy là trẻ đang có dấu hiệu của hành vi xã hội tiêu cực. Các hành vi tiêu cực này có thể được quản lý, nhưng nếu không được can thiệp kịp thời, nó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn ở tuổi trưởng thành. Nếu bạn lo lắng rằng con có xu hướng xã hội tiêu cực.

Hành vi chống đối xã hội thời thơ ấu là gì?

Hành vi chống đối xã hội được đặc trưng bởi:

• Sự hiếu chiến.
• Thái độ thù địch. 
• Sự lừa dối.
• Sự thách thức.

Những vấn đề về hành vi này thường xuất hiện ở thời thơ ấu và thanh thiếu niên, phổ biến hơn ở các bé trai. Hiện tại không có dữ liệu nào đề cập đến số lượng trẻ em có hành vi chống đối xã hội, nhưng các nghiên cứu trước đây cho rằng con số này nằm trong khoảng từ 4 đến 6 triệu và đang ngày càng tăng lên.

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến hành vi chống đối xã hội ở trẻ em

• Môi trường sinh sống và học tập.
• Di truyền và tiền sử gia đình.
• Quá trình nuôi dưỡng không lành mạnh và tiêu cực.
• Cuộc sống gia đình bạo lực, không ổn định, hoặc hỗn loạn.

Sự hiếu động thái quá và các vấn đề về thần kinh cũng có thể gây ra hành vi chống đối xã hội. Thanh thiếu niên mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) đã được phát hiện là có nguy cơ phát triển hành vi chống đối xã hội cao hơn.

Các triệu chứng của hành vi chống đối xã hội ở trẻ em.

Hành vi chống đối xã hội đôi khi có thể được xác định ở trẻ 3 hoặc 4 tuổi và có thể dẫn đến tình trạng nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị trước 9 tuổi hoặc lớp ba. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Ngược đãi hoặc có hành vi gây hại cho con người và động vật.
• Nối dối và ăn trộm.
• Nổi loạn và vi phạm các quy tắc.
• Phá hoại tài sản.
• Phạm pháp kéo dài.

Các nghiên cứu còn cho thấy rằng hành vi chống đối xã hội thời thơ ấu có liên quan đến tỷ lệ lạm dụng rượu và ma túy cao hơn ở tuổi vị thành niên. Điều này là do ảnh hưởng chung của di truyền và môi trường.

Hành vi chống đối xã hội ở trẻ em

Các biểu hiện nghiêm trọng của hành vi xã hội tiêu cực có thể được chẩn đoán là rối loạn hành vi hoặc rối loạn phản đối. Trẻ em có hành vi xã hội tiêu cực có thể cảm thấy khó khăn trong việc học, có thể bỏ học, cũng như gặp khó khăn trong việc duy trì công việc và các mối quan hệ lành mạnh.

Hành vi này cũng có thể dẫn đến rối loạn nhân cách chống đối xã hội ở tuổi trưởng thành. Người trưởng thành mắc chứng rối loạn nhân cách chống đối xã hội thường biểu hiện hành vi chống đối xã hội và các triệu chứng rối loạn hành vi khác trước 15 tuổi.

Một số dấu hiệu của rối loạn nhân cách chống đối xã hội bao gồm:

• Thiếu tình thương và sự đồng cảm.
• Coi thường, lạm dụng quyền lực và quyền lợi của con người.
• Có xu hướng hung hăng và bạo lực.
• Kiêu căng.
• Sử dụng sự quyến rũ để thao túng người khác.
• Không hối hận về những việc mình làm.
• Cách ngăn chặn hành vi chống đối xã hội.

Can thiệp sớm là chìa khóa để ngăn chặn hành vi chống đối xã hội. Có ba chiến lược phòng ngừa khác nhau.

Phòng ngừa tiên phát

Điều này sẽ bao gồm việc khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động toàn trường để ngăn chặn hành vi chống đối xã hội, chẳng hạn như:

• Hướng dẫn cách giải quyết xung đột.
• Kỹ năng quản lý cơn giận.
• Khả năng nhận thức và kiểm soát cảm xúc.

Phòng ngừa thứ cấp

Điều này hướng đến những học sinh có nguy cơ phát triển xu hướng chống đối xã hội và khuyến khích các em vào các hoạt động cá nhân, bao gồm:

• Hướng dẫn cá nhân chuyên biệt.
• Các bài học kỹ năng xã hội cho nhóm nhỏ.
• Tư vấn.
• Cố vấn.

Phòng ngừa cấp ba (điều trị)

Bước thứ ba là tiếp tục tư vấn chuyên sâu cho những học sinh có hành vi chống đối xã hội và những học sinh có thói quen phạm pháp, hung hãn kéo dài. Các gia đình, nhân viên tư vấn, giáo viên và những người khác nỗ lực phối hợp để điều trị cho trẻ em có hành vi chống đối xã hội.

Các phương pháp điều trị hành vi chống đối xã hội ở trẻ em bao gồm:

• Rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề.
• Liệu pháp nhận thức hành vi.
• Can thiệp các hành vi trong gia đình.
• Trị liệu gia đình và trị liệu trẻ vị thành niên.

Cha mẹ cũng có thể tham gia khóa đào tạo về cách giải quyết mọi vấn đề tiêu cực trong vệc nuôi dạy con cái, góp phần dẫn đến các hành vi chống đối xã hội của trẻ. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tình thương và sự ấm áp, kỷ luật hợp lý và phong cách nuôi dạy con đúng mực mang lại kết quả tích cực cho trẻ. Điều này có thể giúp trẻ tạo dựng mối quan hệ lành mạnh và cải thiện kết quả học tập.

Bước tiếp theo

Việc trẻ em và thanh thiếu niên thể hiện một số khuynh hướng chống đối xã hội, như thu mình lại hoặc nổi loạn nhẹ là điều bình thường. Nhưng đối với một số trẻ, những xu hướng đó có thể báo hiệu điều gì đó nguy hiểm hơn.

Hãy nói chuyện với con nếu bạn lo lắng về hành vi của chúng để bạn có thể hiểu rõ hơn những gì đang xảy ra từ góc nhìn của chúng. Hãy trao đổi với bác sĩ để có thể đưa ra kế hoạch hiệu quả nhằm khắc phục hành vi chống đối xã hội của con bạn. Điều quan trọng là bạn phải giải quyết các vấn đề về hành vi càng sớm càng tốt để ngăn ngừa những vấn đề nghiêm trọng hơn trong tương lai.