Tắm cho bệnh nhân chàm: Chất bổ sung và chất tẩy pha loãng

Tắm hàng ngày có thể là một hành vi có lợi cho người bị chàm bằng cách giúp làm ẩm da và loại bỏ các chất gây dị ứng, tế bào da chết và các chất gây kích ứng (1). Một câu hỏi đặt ra là liệu có lợi ích gì khi thêm chất bổ sung vào việc tắm hàng ngày hay không .

CHẤT BỔ SUNG KHI TẮM

Có một số chất bổ sung khi tắm thường được khuyên dùng, tất cả đều có dữ liệu ở các mức độ khác nhau để hỗ trợ việc sử dụng chúng. Các chất bổ sung thường được sử dụng bao gồm chất tẩy trắng (sodium hypochlorite), bột yến mạch, muối khoáng, giấm và dầu tắm (2).

Lợi ích thấy được khi sử dụng các chất bổ sung này thường nằm trong ba nhóm:

Chống viêm để giúp giảm các triệu chứng như ngứa

Kháng khuẩn để rút ngắn thời gian bùng phát bệnh chàm

Bổ sung độ ẩm để hạn chế tổn thương hàng rào tự nhiên của da sau khi tắm

TẮM CHẤT TẨY PHA LOÃNG

Tắm chất tẩy loãng được phát hiện có tác động trực tiếp đến vi khuẩn gây hại (như Staphylococcus aureus) trên da và giúp rút ngắn các đợt bùng phát, đồng thời làm tăng sự đa dạng của vi khuẩn trên da (3). Nó đặc biệt hữu ích ở những bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng da tái phát do bệnh chàm.

CHUẨN BỊ ĐỂ TẮM CHẤT TẨY PHA LOÃNG

Độ pha loãng được khuyến nghị cho bồn tắm chất tẩy là 1⁄2 cốc chất tẩy gia dụng thông thường cho vào bồn tắm tiêu chuẩn 40 gallon. Nên pha loãng chất tẩy trắng này vì nó đã được chứng minh là không chỉ mang lại lợi ích chống vi khuẩn mà còn chưa có bất kỳ bằng chứng nào về việc gây hại cho da hoặc kích ứng da (4).

Nên tắm chất tẩy trắng 2-3 lần mỗi tuần, mỗi lần 5-10 phút sau đó rửa lại bằng nước máy (5). Những cách tắm này đã được chứng minh không chỉ làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng bệnh chàm mà còn có thể giảm tần suất nhiễm trùng da.

Mặc dù có vẻ khó tin là chất có khả năng kích ứng này thực sự có lợi, nhưng tắm chất tẩy đã được chứng minh là “chấp nhận tốt, an toàn và không có tác dụng tiêu cực.” (4)

LƯU Ý ĐẶC BIỆT VỀ CHẤT TẨY ĐỂ TẮM

Trong số các chất bổ sung để tắm cho bệnh chàm, bằng chứng cho việc tắm chất tẩy loãng thường xuyên là mạnh nhất. Mặc dù nghiên cứu về vai trò của các cộng đồng vi sinh vật trên da đối với bệnh viêm da dị ứng là mới và vẫn chưa hoàn thiện, nhưng có một số bằng chứng ban đầu cho thấy rằng việc tăng cường sự đa dạng của vi khuẩn ở các vùng da bị ảnh hưởng trong thời gian bùng phát có thể rút ngắn thời gian giai đoạn bùng phát và giảm mức độ nghiêm trọng tổng thể của bệnh (3).

Ngoài tác dụng chống vi khuẩn, có những nghiên cứu ban đầu trên động vật cho thấy chất tẩy có tác dụng chống viêm và chống ngứa (6). Tuy nhiên, một nghiên cứu tổng hợp và đánh giá có hệ thống đã chỉ ra rằng mặc dù tắm chất tẩy có ích trong việc giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh chàm, chúng dường như không hiệu quả hơn so với tắm nước đơn thuần (7). Tại thời điểm này, chúng ta chỉ có thể nói rằng cần có các nghiên cứu lâm sàng lớn hơn, được thiết kế tốt hơn để xác nhận lợi ích của việc tắm chất tẩy và hiểu cơ chế làm cho nó có lợi trên bệnh nhân chàm.

MỘT SỐ CHẤT BỔ SUNG KHI TẮM

BỘT YẾN MẠCH

Thêm bột yến mạch vào bồn tắm có thể giúp giảm ngứa do bệnh chàm bùng phát. Đặc biệt, bột yến mạch đã được chứng minh là có khả năng làm giảm viêm và giảm giải phóng histamine, làm giảm ngứa trong đợt bùng phát.

GIẤM

Thêm giấm vào bồn tắm được cho là có tác dụng kháng khuẩn và giảm độ pH trên da, cả hai đều được cho là có tác dụng cải thiện bệnh chàm. Tuy nhiên, hiện tại không có dữ liệu nghiên cứu được công bố cho thấy nó có hiệu quả đối với bệnh chàm, nhưng dữ liệu ban đầu cho thấy việc thực hiện các phương pháp điều trị bằng chất tẩy và giấm tại chỗ có thể liên quan đến việc giảm nhu cầu sử dụng kháng sinh (9).

BỘT GẠO

Việc sử dụng bột gạo như một chất bổ sung khi tắm chưa được nghiên cứu rộng rãi. Hai nghiên cứu nhỏ đã cho thấy kết quả đầy hứa hẹn khi thêm bột gạo hoặc nước cám gạo nấu vào bồn tắm (10,11). Những kết quả này cho thấy sự gia tăng khả năng chữa lành của da cũng như sự gia tăng chức năng hàng rào bảo vệ da của những người bị viêm da dị ứng (11)

Giả thiết cho rằng ngoài việc gia tăng lưu lượng máu đến da, các phân tử nhỏ trong cám gạo có thể thâm nhập vào các lớp trên của da và tạo thành một hàng rào bảo vệ có thể làm giảm sự xâm nhập da của các chất gây dị ứng (10). Nghiên cứu thêm là cần thiết, nhưng những kết quả ban đầu này là đáng khích lệ.

KHOÁNG SẢN VÀ MUỐI BIỂN CHẾT

Khi tắm thường xuyên trong thời kỳ bùng phát, nước thường hoặc nước cứng có thể gây khó chịu hoặc thậm chí gây đau đớn, vì nước có thể châm chích da. Mặt khác, tắm trong dung dịch muối Biển Chết pha loãng đã được chứng minh là có lợi cho da mà không gây kích ứng thêm.

Dung dịch nước muối Biển Chết chứa một lượng tương đối cao các ion magiê, cũng như canxi, kali và brom. Nghiên cứu ban đầu cho thấy rằng hàm lượng magiê cao trong muối Biển Chết tác động có lợi đến da và giúp giảm viêm (13,14). Các ion magiê, đặc biệt khi kết hợp trong dung dịch với canxi (14), làm giảm đáp ứng viêm của cơ thể, tăng độ ẩm cho da , và giảm sự thô ráp liên quan đến da khô (12,13).

DẦU TẮM

Dầu tắm có thể cho cảm giác rằng chúng sẽ là một chất bổ sung hữu ích khi tắm. Tuy nhiên, dữ liệu còn hạn chế để chứng minh lợi ích của việc thêm chúng khi tắm đối với những người bị bệnh chàm. Nguy cơ té ngã trong bồn tắm cũng cao hơn do làm tăng độ trơn của bồn tắm (1).

Dầu dừa tự nhiên và dầu hạt hướng dương, khi được sử dụng như một loại kem dưỡng ẩm, đã được chứng minh là hữu ích trong bệnh chàm vì chúng có đặc tính chống vi khuẩn (15) và chống viêm (16,17).

Ngoài ra, một nghiên cứu mới cho thấy kết quả đầy hứa hẹn rằng dầu đậu nành tinh chế, khi được sử dụng bổ sung khi tắm, có thể giúp cải thiện hàng rào bảo vệ da cho những người bị khô da nhẹ (18). Vì việc cải thiện hàng rào bảo vệ da là một thước đo thường được sử dụng để đánh giá các phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh chàm, nên nghiên cứu mới này rất đáng khích lệ.

ĐÁNH GIÁ VỀ CHẤT BỔ SUNG KHI TẮM

Nhìn chung, dữ liệu hiện tại về các chất bổ sung trong bồn tắm cho thấy lợi ích kháng khuẩn của việc thêm một lượng nhỏ chất tẩy trắng (sodium hypochlorite) vào bồn tắm. Các chất bổ sung thường được sử dụng khác như giấm, bột yến mạch, muối khoáng, tinh bột gạo và một số loại dầu tắm nhất định có thể giúp giảm tạm thời các triệu chứng cấp tính bằng cách giảm ngứa và viêm, nhưng chưa được chứng minh là mang lại lợi ích lâu dài hoặc khả năng kháng khuẩn trên bệnh nhân chàm. Để đánh giá loại chất bổ sung khi tắm tốt nhất cho bệnh chàm, cần có nhiều nghiên cứu hơn để giúp hiểu rõ hơn về cơ chế các chất bổ sung này hoạt động để giảm viêm, nhiễm trùng, ngứa và cách chúng ảnh hưởng đến tính toàn vẹn và chức năng của hàng rào tự nhiên của da trong hỗ trợ điều trị bệnh chàm.