Trầm cảm và ảnh hưởng của nó vào ban đêm

Trầm cảm là một rối loạn tâm thần phổ biến, đặc trưng bởi cảm giác buồn bã kéo dài, thiếu hy vọng và mất hứng thú với các hoạt động trong cuộc sống. Một số bệnh nhân mắc trầm cảm có thể cảm thấy các triệu chứng này trở nên trầm trọng hơn vào ban đêm, khi môi trường xung quanh yên tĩnh và ít sự phân tâm. Sự thay đổi này có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và làm gia tăng cảm giác mệt mỏi và lo âu vào ngày hôm sau.

Triệu chứng của trầm cảm vào ban đêm

Triệu chứng trầm cảm bao gồm:

• Cảm giác vô vọng và không có giá trị

• Tâm trạng buồn bã kéo dài

• Cáu kỉnh và khó chịu

• Mất hứng thú với các hoạt động từng yêu thích

• Mệt mỏi và suy giảm năng lượng

• Khó tập trung hoặc ghi nhớ

• Mất ngủ hoặc ngủ không sâu

• Tư tưởng về cái chết hoặc tự tử

• Cảm giác cô đơn và trống rỗng

Vào ban đêm, các triệu chứng này có thể trở nên rõ rệt hơn, đặc biệt là vấn đề mất ngủ, tạo ra một vòng luẩn quẩn làm tăng mức độ nghiêm trọng của trầm cảm.

Nguyên nhân trầm cảm vào ban đêm

Nguyên nhân gây ra trầm cảm nói chung thường là sự kết hợp của yếu tố di truyền và môi trường. Các yếu tố tâm lý, căng thẳng lâu dài hoặc chấn thương cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của rối loạn này. Các yếu tố tiềm ẩn làm trầm trọng thêm trầm cảm vào ban đêm bao gồm:

1. Mất ngủ: Những người bị trầm cảm thường gặp khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ. Sự thất vọng do không thể ngủ được mặc dù cảm thấy mệt mỏi có thể gia tăng cảm giác căng thẳng vào ban đêm.

2. Sự thiếu phân tâm vào ban đêm: Vào ban đêm, thiếu các hoạt động phân tâm có thể khiến tâm trí người bệnh tập trung vào các suy nghĩ tiêu cực và làm gia tăng các triệu chứng trầm cảm.

Yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm vào ban đêm, bao gồm:

• Tiền sử gia đình: Những người có người thân bị rối loạn tâm thần có nguy cơ mắc trầm cảm cao hơn.

• Chấn thương và căng thẳng: Những trải nghiệm căng thẳng mãn tính hoặc những sự kiện chấn thương trong quá khứ có thể dẫn đến trầm cảm.

• Các bệnh lý mãn tính: Những người mắc bệnh tim mạch, tiểu đường hoặc các bệnh lý mãn tính khác có thể có nguy cơ mắc trầm cảm cao hơn.

• Rối loạn lo âu: Trầm cảm thường đi kèm với các rối loạn lo âu, điều này có thể làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của trầm cảm vào ban đêm.

• Lối sống không lành mạnh: Sử dụng rượu và ma túy có thể làm tăng nguy cơ phát triển trầm cảm.

Điều trị trầm cảm vào ban đêm

Điều trị trầm cảm thường bao gồm sự kết hợp của liệu pháp tâm lý và thuốc. Một số chiến lược điều trị bao gồm:

1. Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT): Giúp bệnh nhân nhận diện và thay đổi các suy nghĩ tiêu cực và thói quen hành vi không lành mạnh liên quan đến trầm cảm.

2. Thuốc chống trầm cảm: Các loại thuốc như SSRIs (thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc) là lựa chọn phổ biến trong điều trị trầm cảm. Ngoài ra, esketamine gần đây đã được FDA phê duyệt là một lựa chọn điều trị cho những bệnh nhân trầm cảm không đáp ứng với phương pháp điều trị khác.

3. Tập thể dục: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập thể dục có thể làm giảm các triệu chứng trầm cảm và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

4. Chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng có thể góp phần làm giảm triệu chứng trầm cảm.

5. Liệu pháp giấc ngủ: Việc cải thiện chất lượng giấc ngủ rất quan trọng trong điều trị trầm cảm. Một số phương pháp bao gồm:

   • Đảm bảo giấc ngủ đủ và đúng giờ

   • Thực hiện các hoạt động thư giãn trước khi đi ngủ, chẳng hạn như đọc sách hoặc nghe nhạc nhẹ

   • Tránh ngủ trưa quá nhiều trong ngày

Phòng ngừa trầm cảm vào ban đêm

Để phòng ngừa và kiểm soát các triệu chứng trầm cảm vào ban đêm, bệnh nhân có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Duy trì lịch ngủ ổn định: Đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả vào cuối tuần.

• Hạn chế ánh sáng và tiếng ồn: Tạo một môi trường yên tĩnh và tối trong phòng ngủ để cải thiện chất lượng giấc ngủ.

• Tránh kích thích vào buổi tối: Không sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại hoặc máy tính ít nhất 30 phút trước khi đi ngủ.

• Tập luyện thể dục đều đặn: Tập thể dục có thể làm giảm căng thẳng và giúp cải thiện tâm trạng.

Kết luận

Trầm cảm là một rối loạn sức khỏe tâm thần phổ biến và có thể trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm do thiếu sự phân tâm và khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ. Việc điều trị hiệu quả bao gồm sự kết hợp giữa liệu pháp tâm lý, thuốc chống trầm cảm và các biện pháp can thiệp lối sống lành mạnh. Để quản lý trầm cảm vào ban đêm, cải thiện chất lượng giấc ngủ và duy trì một lối sống lành mạnh là rất quan trọng.