CHẤT GÂY NGHIỆN OPIOIDS VÀ NGỨA : MỐI LIÊN HỆ LÀ GÌ?

Khái quát

Lý do chính xác khiến chất gây nghiện ( opioid) gây ngứa vẫn chưa rõ ràng, nhưng vẫn tồn tại một số giả thuyết. Các nguyên nhân có thể gây ngứa do opioids bao gồm tác động của opioids lên tế bào mast và các thụ thể opioids trên da.

Opioids là một nhóm thuốc được sử dụng để giảm đau vừa đến nặng. Những loại thuốc này bao gồm các loại thuốc theo toa như morphine và oxycodone và các loại thuốc bất hợp pháp, kể cả heroin.

Opioids thường là phương pháp điều trị cơn đau cấp tính hoặc ngắn hạn từ trung bình đến nặng. Tuy nhiên, các tác dụng phụ như ngứa có thể hạn chế tính hữu dụng của chúng trong môi trường lâm sàng.

Bài viết này thảo luận về chứng ngứa do opioid, cách điều trị và quản lý cũng như cách mọi người có thể tìm kiếm sự hỗ trợ nếu họ đang gặp phải chứng rối loạn khi sử dụng chất gây nghiện.

Tại sao sử dụng opioid gây ngứa?

Opioids như oxycodone (OxyContin), hydrocodone (Vicodin), codeine và morphine là những loại thuốc có giá trị để điều trị cơn đau vừa đến nặng. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra tác dụng phụ về thể chất, chẳng hạn như ngứa, ngay cả khi bệnh nhân dùng chúng đúng theo kê toa.

Ngứa là cực kỳ phổ biến ở những người sử dụng opioid. Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy khoảng 60–90% trường hợp bị ngứa sau khi sử dụng thuốc gây nghiện ưa béo, chẳng hạn như fentanyl. Sau khi sử dụng morphin, 60–85% bị ngứa do tác dụng phụ.

Opioid gây ngứa vì chúng có thể kích hoạt phản ứng của hệ thống miễn dịch ảnh hưởng đến các protein thụ thể trên bề mặt tế bào mast.

Tế bào mast là một loại tế bào bạch cầu được tìm thấy trong mô liên kết khắp cơ thể, đặc biệt là ở da và dây thần kinh. Những tế bào này giúp hệ thống miễn dịch phản ứng với tác nhân gây bệnh như vi khuẩn và ký sinh trùng, đồng thời kiểm soát các loại phản ứng miễn dịch khác.

Hầu hết các tế bào mast đều chứa các hóa chất, gồm histamin và cytokine, mà chúng giải phóng trong các phản ứng dị ứng và đáp ứng miễn dịch. Điều này gây dãn mạch, cho phép nhiều máu hơn đến vùng đáp ứng miễn dịch. Tuy nhiên, điều này cũng có thể gây ngứa và viêm.

Khi bệnh nhân sử dụng opioid, các tế bào mast dường như phản ứng lại như thể đó là một phản ứng dị ứng.

Bệnh nhân có thể cảm thấy ngứa do tác động của opioid lên hệ thần kinh. Cảm giác ngứa có thể truyền từ da đến não qua dây thần kinh do opioid tương tác với các thụ thể trên da.
Một cơ chế tiềm ẩn thứ ba gây ngứa tồn tại nếu một cá nhân tiêm chích ma túy, có thể bao gồm các loại thuốc phiện bất hợp pháp như heroin. Quá trình tiêm có thể dẫn đến chấn thương, áp xe và nhiễm trùng da tại chỗ tiêm, có thể gây ngứa khi lành. Bệnh nhân cũng có thể tự châm da của họ, điều này làm trầm trọng thêm tình trạng nhiễm trùng và ngứa. 

Điều trị và quản lý ngứa do sử dụng opioid

Opioid ảnh hưởng đến mọi người theo cách khác nhau và một số cá nhân có thể có phản ứng thể chất dữ dội hơn những người khác. Nếu một người sử dụng thuốc opioid theo toa và họ bị ngứa dữ dội, họ nên liên hệ với bác sĩ để thảo luận về các lựa chọn thay thế.

Bác sĩ có thể đề nghị các loại thuốc chống ngứa như thuốc kháng histamine hoặc steroid tại chỗ để giúp giảm các triệu chứng thực thể. Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) cũng có thể hữu ích. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống lo âu để giúp giảm căng thẳng nếu đây là một yếu tố góp phần gây ngứa. 

Các tác dụng phụ khác của việc sử dụng opioid

Ngoài khả năng quá liều opioid và tăng nguy cơ rối loạn sử dụng opioid khi sử dụng lâu dài, việc sử dụng opioid còn có một loạt tác dụng phụ tiêu cực mà hầu hết mọi người đều gặp phải.

Các tác dụng phụ thay đổi từ nhẹ đến đe dọa tính mạng và có thể bao gồm:

• Chóng mặt

• Đau đầu

• Mệt mỏi

• Buồn ngủ

• Khô miệng

• Tăng tiết mồ hôi

• Rối loạn chức năng tình dục

• Buồn nôn

• Nôn mửa

• Táo bón

• Ứ phân

• Tắc ruột

• Thở không đều

• Lú lẫn

• Té ngã và chấn thương

Điều trị rối loạn sử dụng opioid

Có nhiều lựa chọn khác nhau để điều trị rối loạn sử dụng opioid và kiểm soát các triệu chứng cai nghiện. Tuy nhiên, bước quan trọng nhất để phục hồi là tìm kiếm sự giúp đỡ từ một chuyên gia chăm sóc y tế có trình độ như bác sĩ, bác sĩ tâm thần, tâm lý học hoặc y tá, những người có thể điều chỉnh liệu trình điều trị phù hợp cho từng cá nhân. 

Một phương pháp điều trị phổ biến là dùng thuốc. Những loại thuốc hiệu quả này có thể bao gồm methadone, buprenorphine hoặc naltrexone để giúp mọi người giảm hoặc ngừng sử dụng opioid trong khi kiểm soát bất kỳ triệu chứng cai nghiện nào có liên quan.

Các bác sĩ lâm sàng kết hợp các loại thuốc này với các liệu pháp tư vấn tâm lý và hành vi. Tư vấn đóng một vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi và giúp mọi người giải quyết các vấn đề cá nhân và xã hội cũng như các vấn đề khác có thể góp phần dẫn đến chứng rối loạn sử dụng thuốc phiện của họ.

Như với bất kỳ chứng rối loạn sử dụng chất kích thích nào khác, việc phá vỡ chu kỳ sử dụng chất dạng thuốc phiện có thể khó khăn. Tuy nhiên, với sự chăm sóc toàn diện nhằm giải quyết tất cả các khía cạnh trong cuộc sống của một người, việc phục hồi là có thể.

Tìm sự giúp đỡ

Các cá nhân có thể phục hồi và thuyên giảm lâu dài nếu được điều trị và hỗ trợ đúng cách. Khi mọi người bao quanh mình với một cộng đồng hỗ trợ, họ có nhiều khả năng đạt được và duy trì mối quan hệ lành mạnh hơn với opioid.

Có sẵn nhiều nguồn lực, bao gồm đường dây nóng, nhóm hỗ trợ và bác sĩ lâm sàng chuyên điều trị rối loạn sử dụng chất dạng thuốc phiện. Các nguồn sau đây có thể là những gợi ý khởi đầu có giá trị:

• Cơ quan Quản lý Dịch vụ Sức khỏe Tâm thần và Lạm dụng Chất gây nghiện (SAMHSA): Thông tin dành cho những người đang tìm cách điều trị việc sử dụng/nghiện chất gây nghiện, các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc cả hai.

• Overdose Lifeline: Hỗ trợ các cá nhân, gia đình và cộng đồng bị ảnh hưởng bởi chứng rối loạn sử dụng chất gây nghiện.

• GuideStar: Danh sách các tổ chức từ thiện và phi lợi nhuận để giúp đỡ những người mắc chứng rối loạn sử dụng chất dạng thuốc phiện. 

Nguồn:  https://www.medicalnewstoday.com/articles/opioid-itch

Đơn vị Da Liễu - Thẩm Mỹ Da 

Giới thiệu Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương

Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương được triển khai dịch vụ thăm khám, chăm sóc và điều trị các tình trạng về da như mụn, sẹo, nám, tàn nhang… với tiêu chí đem lại sự thay đổi tích cực về diện mạo cũng như sự hài lòng của khách hàng sau khi sử dụng dịch vụ.

Với nguồn nhân lực chất lượng có chuyên môn cao là các Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ đến từ Bộ môn Da liễu - Đại học Y Dược TPHCM & Bệnh viện Nguyễn Tri Phương có kinh nghiệm nhiều năm trong giảng dạy, nghiên cứu và điều trị Da liễu – Thẩm mỹ da; sẽ trực tiếp thăm khám, lên phác đồ điều trị và trực tiếp trị liệu cho bệnh nhân, đảm bảo hiệu quả cao nhất.

Thông tin liên hệ

• Đơn vị da liễu – Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương. 

• Số 468 Nguyễn Trãi, Phường 8, Quận 5, Tp.Hồ Chí Minh.

• Hotline tư vấn đặt lịch Bác sĩ: 0899777709 / Zalo/Viber