5 loại phác đồ thường dùng điều trị vi khuẩn Hp

1. Phác đồ thuốc điều trị vi khuẩn Hp với liệu pháp 3 thuốc

Phác đồ điều trị này gồm 3 thuốc, đó là: Kháng sinh, thuốc thuộc nhóm ức chế bơm proton (PPI) và Amoxicillin. Đây là phác đồ được sử dụng lần đầu tiên ở Mỹ và dùng cho những trường hợp bị nhiễm vi khuẩn Hp trong giai đoạn đầu với mức độ nhiễm khuẩn nhẹ.

Phác đồ thuốc điều trị vi khuẩn Hp với liệu pháp 3 thuốc thường được sử dụng 3 loại kháng sinh khác nhau. Thời gian áp dụng là từ 10 – 14 ngày. Cụ thể có 2 trường hợp như sau:

Trường hợp 1: Clarithromycin (500mg/ 2 viên/ ngày) + PPI (chất ức chế bơm proton) (2 lần/ngày) + Amoxicillin (2g/ ngày). Áp dụng đối với miền Bắc và Trung.

Trường hợp 2: Amoxicillin (2g/ ngày) + PPI (chất ức chế bơm proton) (2 lần/ngày) + Metronidazole/ Tinidazole (500mg/ 2 viên/ ngày). Áp dụng khu vực miền Nam.

Kết quả đạt được có thể tiêu diệt vi khuẩn Hp được trên 80% ngay lần đầu tiên. Tuy nhiên, phác đồ này thường được sử dụng những bệnh nhân vị dị ứng với Pencillin tại Mỹ và ít sử dụng cho người Việt Nam. Nguyên nhân là do khả năng vi khuẩn kháng thuốc Metronidazol khá cao.

2. Phác đồ thuốc điều trị vi khuẩn Hp với liệu pháp 4 thuốc

Liệu pháp này được sử dụng khi phác đồ 3 thuốc không phù hợp hoặc không mang lại kết quả cho người bệnh. Theo kết quả từ một số thí nghiệm ngẫu nhiên thì phác đồ thuốc điều trị vi khuẩn Hp với liệu pháp 4 thuốc (PPI, tetracyclin, bismuth, metronidazol) đạt được tỷ lệ tiêu diệt vi khuẩn Hp tương đương với liệu pháp 3 thuốc.

Tuy nhiên, phác đồ này cũng có một hạn chế đó là có thể dẫn đến tình trạng khó dung nạp do kết hợp quá nhiều loại thuốc và làm tăng nguy cơ Hp kháng kép. Thời gian áp dụng phác đồ thuốc điều trị vi khuẩn Hp với liệu pháp 4 thuốc là từ 10 – 14 ngày và được chia làm hai loại như sau:

Phác đồ thuốc điều trị vi khuẩn Hp với 4 thuốc có Bismuth:

Bismuth: Liều lượng 120mg/4 viên/ngày

Tinidazole hoặc Metronidazole: Uống 250mg/4 viên/ngày.

Tetracyclin: Sử dụng 500mg/4 viên/ngày.

Nhóm PPI: Sử dụng 2 lần/ngày. Hoặc người bệnh có thể được thay thế bằng thuốc Ranitidin 150mg/2 lần/ngày.

Phác đồ điều trị với liệu pháp 4 thuốc không có Bismuth:

Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Uống 2 lần mỗi ngày.

Kháng sinh Amoxicillin: Liều lượng 1g/2 viên/ngày.

Metronidazole: Liều lượng là 500mg/2 viên/ngày.

Clarithromycin: Liều dùng tương tự như Metronidazole.

Kết quả điều trị: Phác đồ thuốc điều trị vi khuẩn Hp với liệu pháp 4 thuốc có sử dụng Bismuth sau 14 ngày cho hiệu quả điều trị lên tới 95%. Tuy nhiên, theo khuyến cáo từ các bác sĩ, người bệnh không nên sử dụng phác đồ có chứa những loại kháng sinh đã từng được dùng ở phác đồ đầu tiên, đặc biệt là với Clarithromycin. Nguyên nhân là do chúng có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc rất cao.

3. Phác đồ điều trị Hp nối tiếp

Đây là phác đồ được sử dụng như giải pháp kế tiếp hoặc cũng có thể sử dụng ngay ở hai liệu trình đầu. Thời gian sử dụng phác đồ thuốc điều trị vi khuẩn Hp nối tiếp là 10 ngày, cụ thể:

5 ngày đầu tiên: Dùng kháng sinh Amoxicillin (2g/ ngày) + PPI (2 lần/ ngày).

5 ngày tiếp theo: Sử dụng Tinidazole 500mg/2 viên/ngày + PPI 2 lần/ngày + Clarithromycin 500mg/2 viên/ngày.

Khi sử dụng phác đồ này, người bệnh bắt buộc phải thực hiện kháng sinh đồ. Mục đích để phát hiện vi khuẩn có thể tương tác với loại kháng sinh nào. Từ đó giúp bác sĩ có thể đưa ra phác đồ phù hợp nhất.

Kết quả đạt được: Phác đồ điều trị này có chứa macrolide nhưng lại đạt tỷ lệ tiêu diệt vi khuẩn Hp khá cao trên các chủng kháng thuốc kháng sinh clarithromycin, lên đến 88,9% và đạt tỷ lệ 28,6% so với phác đồ 3 thuốc. Vì vậy, phác đồ điều trị vi khuẩn Hp nối tiếp được các chuyên gia tiêu hóa Mỹ đánh giá cao, ưu việt hơn so với phác đồ điều trị Hp 3 thuốc.

4. Phác điều trị với liệu pháp 3 thuốc có chứa Levofloxacin

Vẫn là liệu pháp trị liệu 3 thuốc nhưng điểm khác biệt ở chỗ, phác đồ này có kèm theo kháng sinh Levofloxacin. Phác đồ điều trị vi khuẩn Hp 3 thuốc có chứa Levofloxacin được sử dụng khi liệu pháp 4 thuốc và phác đồ nối tiếp không có tác dụng loại bỏ Hp hoặc gặp thất bại trong điều trị.

Thời gian sử dụng phác đồ này là 10 ngày. Người bệnh sẽ dùng các loại thuốc, bao gồm: PPI 2 lần/ngày + Levofloxacin 500mg x 2 viên/ngày + Amoxicillin 2g/ngày.

Theo các chuyên gia, phác đồ thuốc trị vi khuẩn Hp 3 thuốc có chứa Levofloxacin cho kết quả điều trị với khả năng tiêu diệt vi khuẩn cao hơn liệu pháp 4 thuốc. Tuy nhiên, khi vi khuẩn Hp kháng Levofloxacin sẽ khiến phác đồ này phát huy tác dụng kém. Vì vậy, các bác sĩ chỉ áp dụng phác đồ thuốc trị vi khuẩn Hp 3 thuốc có chứa Levofloxacin đối với một vài trường hợp có chọn lọc.

5. Phác đồ cứu nguy có furazolidone và rifabutin

Khi các phác đồ điều trị Hp nêu trên không thể mang lại kết quả điều trị tốt cho người bệnh thì lúc này bác sĩ sẽ đề xuất sử dụng phác đồ cứu nguy có chứa thuốc furazolidone và rifabutin. Tuy nhiên, phác đồ này cũng có điểm hạn chế đó là thuốc rifabutin có thể chọn lọc một số chủng Mycobacterium tuberculosis kháng thuốc. Từ đó gây cản trở cho quá trình tiêu diệt vi khuẩn Hp.

Bên cạnh đó, sử dụng phác đồ cứu nguy có kèm theo thuốc furazolidone cũng giúp hỗ trợ tiêu diệt Hp và có ưu điểm là không có dấu hiệu gây kháng thuốc và giá thành lại rẻ. Tuy nhiên, cho đến nay tác dụng của loại thuốc này vẫn thường thể hiện không nhất quán và cần phải được nghiên cứu thêm.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP