Những vấn đề về răng miệng ở trẻ em

Có rất nhiều vấn đề gây ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng của trẻ bao gồm sâu răng, tật mút ngón tay cái, tật đẩy lưỡi, tật mút môi và rụng răng sớm. Mặc dù những chiếc răng sữa rụng đi sẽ được thay thế bằng răng vĩnh viễn, nhưng việc giữ sức khỏe răng sữa cho trẻ vẫn là vô cùng quan trọng đối với sức khỏe tổng quát và thể chất của trẻ.

Sâu răng do bú bình

Sâu răng do bú bình ở trẻ em (còn gọi là sâu răng thơ ấu ở trẻ nhỏ, sâu răng cho con bú hoặc hội chứng bú bình) xảy ra khi răng trẻ tiếp xúc thường xuyên với đường trong đồ uống như nước trái cây, sữa tươi, sữa công thức, nước hoa quả pha loãng với nước, nước đường, hoặc bất kỳ món nước ngọt nào. Nếu trẻ sơ sinh bú mẹ đi ngủ mà chưa nuốt hết sữa trong miệng xuống, trẻ cũng sẽ có nguy cơ mắc sâu răng. Vi khuẩn ở trong miệng trẻ được nuôi dưỡng bởi đường có thể gây ra sâu răng cho trẻ.

Nếu không được điều trị, răng bị sâu có thể gây đau và khiến trẻ khó khăn trong việc nhai và ăn thức ăn. Ngoài ra, răng sữa đóng vai trò là “vật bảo vệ khoảng trống” cho răng trưởng thành mọc sau này. Do đó nếu răng sữa bị hư hại hoặc bị phá hủy, chúng không thể hướng dẫn răng vĩnh viễn về đúng chỗ của nó và khiến răng vĩnh viễn có thể chen lấn và mọc khấp khểnh. Sâu răng sữa nghiêm trọng cũng có thể dẫn đến áp xe răng và nhiễm trùng có khả năng lây lan ra những nơi khác trong cơ thể.

Cách đề phòng sâu răng do bú bình cho trẻ

Một số mẹo nhỏ có thể giúp dự phòng sâu răng sữa cho trẻ bao gồm:

Ban ngày, để giữ trẻ ngoan và thoải mái, bạn đừng đưa trẻ những chiếc bình đầy nước ngọt hay sữa, thay vào đó hãy cho trẻ uống nước lọc hoặc núm vú giả.
Đừng bao giờ nhúng núm vú giả của trẻ vào đường, mật ong hay bất kỳ loại nước có đường nào.
Đừng để những chiếc bình đổ đầy nước có đường trên giường của trẻ (nước trái cây hoặc sữa vẫn có thể gia tăng sâu răng cho trẻ). Cho trẻ uống từng lượng nhỏ nước lọc hoặc dùng núm vú để thay thế. Uống quá nhiều nước cũng có thể gây hại cho trẻ.
Nếu trẻ cần cho bú vào ban đêm, hãy đảm bảo bạn đã bỏ bầu ngực ra khỏi miệng trẻ khi trẻ đi ngủ.
Đừng thêm đường vào các món ăn của trẻ.
Dùng khăn ướt hoặc gạc để lau răng và nướu cho trẻ sau mỗi lần cho ăn. Việc này giúp loại bỏ bất kỳ mảng bám hình thành vi khuẩn và đường tích tụ trên răng và nướu trẻ.
Hướng dẫn cho trẻ uống bằng cốc vào sinh nhật đầu tiên của trẻ. Chuyển dần sang bình tập uống cho trẻ sẽ giúp giảm lượng đường tiếp xúc với răng, tuy nhiên việc nhấm nháp từng ngụm nhỏ từ cốc vẫn có thể gây sâu răng cho trẻ trừ khi bạn cho trẻ uống nước lọc.

Mút ngón tay cái

Sẽ là bình thường và lành mạnh cho trẻ khi chúng mút ngón tay cái, các ngón tay, núm vú giả hay đồ chơi. Những đồ vật khác nhau mà trẻ cho vào miệng mút có cho trẻ những cảm giác an toàn và thoải mái về mặt cảm xúc. Nhưng khi việc mút ngón tay cái tiếp diễn đến cả khi trẻ lên 5, khi mà những chiếc răng vĩnh viễn đã móc lên rồi, thì những vẫn đề về răng miệng có thể xuất hiện. Tùy thuộc vào tần suất, cường độ và thời gian mút ngón tay, răng có thể bị xô lệch dẫn đến mọc chìa ra ngoài và tạo ra tình trạng hô vẩu. Trẻ cũng có thể bị khó khăn trong việc phát âm đúng một số từ. Thêm vào đó, hàm trên và hàm dưới có thể bị lệch và vòm miệng có thể bị dị dạng.

Mẹo giúp trẻ ngừng mút ngón tay cái

Đầu tiên, bạn hãy nhớ rằng việc trẻ mút ngón tay là bình thường và không nên quá lo ngại trừ khi thói quen này tiếp diễn đến khi răng vĩnh viễn bắt đầu mọc ra.

Trẻ phải tự đưa ra quyết định về việc dừng mút ngón tay trước khi thói quen này có thể chấm dứt. Để giúp trẻ đạt được điều này, cha mẹ và các thành viên trong gia đình có thể khuyến khích và củng cố tích cực cho trẻ. Bởi vì mút ngón tay là việc làm theo cơ chế bảo mật, do đó những biện pháp củng cố tiêu cực (như la mắng, cằn nhằn hoặc trừng phạt) nói chung là sẽ không có hiệu quả, điều này chỉ khiến trẻ đề phòng hơn và sớm quay trở lại thói quen cũ. Thay vào đó, hãy cho trẻ những lời khen ngợi hoặc phần thưởng sau mỗi thời gian tránh không lặp lại thói quen. Tăng dần thời gian trẻ tránh mút ngón tay để đạt được phần thưởng. Trẻ càng nhỏ tuổi thì phần thưởng càng cần được trao thường xuyên hơn. Với những trẻ muốn bỏ cuộc, hãy che ngón tay của trẻ lại bằng băng quấn như một lời nhắc nhở. Lấy các ngón tay ra khỏi miệng trẻ sau khi trẻ đã ngủ.

Để giúp trẻ lớn hơn phá bỏ thói quen, bạn nên cố gắng xác định lý do tại sao trẻ làm như vậy: Tìm hiểu những căng thẳng mà trẻ gặp phải và cố gắng giúp trẻ sửa chữa tình hình. Khi vấn đề đã qua đi, trẻ thường thấy việc bỏ mút ngón tay sẽ dễ dàng hơn. Nếu điều này không hiệu quả, có những dụng cụ nha khoa mà trẻ có thể đeo trong miệng để ngăn chặn việc mút tay này. Những thiết bị này được gắn chặt vào các răng trên, nằm trên vòm miệng và khiến việc mút ngón tay cái khó hơn và kém thú vị hơn với trẻ.

Tật đẩy lưỡi

Đẩy lưỡi là thói quen bịt miệng để nuốt bằng cách đẩy đầu lưỡi về phía trước so với môi.

Cũng giống như mút ngón tay cái, lực đẩy lưỡi tạo áp lực lên các răng cửa, đẩy chúng ra khỏi vị trí thẳng hàng, khiến chúng nhô ra, tạo ra tình trạng lấn át và có thể cản trở sự phát triển giọng nói thích hợp.

Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng của tật đẩy lưỡi, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa âm ngữ. Bác sĩ có thể phát triển một kế hoạch điều trị giúp con bạn tăng sức mạnh của cơ nhai và hình thành kiểu nuốt mới.

Mút môi

Mút môi bao gồm việc giữ môi dưới nhiều lần bên dưới răng cửa trên. Mút môi dưới có thể tự xảy ra hoặc kết hợp với mút ngón tay cái. Việc làm này của trẻ dẫn đến tình trạng quá mức và các loại vấn đề tương tự như khi mút ngón tay cái và đẩy lưỡi. Ngừng thói quen này cũng bao gồm các bước tương tự như khi ngừng mút ngón tay cái.

Mất răng sớm

Răng sữa của trẻ mất sớm thường xảy ra do sâu răng, chấn thương hoặc thiếu khoảng trống trong xương hàm.

Nếu răng bị mất trước khi răng vĩnh viễn mọc vào, các răng lân cận có thể bị nghiêng hoặc lệch. Khi một chiếc răng vĩnh viễn cố gắng mọc vào khoảng trống của nó, có thể sẽ không còn đủ chỗ. Răng mới có thể mọc nghiêng đi. Răng khấp khểnh hoặc lệch lạc có thể gây ra một loạt các vấn đề, từ việc cản trở việc ăn nhai thích hợp đến việc gây ra các vấn đề về khớp thái dương hàm.

Nếu con bạn bị mất răng sớm, nha sĩ có thể đề nghị một dụng cụ duy trì khoảng trống. Dụng cụ duy trì khoảng trống là một thiết bị bằng nhựa hoặc kim loại để giữ khoảng trống do chiếc răng bị mất để lại. Nha sĩ sẽ loại bỏ nó khi răng vĩnh viễn bắt đầu nhú lên.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP