Tình trạng huyết áp giảm đột ngột sau khi thức dậy có thể dẫn đến chóng mặt, hoa mắt hay mờ mắt. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu mới ở Trường Y Harvard, Mỹ, nếu xảy ra thường xuyên, chóng mặt có thể là dấu hiệu của một chứng bệnh nghiêm trọng hơn gọi là hạ huyết áp theo tư thế.
Hạ huyết áp theo tư thế là hiện tượng huyết áp bị tụt sau khi thay đổi tư thế. Tình trạng này có thể xảy ra trong vòng 3 phút sau khi đứng lên hoặc ngồi xuống.
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát tiền sử y học của 165 tình nguyện viên mà trước đó được kiểm tra hệ thần kinh nhằm đánh giá hoạt động bình thường của hệ thần kinh tự trị.
Trong nhóm này, 48 người được chẩn đoán mắc hạ huyết áp theo tư thế dạng chậm (DOH), 42 người bị hạ huyết áp theo tư thế (OH) - dạng nặng hơn của hạ huyết áp theo tư thế dạng chậm - và 75 người không bị cả hai bệnh trên. Độ tuổi trung bình của người tham gia nghiên cứu là 59.
Trong thời gian theo dõi kéo dài 10 năm, 54% bị DOH tiến triển thành OH và 31% bị mắc các bệnh thoái hóa não như bệnh Parkinson hoặc mất trí nhớ thể Lewy - gây ra bởi sự tích tụ các protein bất thường trong não. Những người bị DOH mà cũng mắc tiểu đường ở đầu thời điểm nghiên cứu có nhiều nguy cơ bị OH hoàn chỉnh so với người không bị tiểu đường.
Tỷ lệ tử vong của người bị DOH là 29% và người bị OH là 64%. Người bị DOH tiến triển thành OH có tỷ lệ tử vong là 50%. Đối với người không bị cả hai bệnh trên, tỷ lệ tử vong chỉ là 9%.
Theo các nhà nghiên cứu, nhiều người bị DOH không phát triển thành OH hoàn chỉnh là do dùng thuốc huyết áp.
Bình luận về kết quả trên, tác giả nghiên cứu, tiến sĩ Christopher Gibbons ở Trường Y Harvard cho biết:
“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy hơn một nửa người bị DOH sẽ tiến triển thành OH hoàn chỉnh. Phát hiện này sẽ giúp nhận diện, chẩn đoán và điều trị sớm chứng bệnh này và các nguyên nhân gây tử vong kèm theo.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh