KHÔNG CÓ GÌ LÀ HOÀN HẢO

Wabi-Sabi - lối sống chấp nhận sự không hoàn hảo của người Nhật. Vòng tròn Ensō là biểu tượng của lối sống này, và cũng là nét đặc trưng trong nghệ thuật và triết học Thiền tông của người Nhật Bản.

Vòng tròn Ensō thường được vẽ bằng một nét cọ duy nhất, liền mạch. Khi vẽ không được nhấc cọ lên, cũng không được sửa chữa. Điều này đòi hỏi thân-tâm nhất như và hoàn toàn chấp nhận kết quả dù nó có "hoàn hảo" hay không.

Vẽ Ensō là để miêu tả khoảnh khắc mà ngay đó người vẽ được hoàn toàn giải phóng khỏi lý trí để thân-tâm được tự do sáng tạo.

Quá trình vẽ Ensō của người Nhật mang tính nghi lễ và thiền cao, đòi hỏi người vẽ hoàn toàn trọn vẹn với khoảnh khắc đang vẽ, gạt bỏ mọi suy nghĩ lăng xăng xao nhãng.

Hơi thở đóng vai trò quan trọng khi vẽ, cần đồng điệu với nhịp điệu của nét vẽ. Ensō thường được vẽ bằng một nét cọ duy nhất, không nhấc bút, liền mạch, tự phát và quyết đoán phản ánh một nội tâm tự do, không bị ràng buộc.

Sau khi vẽ xong, lý trí có thể cho rằng nét vẽ bị “hỏng” hay bị “lỗi”, nhưng kỳ thực đó mới là điều tuyệt vời của Ensō. Vì nó sẽ không bao giờ có thể hoàn hảo như ý người vẽ, trừ khi chính nội tâm họ hoàn toàn rộng mở để có thể phát hiện ra vòng tròn ấy là hoàn hảo cho chính khoảnh khắc nó được vẽ ra.

Ensō không chỉ đơn thuần là một hình vẽ mà còn là một hành động biểu cảm với một nét vẽ duy nhất được thực hiện bằng cọ thư pháp. Vòng tròn Ensō bao hàm nhiều ý nghĩa :

• Sự khai sáng : Enso thường được vẽ trong khoảnh khắc mà tâm trí được giải phóng khỏi mọi sự phân tâm, cho phép người nghệ sĩ thể hiện bản chất thật của mình một cách tự nhiên và tức thì.

• Bản chất của vũ trụ : Nó tượng trưng cho cái toàn bộ, cái vô hạn, sự trống rỗng & đầy đủ.

• Sự khởi đầu và kết thúc cùng một lúc : Vòng tròn không có điểm bắt đầu hay kết thúc rõ ràng, thể hiện sự tuần hoàn của cuộc sống và bản chất vô hạn của sự vật.

• Khoảnh khắc hiện tại : Vẽ Enso là một hành động hoàn toàn trọn vẹn với khoảnh khắc "hiện tại", khi ấy mọi ý niệm về thời gian và không gian đều không tồn tại.

• Vẻ đẹp của sự bất toàn : Vòng tròn Ensō thường không được khép kín hoàn toàn mà để lại một khoảng trống nhỏ, biểu thị sự không hoàn hảo trong đời sống và trong vũ trụ, nhưng chính sự không hoàn hảo đó lại có một vẻ đẹp và ý nghĩa riêng. Vòng tròn không khép kín cũng tượng trưng cho sự kết nối giữa nội tâm mỗi người với thế giới bên ngoài.

֎ Mỗi người chúng ta có thể tự vẽ cho mình những vòng tròn Ensō, để nhắc nhở chính mình hãy nhận ra những vẻ đẹp của đời sống :

• Sự đơn giản : vẻ đẹp của sự đơn giản và loại bỏ những điều không cần thiết.

• Sự chấp nhận : vẻ đẹp của việc chấp nhận những khiếm khuyết của bản thân và của cuộc sống.

• Sự tự do : vẻ đẹp của sự tự do nội tâm khi giải thoát khỏi những ràng buộc.

• Sự cân bằng : vẻ đẹp của sự cân bằng giữa tĩnh & động, giữa đầy đủ & trống rỗng.

֎ Vòng tròn Ensō gợi ý cho chúng ta về bản chất “thoáng qua” của cuộc sống, vẻ đẹp của sự “không hoàn hảo” và tầm quan trọng của việc “sống trọn vẹn” trong từng khoảnh khắc.

֎ Nó cũng là lời nhắc nhở rằng con đường giác ngộ thường là đơn giản nhất, được tìm thấy trong chính suy nghĩ & hành động của mỗi chúng ta.

Nhà nghiên cứu nghệ thuật Noboyuki Koboyashi chia sẻ “Đối với tôi Wabi-Sabi được coi là biểu hiện của việc chấp nhận sự không hoàn hảo để thân-tâm có thể trở về với trạng thái tự nhiên nhất. Điều này ý nghĩa hơn rất nhiều việc cả đời chỉ hướng tới sự hoàn hảo lý tưởng nào đó. Trở về với trạng thái tự nhiên nhất có nghĩa là hoàn toàn chấp nhận bản thân, và hòa mình với mọi thứ!”

Thay vì loay hoay vội vã kiếm tìm những lý tưởng cao siêu, tại sao chúng ta không thử tìm hiểu triết lý Wabi-Sabi đơn giản này, khi trân trọng những điều nhỏ bé đơn giản và thuần khiết ở xung quanh mình.

֎ Có lẽ mọi thứ trong cuộc sống này vốn đã rất đẹp theo cách riêng của chúng, chỉ là chúng ta có nhận ra vẻ đẹp ấy hay không mà thôi.

Nói một cách đơn giản lối sống Wabi-Sabi chính là phát hiện ra sự hoàn hảo ngay trong những bất toàn nơi bạn. Nó cho phép mỗi người được là chính mình, vì Wabi-Sabi tức là :

☀︎ Không có gì là Cuối cùng

☀︎ Không có gì là Kết thúc

☀︎ Không có gì là Hoàn hảo…