Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp (Phần 2)

PHỤ LỤC 3

QUY TRÌNH 4 BƯỚC ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP TẠI TUYẾN CƠ SỞ

PHỤ LỤC 4

CHIẾN LƯỢC ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP THEO ĐỘ HUYẾT ÁP VÀ NGUY CƠ TIM MẠCH

PHỤ LỤC 5

CHỈ ĐỊNH BẮT BUỘC VÀ ƯU TIÊN ĐỐI VỚI MỘT SỐ THUỐC HẠ ÁP, SƠ ĐỒ PHỐI HỢP THUỐC

Chỉ định bắt buộc đối với một số nhóm thuốc hạ huyết áp

Lợi tiểu

Chẹn kênh canxi	Ức chế men chuyển	Ức chế thụ thể AT1	Chẹn bêta	Kháng aldosterone
Suy tim	X		X	X	X	X
Sau nhồi máu cơ tim			X	X	X	X
Bệnh ĐMV (nguy cơ cao)	X	X	X		X
Đái tháo đường			X	X
Suy thận mạn	X (lợi tiểu quai)		X	X
Dự phòng tái phát đột quỵ	X		X

Chỉ định ưu tiên và chống chỉ định đối với một số nhóm thuốc hạ huyết áp

Nhóm thuốc	Chỉ định ưu tiên	Thận trọng	Chống chỉ định
Lợi tiểu thiazide	THA tâm thu đơn độc (người cao tuổi), suy tim, dự phòng thứ phát đột quỵ	Hội chứng chuyển hóa, rối loạn dung nạp glucose, thai nghén	Bệnh gút
Lợi tiểu quai	Suy thận giai đoạn cuối, suy tim
Lợi tiểu (loại kháng aldosterone)	Suy tim, sau nhồi máu cơ tim		Suy thận, kali máu cao
Ức chế men chuyển (ƯCMC)	Suy tim, rối loạn chức năng thất trái, sau nhồi máu cơ tim, phì đại thất trái, bệnh thận do đái tháo đường, có protein hoặc microalbumin niệu, rung nhĩ, hội chứng chuyển hóa, xơ vữa động mạch cảnh	Suy thận, bệnh mạch máu ngoại biên	Thai nghén, hẹp động mạch thận hai bên, kali máu cao
Ức chế thụ thể AT1 của angiotensin II (ƯCTT)	Suy tim, sau nhồi máu cơ tim, phì đại thất trái, bệnh thận do đái tháo đường, có protein hoặc micro albumin niệu, rung nhĩ, hội chứng chuyển hóa, có chỉ định dùng nhưng không dung nạp với ƯCMC	Suy thận, bệnh mạch máu ngoại biên	Thai nghén, hẹp động mạch thận hai bên, kali máu cao
Chẹn kênh canxi (loại dihydropyridin)	THA tâm thu đơn độc (người cao tuổi), đau thắt ngực, phì đại thất trái, THA ở phụ nữ có thai	Nhịp tim nhanh, suy tim
Chẹn kênh canxi (loại ức chế nhịp tim)	Đau thắt ngực, nhịp nhanh trên thất		Blốc nhĩ thất độ 2-3, suy tim
Chẹn bêta	Đau thắt ngực, sau NMCT, suy tim, nhịp tim nhanh, tăng nhãn áp, THA ở phụ nữ có thai	Bệnh mạch máu ngoại vi, hội chứng chuyển hóa, rối loạn dung nạp glucose	Hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, blốc nhĩ thất độ 2-3
Chẹn anpha	Phì đại lành tính tiền liệt tuyến	Hạ huyết áp tư thế đứng, suy tim	Đái dầm

Sơ đồ phối hợp các thuốc trong điều trị tăng huyết áp

PHỤ LỤC 6

MỘT SỐ LOẠI THUỐC HẠ HUYẾT ÁP THƯỜNG DÙNG

Một số loại thuốc hạ huyết áp đường uống thường dùng

Nhóm thuốc

Loại thuốc	Liều ban đầu	Liều duy trì hàng ngày
Lợi tiểu	Lợi tiểu thiazide
	Hydrochlorothiazide Indapamide	12,5 mg 1,5 mg	12,5 – 25 mg 1,5-3 mg
	Lợi tiểu tác động lên quai Henle
	Furosemide	20 mg	20-80 mg
	Lợi tiểu giữ kali
	Spironolactone	25 mg	25-75 mg
Chẹn kênh canxi	Loại Dihydropyridine (DHP)
	Amlodipine Felodipine Lacidipine Nicardipine SR Nifedipine Retard Nifedipine LA	5 mg 5 mg 2 mg 20 mg 10 mg 30 mg	2,5-10 mg 2,5-20 mg 2-6 mg 60-120 mg 10-80 mg 30-90 mg
	Loại Benzothiazepine
	Diltiazem	60 mg	60-180 mg
	Loại Diphenylalkylamine
	Verapamil Verapamil LA	80 mg 120 mg	80-160 mg 120-240 mg
Tác động lên hệ renin angiotensin	Loại ức chế men chuyển (ƯCMC)
	Benazepril Captopril Enalapril Imidapril Lisinopril Perindopril Quinapril Ramipril	10 mg 25 mg 5 mg 2,5 mg 5 mg 5 mg 5 mg 2,5 mg	10-40 mg 25-100 mg 5-40 mg 5-20 mg 10-40 mg 5-10 mg 10-40 mg 2,5-20 mg
	Loại ức chế thụ thể AT1 của angioten sin II (ƯCTT)
	Candesartan Irbesartan Losartan Telmisartan Valsartan	4 mg 75 mg 25 mg 40 mg 80 mg	4-32 mg 150-300 mg 25-100 mg 20-80 mg 80-160 mg
Chẹn bêta giao cảm	Loại chẹn bêta chọn lọc β1
	Atenolol Bisoprolol Metoprolol Acebutolol	25 mg 2,5 mg 50 mg 200 mg	25-100 mg 2,5-10 mg 50-100 mg 200-800 mg
	Loại chẹn cả bêta và anpha giao cảm
	Labetalol Carvedilol	100 mg 6,25 mg	100-600 mg 6,25-50 mg
	Loại chẹn bêta không chọn lọc
	Propanolol	40 mg	40-160 mg
Chẹn anpha giao cảm	Doxazosin mesylate Prazosin hydrochloride	1 mg 1 mg	1-8 mg 1-6 mg
Tác động lên hệ giao cảm trung ương	Clonidine Methyldopa	0,1 mg 250 mg	0,1-0,8 mg 250-2000 mg
Giãn mạch trực tiếp	Hydralazine	10 mg	25-100 mg

Một số loại thuốc hạ huyết áp dùng qua đường tĩnh mạch

Tên thuốc	Bắt đầu tác dụng	Kéo dài	Liều dùng
Nitroglycerin	2-5 phút	5-10 phút	Truyền TM 5-100 mcg/ph
Nicardipine	5-10 phút	15-30 phút	Truyền TM khởi đầu 1-2mg/giờ, tăng dần 0,5-2mg/giờ sau 15 phút, liều truyền tối đa 15mg/giờ
Natri nitroprusside	Ngay lập tức	1-2 phút	Truyền TM 0,3mcg/kg/ph, tăng dần 0,5mcg/kg/ph sau 10 ph, liều truyền tối đa 10mcg/kg/ph
Esmolol	1-5 phút	10 phút	Tiêm TM 500mcg/kg/ph trong phút đầu, truyền TM 50-100 cmg/kg/ph, liều truyền tối đa 300mcg/kg/ph
Labetalol	5-10 phút	3-6 giờ	Tiêm TM chậm 10-20mg trong vòng 2 phút, lặp lại sau 10-15 phút đến khi đạt tổng liều tối đa 300mg Truyền TM 0,5-2mg/phút
Hydralazine	5-10 phút	4-6 giờ	Tiêm TM chậm 5-10 mg, lặp lại sau 4-6 giờ/lần
Enalaprilat	5-15 phút	1-6 giờ	Tiêm TM 0,625-1,25 mg, lặp lại 6 giờ/lần