Thời điểm nào thích hợp để tiêm vaccine COVID-19 mũi thứ 4?

Mặc dù mũi tiêm COVID thứ 3 đã được chứng minh có thể giúp bảo vệ bạn khỏi tình trạng nhiễm COVID-19, kể cả trước biến thể Omicron, nhưng các nghiên cứu mới đây chứng minh rằng khả năng bảo vệ này sẽ giảm đi sau khoảng 4 tháng sau khi tiêm.

Nghiên cứu được công bố bởi Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã làm dấy lên câu hỏi rằng nếu cần thì khi nào sẽ phải tiêm mũi tiêm vaccine COVID-19 thứ tư để duy trì khả năng bảo vệ khi đại dịch vẫn tiếp diễn.

Các chuyên gia của CDC Hoa Kỳ cho rằng có thể sẽ cần thiết phải tiêm mũi tiêm thứ 4 nhưng dữ liệu hiện tại chưa rõ ràng. Mũi tiêm thứ 4 sẽ phụ thuộc vào tuổi cũng như tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Hiện tại CDC Hoa Kỳ khuyến cáo rằng, những người tiêm vaccine mARN và bị suy giảm chức năng miễn dịch sẽ cần tiêm mũi tiêm bổ sung, đặc biệt là mũi tiêm thứ 4 để được bảo vệ trước đại dịch COVID-19.

Mũi tiêm bổ sung có hiệu quả hay không và hiệu quả sẽ kéo dài trong bao lâu?

Khuyến cáo mới đây của CDC Hoa Kỳ cho rằng tất cả những công dân Mỹ trên 12 tuổi đã được tiêm vaccine mARN cần được tiêm mũi tiêm tăng cường để tăng hiệu quả bảo vệ. Mũi tiêm tăng cường này cần được tiêm sau mũi tiêm cơ bản 5 tháng. Mũi tiêm thứ 3 này đem lại nhiều lợi ích, cả trước biến chủng Delta và biến chủng Omicron. Khả năng miễn dịch sau khi tiêm 3 mũi là cao hơn so với việc chỉ tiêm 2 mũi. Khuyến cáo này phù hợp với kết quả nghiên cứu trước đó của CDC công bố vào hồi tháng 1, cho rằng mũi tiêm mARN thứ 3 có hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ cấp cứu và chăm sóc đặc biệt (94% với biến thể Delta và 82% với biến thể Omicron) đồng thời giảm tỷ lệ nhập viện (94% với biến thể Delta và 90% với biến thể Omicron).

Tuy nhiên, nghiên cứu lần này của CDC đưa ra một thông tin mới, đó là xác định được hiệu lực bảo vệ của mũi tiêm thứ 3 sẽ kéo dài bào lâu. Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ 241.204 trường hợp cấp cứu/chăm sóc đặc biệt là 93.408 trường hợp nhập viện trên 10 bang tại Mỹ từ 26/8/2021 đến 22/1/2022. Ở những người đã tiêm đủ 3 mũi, vaccine có hiệu lực bảo vệ 87% trước tình trạng cấp cứu/chăm sóc đặc biệt trong vòng 2 tháng sau khi tiêm. Tỷ lệ này giảm xuống còn 66% sau 4-5 tháng. Hiệu quả tương tự cũng được quan sát thấy ở tỷ lệ nhập viện. Mũi tiêm thứ 3 đã được chứng minh có thể giảm 91% tỷ lệ nhập viện do COVID-19 trong vòng 2 tháng sau khi tiêm, hiệu quả này giảm còn 78% sau trên 4 tháng.

Nghiên cứu mới này, kết hợp với các báo cáo trước đây, đã nhấn mạnh lại một lần nữa tầm quan trọng của việc tiêm nhắc lại vaccine COVID-19. Mặc dù khả năng bảo vệ của vaccine giảm đi sau 1 khoảng thời gian nhất định nhưng vaccine vẫn có hiệu quả bảo vệ tránh nguy cơ bệnh nặng. Vaccine COVID-19 có thể giúp làm giảm nguy cơ nhập viện và có thể giúp cứu sống rất nhiều mạng người. Nếu bạn chưa được tiêm mũi thứ 3, bạn nên tiêm càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu bạn mới mắc COVID-19 gần đây và trong thời kỳ biến thể Omicron đang thịnh hành, thì bạn nên đợi khoảng 3 tháng để hồi phục hoàn toàn sau nhiễm COVID-19 mới nên tiêm mũi thứ 3.

Những ai nên tiêm mũi tiêm thứ 4?

Vì những người bị suy giảm hệ miễn dịch đã được nhận 3 mũi tiêm mARN, cùng với những hướng dẫn mới đây của CDC, nên đây cũng là những đối tượng có thể sẽ cần tiêm mũi thứ 4 dưới dạng mũi tiêm bổ sung. Những người có hệ miễn dịch suy giảm là những người mới cấy ghép nội tạng và đang sử dụng các thuốc ức chế chức năng miễn dịch, những người nhiễm HIV không được điều trị hoặc nhiễm HIV giai đoạn cuối, những người đang điều trị ung thư máu hoặc ung thư nói chung. Tuy nhiên, đây không phải là nhóm đối tượng duy nhất cần tiêm mũi thứ 4. Theo khuyến cáo của CDC, trẻ trên 12 tuổi và những người suy giảm miễn dịch, đã được tiêm vaccine Pfizer nên được tiêm mũi thứ 4 sau khoảng 3 tháng kể từ khi tiêm mũi thứ 3. Những người đã tiêm vaccine Moderna bao gồm những người trên 18 tuổi và những người bị suy giảm miễn dịch cũng nên tiêm mũi thứ 4 sau mũi thứ 3 là 3 tháng.

Có khi nào tất cả người trưởng thành sẽ cần phải tiêm mũi thứ 4 hay không?

Hiện tại, chưa có đủ bằng chứng để nói rằng tất cả người trưởng thành cần phải tiêm mũi tiêm thứ 4. Nếu bạn đã được tiêm mũi tiêm thứ 3 và hệ miễn dịch của bạn không bị tổn thương thì bạn không cần phải tiêm mũi tiêm thứ 4 ở thời điểm này. Liệu việc tiêm mũi tiêm thứ 4 hoặc thậm chí thứ 5, thứ 6…có cần thiết hay không sẽ phụ thuộc rất nhiều vào thời điểm và mức độ nghiêm trọng của đại dịch. Thời điểm tiêm sẽ phụ thuộc vào làn sóng tiếp theo của đại dịch nhiều hơn là phụ thuộc vào thời điểm tiêm của mũi trước đó. Ngoài ra, việc quyết định có tiêm mũi thứ 4 hay không còn phụ thuộc vào lợi ích của việc tiêm chủng. Liệu mũi tiêm thứ 4 sẽ có hiệu quả 3%, 10%, 20%, 40% hay 70%? Cho đến hiện tại, chúng ta chưa biết được hiệu quả của mũi tiêm thứ 4.

Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, 3 mũi tiêm là đủ bảo vệ đối với nhiều người, kể cả khi khả năng bảo vệ của vaccine có giảm xuống sau vài tháng. Với việc tiêm 3 mũi, triệu chứng nhiễm COVID-19 của nhiều người chỉ nhẹ như bị cảm cúm.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP