1. Khái niệm viêm cơ vùng gối là gì?
Viêm cơ vùng gối là tình trạng viêm xảy ra tại một hoặc nhiều nhóm cơ bao quanh khớp gối như cơ thon, cơ may, cơ bán mạc, cơ bán gân… do tổn thương cơ học hoặc phản ứng viêm không đặc hiệu. Tình trạng này gây đau, hạn chế vận động, ảnh hưởng đến chức năng sinh hoạt và chất lượng sống nếu không được điều trị đúng cách.
2. Đối tượng nguy cơ cao
Mặc dù có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, viêm cơ vùng gối thường gặp hơn ở:
Người lớn tuổi (do thoái hóa cơ và mô liên kết).
Người thường xuyên vận động gối quá mức (vận động viên, nhân viên thể lực).
Người làm việc đứng lâu như lễ tân, giáo viên.
Nhân viên văn phòng có thói quen ngồi sai tư thế hoặc ít vận động.
3. Triệu chứng nhận biết viêm cơ vùng gối
Đau cơ tại vùng đầu gối: Đau âm ỉ hoặc đau tăng khi vận động, đặc biệt khi gập – duỗi chân.
Sưng nhẹ tại vùng cơ viêm, có thể kèm theo nóng, đỏ tại chỗ.
Giảm biên độ vận động khớp gối, cảm giác tê cứng, khó duỗi thẳng chân.
Mệt mỏi, đôi khi kèm sốt nhẹ nếu tình trạng viêm lan tỏa.
Thay đổi màu sắc da vùng khớp (xanh tím) trong trường hợp viêm nặng, có tụ máu.
4. Nguyên nhân thường gặp
Thoái hóa cơ do tuổi tác: Mô cơ giảm khối lượng và đàn hồi, dễ bị viêm dưới tác động cơ học.
Tính chất công việc: Đứng hoặc gập gối trong thời gian dài khiến các nhóm cơ bị căng kéo quá mức.
Chấn thương hoặc vận động sai tư thế: Gây rách vi thể hoặc viêm các gân cơ quanh khớp gối.
Bệnh lý nền: Người mắc các bệnh lý xương khớp như viêm khớp, thoái hóa khớp, gout, béo phì làm tăng áp lực cơ học lên vùng gối.
Lối sống ít vận động: Làm giảm sự linh hoạt và sức mạnh cơ, khiến cơ dễ bị tổn thương khi gắng sức.
5. Hướng xử trí và điều trị
Việc điều trị cần dựa trên mức độ tổn thương cơ, kết quả thăm khám và nguyên nhân nền. Một số biện pháp can thiệp bao gồm:
Dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ:
Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) giảm viêm và đau.
Thuốc giãn cơ giúp giảm co cứng cơ tại vùng tổn thương.
Vitamin nhóm B, magiê, canxi… hỗ trợ phục hồi cơ.
Kháng sinh nếu có nhiễm khuẩn kèm theo.
Nghỉ ngơi hợp lý: Giảm áp lực lên vùng khớp gối bị viêm, tránh vận động mạnh.
Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng:
Liệu pháp nhiệt (chườm nóng/lạnh),
Siêu âm trị liệu,
Kéo giãn cơ và tăng cường sức cơ xung quanh khớp gối.
Thay đổi lối sống:
Tăng cường dinh dưỡng: bổ sung thực phẩm giàu omega-3, rau xanh, trái cây, protein từ cá và đậu nành.
Kiểm soát cân nặng: giảm gánh nặng lên hệ cơ – xương – khớp.
Tập luyện thể dục nhẹ nhàng: đi bộ, đạp xe, bơi lội, yoga.
Tái khám định kỳ: Theo dõi tiến triển bệnh, đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phác đồ nếu cần thiết.
KẾT LUẬN
Viêm cơ vùng gối là tình trạng có thể kiểm soát hiệu quả nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc hoặc trì hoãn thăm khám khi có biểu hiện đau cơ vùng gối. Thay vào đó, cần đến cơ sở y tế có chuyên khoa cơ – xương – khớp để được đánh giá toàn diện và hướng dẫn điều trị phù hợp.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh