ĐẠI CƯƠNG
Các khối u vùng mắt rất hiếm gặp nhưng được đặc biệt quan tâm trong xạ trị ung thư. Dù cả phẫu thuật và hoá trị có những bước tiến trong điều trị nhóm bệnh này, xạ trị vẫn là một phần được xem xét trong chiến lược điều trị.
CHỈ ĐỊNH
U lympho vùng ổ mắt
Ung thư biểu mô tuyến lệ
Sarcom vùng ổ mắt
Ung thư biểu mô da vùng mí mắt
CHUẨN BỊ
Người bệnh
Người bệnh và gia đình người bệnh phải được giải thích rõ về những lợi ích, cũng như những nguy cơ có thể xảy ra của xạ trị, để phối hợp thực hiện.
Người bệnh phải thoải mái, tự nguyện điều trị tia xạ.
Người bệnh được điều trị chống phù não, bằng thuốc corticoid và các dung dịch ưu trương trước khi tia xạ 48 h
Phương tiện
Hệ thống trang thiết bị, cố định, làm khuôn, mặt nạ nhiệt.
Hệ thống CT mô phỏng, lập kế hoạch điều trị.
Hệ thống tính liều TPS (Treatment planning system).
Hệ thống máy xạ gia tốc.
Người thực hiện
Bác sỹ xạ trị ung thư.
Kỹ sư vật lý xạ trị.
Kỹ thuật viên xạ trị
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Xác định thể tích bia
Tất cả tổn thương bệnh trước phẫu thuật hoặc trước hóa trị nên nằm trong thể tích bia lâm sàng. CTV nên bao hết nguy có có tổn thương vi thể: ví dụ cho các khối u xâm nhập phía sau ổ mắt thì toàn bộ ổ mắt phải nằm trong. Thêm 3mm theo mọi hướng để tạo thành PTV.
Phải xác định các thể bia chính xác tối đa để làm liều tới các cấu trúc quan trọng liền kề dưới giới hạn cho phép. Nếu sử dụng được kỹ thuật xạ trị đồng hình thể theo không gian 3 chiều hoặc điều biến liều thì sẽ thuận lợi hơn. Cố gắng tối đa để đảm bảo đủ liều tới các thể tích bia nhưng vẫn không ảnh hưởng tới các cấu trúc quan trọng liền kề. Nên vẽ chi tiết thần kinh thị giác, giao thoa thị giác, thấu kính, v ng mạc, các tuyến lệ đạo và tuyến yên như OAR (Organ At Rick). Đó là cơ quan trọng yếu.
Xạ trị bổ trợ sau khoét nhãn cầu.
(Trường bên đặt chếch để tránh hoàn toàn nhân mắt bên đối diện)
Phân liều
U lymphoma ổ mắt
40Gy trong 20 phân liều (nếu không có hoá trị).
30-36Gy trong 15-18 phân liều sau khi hóa trị tùy thuộc vào đáp ứng với hoá chất.
Xạ trị sau mổ (sarcoma, ung thư biểu mô, melanoma)
60Gy trong 30 phân liều.
hoặc 66Gy trong 33 phân liều sau mổ lấy tối đa u.
THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ BIẾN CHỨNG
Theo dõi:
Tình trạng viêm tại chỗ
Xử trí:
Chăm sóc giảm nhẹ, thuốc chống viêm, kháng sinh (nếu cần)
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh