Tôi và Toàn là đôi bạn thân từ thời còn đi học.
Lớn lên mỗi đứa một nghề nhưng vẫn chơi bời qua lại thân thiết.
Tôi làm thợ may và kinh doanh quần áo. Nó làm công an ở trại giam nên cuộc sống cũng có đồng ra đồng vào. Có tiền đâm ra rửng mỡ chơi bời quá đà rồi cờ bạc và nghiện hút.
Rồi nó bị đuổi về còn mắc thêm cả nợ nần. Gia đình rơi vào cảnh rất là túng bấn. Thi thoảng nó vẫn đến vay tiền tôi tới bốn năm lần gì đó nhưng ko bao giờ trả được.
Vợ tôi biết chuyện cằn nhằn mãi, phần vì thương nó, phần vì nể tình bạn mà tôi vẫn cho vay.
Về sau vừa có ý nghe vợ vừa sợ phiền hà nên tôi cũng có phần lảng tránh nó.
Từ đó Toàn ít đến nhà tôi và cũng không bao giờ hỏi vay tiền tôi nữa.
Tình bạn cũng vì thế mà phai nhạt dần. Mỗi lúc gặp nhau chỉ chào hỏi lấy lệ không ân cần thân thiết như trước.
Một thời gian sau nó cũng cố gắng cai được nghiện và thoát ra khỏi cờ bạc.
Hàng ngày nó đi làm phụ hồ, công việc vất vả nhưng thu nhập chả được là bao nhiêu. Vợ con suốt ngày đau yếu nên cuộc sống nhà nó vẫn rất khó khăn.
Có lúc tôi muốn qua lại nhà nó nhưng cảm thấy ngượng vì dạo trước đã xa lánh nó. Hình như như vì không trả được tiền cho tôi nên Toàn thường tránh mặt không muốn gặp.
Mấy năm sau Toàn đưa vợ con vào Nam sinh sống. Từ đó chúng tôi không có dịp gặp nhau nữa nhưng thông qua bạn bè vẫn nằm được tình hình về nó. Đại loại cuộc sống của gia đình nó vẫn vất vả ko có gì đáng cải thiện, ở nơi đất khách quê người.
---
Bẵng đi một dạo nghe tin nó ốm, tôi cũng gọi điện hỏi thăm. Thực lòng tôi vẫn có chút lo lắng về nó.
Trong lòng cũng có chút dự đinh vào nam thăm nó. Ngặt một nỗi đường xá quá xa xôi kinh tế tôi lại ko có gì là dư dật.
Nấn ná mãi, bỗng một hôm tôi nhận được một cuộc điện thoại từ vợ Toàn. Vợ Toàn khóc nói :
- Nhà em bị ung thư phổi đã di căn chắc ko qua khỏi. Mấy ngày nay không ăn uống được gì. Bảo gì anh ấy cũng lắc đầu. Chỉ muốn gặp anh một lần cuối.
Nghe xong tôi choáng váng lặng người đi một lúc. Cả đêm xi xục ko ngủ. Sáng hôm sau dậy sớm bắt xe đi Hà Nội, đến ga hàng cỏ mua vé tàu Thống Nhất.
Thời đó còn nghèo đi máy bay còn là chuyện trên trời theo đúng cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Phương tiện tốt nhất chỉ có tàu hỏa.
Sau ba ngày, Tôi mới lặn lội tới nơi. Gia đình Toàn ở trong một nhà trọ chật chội ở ngoại ô Sài Gòn.
Sự có mặt của tôi hình như đã muộn. Toàn nằm đó, thân hình gầy gò teo tóp. Đầu trọc lốc không sợi tóc do truyền hoá chất. Chân đã nguội lạnh tới đầu gối, miệng không còn nói được nữa. Mắt nó nhìn tôi trân trân như muốn nói điều gì đó mà không nói được. Hai hàng lệ chảy dài xuống gò má.
Có lẽ tôi là người nó mong đợi gặp lần cuối trước khi từ giã cõi đời nên cố nán lại.
Toàn tắt thở ngay sau khi tôi đến được năm phút. Nhìn hình ảnh tiều tụy của đứa bạn, tôi ko sao cầm được nước mắt.
Mái nhà trên đầu tôi như sập xuống, đất dưới chân như nứt toác ra.
- Toàn ơi sao mày chết trong đau khổ thế này!
Đám ma của bạn tôi diễn ra nhanh chóng đơn giản. Nơi đất khách quê người không có nhiều bạn bè tới phúng viếng. Một nấm mồ bằng đất đắp lên là nơi đánh dấu nơi bạn tôi yên nghỉ, trong một nghĩa trang lạnh lẽo hoang vắng.
Dù mất mát đau thương đến đâu con người ta cũng ko thể đắm chìm trong đó, vẫn phải trở về với thực tại.
Hai ngày sau đám tang, tôi phải lên đường trở ra bắc.
Trước khi chia tay vợ Toàn đưa cho tôi một chiếc hộp. Cô ấy nói :
" Đây là tất cả những gì nhà em muốn nói với anh. Anh đừng mở nó ra ở đây về tới nhà hãy mở. Đó chính là di nguyện cuối cùng của anh ấy."
Tôi nhận món đồ rồi lên đường trở ra bắc. Sau mấy ngày tang lễ mất ngủ và đi đường mệt nhọc, về tới nhà Tôi lăn ra ngủ.
---
Hai ngày sau sực nhớ tới cái hộp. Tôi bồi hồi xúc động run run mở nó ra. Dẫu sao nó cũng là điều cuối cùng Toàn muốn nói với tôi.
Bên trong hộp là một phong bì gói giấy vuông vức. Tôi bóc ra đó là một số tiền Tôi đếm được tất cả là 7 600.000đ đúng bằng số tiền mà toàn đã vay tôi. Kèm theo một cuốn sổ tay nhỏ gi chép đầy đủ từng lần có cả ngày tháng mà toàn đã vay tiền tôi.
Dưới đáy hộp còn có một bức thư do chính tay Toàn viết.
Bức thư viết như sau :
Hùng ơi! Tao biết khi mày đọc được những dòng này thì tao không còn ở trên cõi đời này nữa. Căn bệnh ung thư quái ác đã hành hạ tao rất đau đớn. Tao biết ngày phải xa bạn bè và vợ con đang đến rất gần.
Tao rất ân hận vì đã không làm được người tốt. Làm khổ vợ con và bạn bè.
Tao cũng rất có lỗi và xấu hổ với mày, đã vay mượn làm phiền mày rất nhiều mà không trả được. Tao biết mày rất tốt với tao nhưng còn vợ con và gia đình. Những đồng tiền ấy mày cũng phải lao động khó nhọc mới có được.
Tao ko muốn gặp mày không phải là giận mày đâu mà là tao xấu hổ ko đủ can đảm để đối diện với mày.
Tao đã cố hết sức làm lụng và tiết kiệm để dành được món tiền này.
Trả được cho mày tao mới có thể yên nghỉ được. Những lần vay tiền mày đều là vợ con ốm. Tao có xấu xa mấy cũng không bao giờ dùng đồng tiền của mày để hút chích cờ bạc.
Giờ đây tao rất hối hận nhưng đã muộn. Việc dùng nhiều ma túy đã khiến tao bị ung thư ko còn cứu chữa được nữa.
Kiếp này tao mãi mãi là người bạn tốt của mày, nếu có kiếp sau mình cũng vẫn là bạn nhé. Mày nhớ tìm tao ở kiếp sau, thằng bạn có cái sẹo ở mông. Cái sẹo tao ngã xuống từ cây bưởi nhà ông Bình mà buổi trưa tao với mày đi ăn trộm bưởi đó, còn nhớ ko thằng bạn bùn tốt bụng... Vĩnh biệt mày nhé...!
Tôi đọc tới đó mắt nhòa đi không nén được xúc động. Tôi bật khóc rất to như một đứa trẻ. Những người xung quanh đều ko hiểu tại sao tôi khóc. Cũng ko ai hiểu được tình cảm bạn bè giữa tôi và nó sâu nặng tới mức nào.
Tôi lại cảm thấy căm hận chính bản thân mình. Có lúc vì sự ích kỷ của bản thân vì đồng tiền mà mình trở nên dơ bẩn. Đồng tiền ko có tội nhưng vì mày mà tao đã mất đi một người bạn tốt.
Toàn ơi món tiền mày nợ, đã trả được cho tao. Mày yên nghỉ!
Nhưng món nợ tình bạn mày dành cho tao. Mãi mãi ko bao giờ tao trả hết được cho mày!
