✴️ Có sự khác biệt giữa viêm cột sống và viêm cột sống dính khớp?

1. Mối liên kết giữa chúng là gì?

Viêm cột sống là một thuật ngữ chung mô tả một số tình trạng viêm ảnh hưởng chủ yếu đến cột sống và khớp. Ngoài khớp, viêm cột sống có thể ảnh hưởng đến các cơ quan, chẳng hạn như ruột và mắt.

Có nhiều loại viêm cột sống khác nhau bao gồm:

• Viêm khớp phản ứng
• Viêm khớp vảy nến
• Viêm cột sống không biệt hóa
• Viêm khớp – ruột: có mối liên quan với bệnh viêm ruột
• Viêm cột sống dính khớp

Viêm cột sống dính khớp là loại viêm cột sống phổ biến nhất, nó thường gây đau vùng thắt lưng và vùng chậu. Cơn đau thường nặng nhất vào buổi sáng và trong khi nghỉ ngơi nhưng sẽ cải thiện khi họ di chuyển.

Bệnh nhân cũng có thể có các triệu chứng ở khớp khác, chẳng hạn như hông, gót chân và vai.

Theo thời gian, bệnh nhân có thể bị cứng cột sống. Điều này xảy ra khi gai xương xuất hiện làm cho các cấu trúc cột sống liền nhau và gây giới hạn vận động.

2. Điểm khác biệt giữa chúng là gì?

Viêm cột sống là thuật ngữ chung để chỉ nhiều tình trạng viêm khác nhau ảnh hưởng đến khớp. Viêm cột sống dính khớp là loại phổ biến nhất của viêm cột sống.

Sự khác biệt giữa các loại viêm cột sống liên quan đến khu vực tổn thương chủ yếu và việc mất cân bằng miễn dịch tiềm ẩn. Nó được chia nhỏ thành các loại:

Viêm cột sống dính khớp: ảnh hưởng chủ yếu tại khớp xương cùng nơi cột sống giao xương chậu

Viêm khớp phản ứng: ảnh hưởng đến các khớp lớn như khớp gối. Tình trạng phản ứng với một số nhiễm trùng do vi khuẩn

Viêm khớp vẩy nến: thường liên quan đến bệnh vẩy nến – tình trạng viêm da. Nó ảnh hưởng chủ yếu ở các khớp ngoại vi

Viêm khớp – ruột: thường liên quan đến bệnh viêm ruột, tình trạng này chủ yếu ảnh hưởng đến các khớp ngoại vi như tay, chân và cột sống.

3. Điểm giống nhau là gì?

Vì viêm cột sống dính khớp là một dạng viêm cột sống nên nó có những đặc điểm tương tự. Một số đặc điểm phổ biến như:

• Độ tuổi khởi phát trung bình từ 17 – 45
• Không rõ nguyên nhân mặc dù gen đóng một vai trò
• Có nhiều triệu chứng tương tự nhau
• Ảnh hưởng nhiều khu vực hơn là chỉ tại các khớp

4. Triệu chứng

Vì hầu hết những người viêm cột sống đều bị viêm cột sống dính khớp, một trong những triệu chứng đầu tiên là đau vùng thắt lưng và vùng chậu, thường vào buổi sáng. Một số triệu chứng như:

• Đau trong các khớp như khuỷu tay, đầu gối, vai, hông, bàn tay hoặc mắt cá chân
• Mệt mỏi
• Phát ban, đặc biệt trong bệnh viêm khớp vảy nến
• Đau hoặc đỏ mắt
• Ngón xúc xích (dactylitis): sưng và đau các gân ngón tay hoặc ngón chân
• Viêm ruột: đau và sưng các gân vùng khớp
• Đầy hơi, đau hoặc các triệu chứng dạ dày khác nếu bị viêm ruột

5. Nguyên nhân

Không phải tất cả các nguyên nhân gây viêm cột sống đều được biết. Tuy nhiên, một số nguyên nhân đã được các nhà nghiên cứu tìm ra.

Ví dụ, viêm cột sống dính khớp là bệnh lý di truyền. Các nhà nghiên cứu đã tìm ra hơn 30 gen có thể có liên quan đến bệnh này, trong đó gen có khuynh hướng gây bệnh phổ biến nhất là HLA-B27.

Nam giới cũng có thể phát triển bệnh viêm cột sống dính khớp cao hơn một chút.

Đối với viêm khớp - ruột, chưa tìm được nguyên nhân chính xác gây bệnh. Tuy nhiên, vi khuẩn trong ruột có thể gây nên tình trạng này khi chúng xâm nhập và làm tổn thương gây viêm.

Tương tự như viêm cột sống dính khớp, người có gen HLA-B27 có nguy cơ cao hơn mắc bệnh viêm khớp – ruột.

Ngoài ra, nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gây nên viêm khớp phản ứng.

Một số giả thuyết cho rằng vi khuẩn có thể là nguyên nhân chính gây nên viêm cột sống. Người bệnh có thể hoặc không có tiền sử nhiễm trùng trước đó.

6. Chẩn đoán

Bác sĩ thường sẽ hỏi về tiền sử bệnh và thực hiện khám sức khỏe người bệnh. Ngoài ra, bệnh nhân có thể được làm cả xét nghiệm máu và hình ảnh học như X-quang, siêu âm hoặc MRI.

Trong một vài trường hợp, bệnh nhân có thể được làm xét nghiệm HLA-B27. Bệnh nhân không nhất thiết phải làm xét nghiệm gen để giúp chẩn đoán lâm sàng.

7. Điều trị và kiểm soát

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị dứt điểm viêm cột sống mà nó chỉ có thể giúp giảm mức độ nặng của triệu chứng và làm chậm tiến trình phát triển bệnh. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

• Vật lý trị liệu
• Thuốc kháng viêm (NSAIDs) như ibuprofen giúp giảm đau và kháng viêm
• Thuốc chống thấp khớp có thể giảm triệu chứng và giúp ngăn ngừa tổn thương khớp
• Thuốc kháng sinh trong những trường hợp viêm khớp phản ứng
• Thuốc sinh học bao gồm thuốc chẹn TNF-alpha, thuốc chẹn interleukin-17 (IL-17)

8. Tổng kết

Viêm cột sống dính khớp là loại viêm cột sống phổ biến nhất. Vì vậy, nó có những nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tương tự như những loại viêm cột sống khác, mặc dù có thể có sự khác biệt nhỏ giữa chúng.

Bệnh nhân nên đi khám bác sĩ chuyên môn về thấp khớp để có thể được điều trị tốt nhất nhằm giúp giảm triệu chứng, ngăn ngừa bệnh trở bên nặng hơn và duy trì được tổng trạng tốt nhất.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp