40% nguyên nhân gây vô sinh do bất thường tinh trùng ở đàn ông

Vô sinh ở nam giới những năm trở lại đây đang có xu hướng gia tăng, ngày càng có nhiều đàn ông Việt Nam được chẩn đoán không có tinh trùng hoặc chất lượng tinh trùng kém.

Khoa học hiện đại đã làm rõ nguyên nhân của tình trạng vô sinh hiếm muộn, và xác định tỉ lệ vô sinh giữa phụ nữ và nam giới là tương đương nhau, 40% do nữ, 40% do nam, còn lại là do vô sinh không rõ nguyên nhân.

Theo WHO, 2009 chỉ số tinh trùng trung bình của đàn ông là 20 triệu con/ml, nhưng đến 2010, chỉ số này giảm chỉ còn 15 triệu con/ml. Tình trạng suy giảm này đang có xu hướng tiếp tục gia tăng. Nguyên nhân được cho là lối sống thiếu lành mạnh như hút thuốc, rượu bia, các chất kích thích, sinh hoạt tình dục không an toàn, ngồi nhiều, ít vận động, hoặc môi trường công việc phải tiếp xúc nhiều với hóa chất độc hại, đã ảnh hưởng nhiều tới khả năng sinh sản của nam giới.

Bất thường tinh trùng được xếp vào 4 dạng chủ yếu: thiếu tinh (tức tình trạng suy giảm về số lượng hoặc không có tinh trùng trong tinh dịch), khả năng vận động, tỉ lệ hình dạng bình thường của tinh trùng, và đứt gãy ADN.

Với sự phát triển của y học hiện đại, mỗi dạng bất thường tinh trùng đều có hướng can thiệp khác nhau. Và hy vọng không ngừng được mở ra với những cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn.

Ít tinh trùng hoặc không có tinh trùng

Người ta ước tính ở những đàn ông có bất thường về tinh dịch đồ, tỉ lệ vô tinh có thể lên đến 10 – 20%. Tuy vậy, ngày nay đã có rất nhiều người đàn ông không có tinh trùng trong tinh dịch vẫn có thể có con bình thường.

– Tình trạng ít tinh trùng: Với trường hợp này, việc điều trị không mấy khó khăn. Nếu can thiệp các phương pháp nội khoa không có kết quả, bạn cần đến phương pháp thụ tinh nhân tạo. Với cách làm này, tinh trùng sẽ được lọc rửa để lại những con sống, khỏe, di chuyển nhanh rồi bơm vào buồng tử cung. Hiệu quả đạt được khoảng 10 – 20%.

– Trường hợp không có tinh trùng: Là tình trạng không có tinh trùng trong mẫu tinh dịch khi xuất tinh. Trường hợp này việc điều trị sẽ phức tạp hơn. Nhưng với các tiến bộ về chuẩn đoán và điều trị vô sinh hiện nay, 70% các trường hợp vô tinh vẫn có thể có con của chính mình. Nếu phân tích tinh dịch không có tinh trùng (trong trường hợp quá trình sản sinh tinh trùng bình thường song quá trình vận chuyển tinh trùng có vấn đề); bác sĩ có thể sinh thiết, chọc hút tinh hoàn, lấy mô tinh hoàn, soi kính hiển vi để tìm tinh trùng khỏe mạnh.

Với những trường hợp chính tinh hoàn nói trên, do tinh trùng còn non yếu không tự bơi nên không thể tiến hành thụ tinh IVF thông thường (để tinh trùng tự bơi đến trứng trong ống nghiệm), mà bắt buộc các bác sĩ phải chủ động dùng kim hút tinh trùng rồi bơm trực tiếp vào bào tương của noãn (ICSI).

Tinh trùng không vận động tăng khả năng vô sinh

Tinh trùng bất động là tình trạng tinh trùng còn sống, nhưng không thể di chuyển được đến trứng. Trước đây, khi nền y học còn hạn chế, với những trường hợp này thường phải xin tin trùng. Cho đến năm 2005, phương pháp nhuộm tinh trùng ra đời, cho phép nhận diện được những tinh trùng còn sống. Tuy nhiên, phương pháp này còn những hạn chế nhất định, do việc xác định còn mang tính chủ quan, bị phụ thuộc vào sự thay đổi mật độ sau khi được nhuộm.

Nam giới có tinh trùng không vận động ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Chỉ đến khi sự ra đời của phương pháp lựa chọn tinh trùng bằng Laser (LAISS) mới thực sự là một bước đột phá mới. Nhờ phương pháp này mà việc phân biệt tinh trùng sống và chết mà không cần phải sử dụng thêm một hóa chất nào khác. LAISS được công nhận là phương pháp an toàn nhất, bởi chỉ tác động đến phần đuôi của tinh trùng, không ảnh hưởng đến phần đầu (nơi chứa vật chất di truyền), nhờ đó kĩ thuật ICSI được thực hiện dễ dàng và đạt tỷ lệ thụ tinh cao cho cả những những bệnh nhân phải thông qua phẫu thuật để thu nhận mẫu tinh trùng ( MESA, PESA…) và những bệnh nhân được chẩn đoán tinh trùng bất động hoàn toàn.

Tinh trùng bị đứt gãy ADN

Về các bất thường di truyền trong vô sinh nam, phân mảnh ADN tinh trùng đang là vấn đề phố biến nhất hiện nay. Phân mảnh ADN tinh trùng là sự đứt, gãy sợi ADN gây sai lệch thông tin di truyền làm giảm tỷ lệ thụ thai, ảnh hưởng chất lượng phôi, tăng tỷ lệ sảy thai và dị tật bẩm sinh.

Tuy nhiên, vẫn chưa có một phương pháp điều trị vô sinh nào được áp dụng dành riêng cho những bệnh nhân có ADN tinh trùng phân mảnh. Việc lọc rửa tinh trùng và tiến hành ICSI vẫn được tiến hành giống với các bệnh nhân vô sinh hiếm muộn thông thường khác.

Trung tâm IVF Hồng Ngọc, hiện là đơn vị đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam áp dụng công nghệ tân tiến trên thế giới là chọn lọc tinh trùng bằng từ trường (MACS). Phương pháp này loại bỏ hoàn toàn tinh trùng có phân mảnh ADN, chỉ giữ lại những tinh trùng có ADN bình thường cho ICSI, và giữ lại cho mục đích sử dụng sau này (đông trữ).

Phương pháp MACS thực sự là một bước ngoặt cho Hỗ trợ sinh sản với nguyên nhân vô sinh nam, đem lại hiệu quả tối ưu cho một chu kỳ thụ tinh ống nghiệm.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP