Việc bỏ thuốc phiện có thể vô cùng khó khăn, nhưng đối với những người có khao khát hoặc động lực để bỏ thuốc, có rất nhiều phương pháp điều trị có sẵn và hồi phục hoàn toàn có thể. Chúng bao gồm cả liệu pháp hành vi và các liệu pháp dược lý.
Cả hai phương pháp điều trị, hành vi và dược lý đều có thể có hiệu quả riêng, tuy nhiên nghiên cứu cho thấy việc kết hợp cả hai phương pháp điều trị này là hiệu quả nhất đối với một số người sử dụng heroin.
Các chương trình điều trị toàn diện được coi là có hiệu quả khi không chỉ giúp người nghiện cai nghiện được, mà còn khôi phục mức độ "bình thường" trong chức năng não và hành vi, tăng tỷ lệ hội nhập xã hội và có việc làm, giảm nguy cơ nhiễm HIV và các bệnh khác, và giảm hành vi phạm tội.
Giải độc
Thông thường, người sử dụng heroin sẽ trải qua một chương trình cai nghiện trước khi bắt đầu chương trình điều trị dài hạn. Trong quá trình cai nghiện, bệnh nhân đôi khi được dùng thuốc để làm giảm các triệu chứng cai nghiện, có thể bao gồm giảm đau, tiêu chảy, buồn nôn, và nôn.
Mặc dù bản thân quá trình cai nghiện không phải là điều trị cai nghiện, nhưng theo một nghiên cứu về lạm dụng ma túy, có thể một bước đi đầu tiên có hiệu quả khi tiếp theo là liệu pháp hành vi hoặc điều trị bằng dược lý.
.png)
Điều trị dược lý
Các loại thuốc đã được phê duyệt để điều trị nghiện heroin hoạt động thông qua các thụ thể opioid tương tự trong não mà heroin hoạt động, nhưng an toàn hơn.
Các loại thuốc đã được chứng minh có hiệu quả trong điều trị cai nghiện heroin bao gồm:
- Methadone (Dolophine hoặc Methadose) là một chất chủ vận opioid đường uống và do đó hoạt động chậm. Nó hoạt động bằng cách làm giảm mức "cực khoái" mà người nghiện heroin trải qua trong khi đồng thời ngăn ngừa các triệu chứng cai nghiện. Methadone được phân phát cho bệnh nhân hàng ngày thông qua các chương trình điều trị ngoại trú đã được phê duyệt. Theo NIDA, các biện pháp điều trị dược lý lâu đời nhất đối với nghiện heroin, vẫn là một lựa chọn hiệu quả cho những bệnh nhân không đáp ứng tốt với các loại thuốc khác.
- Buprenorphine (Subutex®) là một chất chủ vận opioid một phần. Nó hoạt động bằng cách giảm bớt ham muốn cho heroin mà không có những tác dụng phụ "cực khoái" hoặc nguy hiểm của opioid.
- Suboxone là một loại thuốc có chứa buprenorphine và naloxone, được sử dụng bằng đường uống hoặc đặt dưới lưỡi. Nó có tác dụng ngăn chặn những nỗ lực của bệnh nhân để có được khoái cảm do tiêm chích ma túy. Nếu tiêm Suboxone, nó sẽ gây triệu chứng cai nghiện mà người dùng không gặp nếu họ uống thuốc theo chế độ kê đơn.
- Naltrexone (Depade hoặc Revia) là một chất đối kháng opioid. Nó hoạt động bằng cách ngăn chặn sự hoạt động của opioids trong não. Naltrexone không gây nghiện, gây ngủ và không gây ra sự phụ thuộc về thể chất. Một hạn chế cho hiệu quả của Naltrexone là sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân do phải dùng hàng ngày, nhưng một dạng sử dụng khác là tiêm thuốc tác dụng kéo dài (Vivitrol) có thể được dùng mỗi tháng một lần đã cải thiện được hạn chế này.
Điều trị hành vi cho nghiện Heroin
Có rất nhiều phương pháp điều trị hành vi có sẵn cho nghiện heroin đã được tìm thấy có hiệu quả bởi nghiên cứu NIDA. Hai trong số những cách tiếp cận này là quản lý ngẫu nhiên và liệu pháp nhận thức hành vi.
Trong một chương trình quản lý ngẫu nhiên, bệnh nhân thường tích điểm trong một hệ thống dựa trên chứng từ cho mỗi kiểm tra thuốc tiêu cực. Các đơn đổi hàng có thể khuyến khích một lối sống lành mạnh.
Trong liệu pháp nhận thức-hành vi, bệnh nhân được dạy các kỹ năng đối phó với căng thẳng và học cách thay đổi kỳ vọng và hành vi của họ liên quan đến sử dụng ma túy.
Nghiên cứu của NIDA đã phát hiện ra rằng cả hai phương pháp trị liệu hành vi này đều hoạt động hiệu quả hơn nếu kết hợp với điều trị bằng dược lý.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
