Giảm cân bằng thuốc đối với tiểu đường

Béo phì là một yếu tố nguy cơ thường được biết đến của bệnh tiểu đường týp 2. Lí giải cho điều này khá phức tạp nhưng có thể bao gồm: sự kháng insulin - một vấn đề về cách cơ thể đáp ứng với insulin, hoocmon giúp chuyển hóa lượng đường trong máu thành năng lượng.

Giảm cân có thể giúp giảm sự đề kháng insulin ở những người bị béo phì và tiểu đường. Trong những năm qua, các loại thuốc khác nhau dưới dạng thuốc viên và tiêm đã được sử dụng với tiểu đường týp 2. Mặc dù những can thiệp này có thể hữu ích, lối sống lành mạnh là giải pháp lâu dài tốt nhất để giảm cân với bệnh tiểu đường.

Thuốc tiểu đường – Viên uống

Một số loại thuốc quy định cho bệnh tiểu đường có thêm lợi ích của việc giúp giảm cân. Tuy nhiên, chúng không được khuyến cáo sử dụng như là thuốc giảm cân đơn thuần. Một ví dụ là metformin (Glucophage), thuốc phổ biến nhất được sử dụng để điều trị tiểu đường týp 2. Metformin là một thành viên của nhóm thuốc biguanide, hoạt động theo nhiều cách để giảm lượng đường trong máu. Không rõ chính xác làm thế nào mà metformin làm giảm cân, nhưng một nghiên cứu cho thấy những người mắc bệnh tiểu đường đã dùng metformin trong hai năm giảm trung bình từ 2 đến 3 kg. Hạ đường máu và rối loạn tiêu hóa là những tác dụng phụ có thể xảy ra của metformin.

Thuốc tiểu đường - Thuốc tiêm

Các loại thuốc tiểu đường khác chỉ có ở dạng tiêm. Exanatide (Byetta) và liraglutide (Victoza) là thành viên của nhóm thuốc gọi là mimetics incretin, còn được gọi là các chất chủ vận GLP-1. Các thuốc này giúp điều trị tiểu đường typs 2 bằng cách kích thích tuyến tụy để giải phóng insulin, do đó làm giảm lượng đường trong máu. Chúng thúc đẩy giảm cân bằng cách giảm sự thèm ăn và làm chậm quá trình rỗng dạ dày.

Một nghiên cứu cho thấy những thử nghiệm khác nhau trên bệnh nhân tiểu đường dùng exanatide đã giảm trung bình từ 1 đến 5 kg. Liraglutide cho thấy kết quả giảm 5 đến 6 kg khi sử dụng ở hai liều khác nhau trong thời gian 56 tuần. Những thuốc này có thể có các phản ứng phụ như buồn nôn, vấn đề về thận và tuyến giáp và cần phải được theo dõi chặt chẽ.

Thuốc Giảm cân

Phentermine (Suprenza), chất ức chế sự thèm ăn, là thuốc được kê toa rộng rãi nhất để giảm cân. FDA đã phê duyệt việc sử dụng trong thời gian ngắn, thường dưới 12 tuần, nhưng thực tế thường được kê trong thời gian dài hơn quy định trên nhãn. Một số nghiên cứu cho thấy, sử dụng thuốc kéo dài từ 02 đến 24 tuần có thể giảm trung bình trên 3,6 kg hơn là so với những người dùng giả dược. Một số tác dụng phụ không mong muốn của thuốc là làm thay đổi nhịp tim và huyết áp.

Orlistat (Xenical) ngăn chặn lipase, một enzyme phá vỡ và giúp hấp thụ chất béo trong ruột, do đó dẫn đến sự bài tiết chất béo khi uống cùng hoặc sau bữa ăn 1 tiếng. Một nghiên cứu cho thấy những người dùng Orlistat cùng chế độ ăn kiêng ít chất béo hơn - một người không có hơn 30% lượng calo từ chất béo – giảm bình quân 3,6 kg so với những người dùng giả dược. Orlistat có tác dụng phụ là gây tiêu chảy.

Lorcaserin (Belviq) tác động lên thụ thể hóa học trong não để làm cho một người cảm thấy no. Những người uống lorcaserin, ngoài việc cải thiện dinh dưỡng và tập thể dục, đã giảm 3,2 kg so với những người dùng giả dược. Lorcaserin đã làm giảm tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường, nhưng có tác dụng phụ đó làm làm lượng đường trong máu thấp bất thường ở tiểu đường týp 2, ngoài nhức đầu và buồn nôn.

Phentermine/Topiramate-ER (Qsymia) là một thuốc kết hợp, dùng phối hợp với phentermnine-loại thuốc chống động kinh với topiramate, với tác dụng phụ là giảm cân. Một nghiên cứu cho thấy những người bị tiểu đường týp 2 điều trị bằng thuốc này có mức giảm cân trung bình 6% so với những người dùng giả dược.

Cảnh báo và cân nhắc

Nói chuyện với bác sĩ để quyết định nếu bất kì loại thuốc giảm cân nào kể trên cùng thuốc điều trị tiểu đường týp 2 phù hợp với bạn. Việc sử dụng thuốc giảm cân có thể có nhiều tác dụng và có thể gây trở ngại cho các loại thuốc khác, cả theo toa và bán tự do tại quầy.

Nếu bạn gặp các triệu chứng nghiêm trọng, như nhìn mờ, tăng khát hoặc đói, tăng tiểu, nhiễm trùng thường xuyên, ngứa ran ở bàn tay hoặc bàn chân, thay đổi hít thở hoặc lú lẫn; hoặc các triệu chứng của lượng đường trong máu thấp bất thường như buồn nôn nặng, đổ mồ hôi quá nhiều hoặc chóng mặt, tìm ngay sự chăm sóc y tế.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP