ĐẠI CƯƠNG
Chương trình tập đường ruột cho người bệnh tổn thương tủy sống nhằm mục tiêu để đạt được thời gian dự đoán hoạt động thường xuyên của ruột và tránh xảy ra sự cố với mức độ tối thiểu.
CHỈ ĐỊNH
Tổn thương tủy sống do các nguyên nhân khác nhau
Chấn thương cột sống, tủy sống
Bệnh lý tủy sống: viêm tủy, u tủy, lao, xơ cứng tủy rải rác…
Bẩm sinh: spida bifida..
Dị dạng mạch tủy, huyết khối…
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Bệnh lý hậu môn trực tràng
Nứt kẽ hậu môn
CHUẨN BỊ
Người thực hiện:
01 điều dưỡng viên
Phương tiện
Giường bệnh, khăn trải giường
Găng tay, dầu bôi trơn
Người bệnh
Người bệnh mặc trang phục gọn gàng.
Giải thích cho người bệnh và người nhà về giải phẫu học, hoạt động của đại tràng trước và sau tổn thương tủy sống.
Giải thích về mục tiêu tập ruột.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Đánh giá đại tràng thần kinh, phân loại đại tràng có phản xạ hay đại tràng liệt, tình trạng ruột và thói quen đi đại tiện của người bệnh trước khi tổn thương.
Thời gian tập 30-60 phút.
Tập ruột đúng giờ quy định để tạo thói quen bài tiết (thường bắt đầu sau bữa ăn chính)
Đại tràng có phản xạ
Người bệnh nằm nghiêng trái, chêm gối vùng lồi xương (giữa hai đầu gối, hai mắt cá…)
Thầy thuốc đeo găng tay và bôi trơn ngón tay chỏ ( móng tay cắt ngắn)
Đưa nhẹ nhàng 2/3 ngón tay vào hậu môn
Xoay tròn ngón tay trong hậu môn khoảng 1 phút để kích thích cơ thắt hậu môn. Lặp lại thao tác này khoảng 3 lần, cách nhau khoảng 5-15 phút ở người lớn tuổi hoặc người mới bị tổn thương.
Khi sờ thấy phân ở ngón tay, rút tay và bảo người bệnh rặn
Tiếp tục lặp lại nhiều lần như thế cho hết phân trong đại tràng
Vệ sinh vùng hậu môn
Rửa tay cho sạch bằng xà phòng và nước
Đại tràng liệt
Người bệnh nằm nghiêng bên trái, chêm gối vùng lồi xương.
Thầy thuốc đeo găng tay và bôi trơn ngón tay chỏ (móng tay cắt ngắn)
Đưa ngón tay nhẹ nhàng vào hậu môn
Móc phân cho tới khi hết phân trong hậu môn
Vệ sinh vùng hậu môn
Thu dọn dụng cụ
Rửa tay sạch bằng xà phòng và nước
THEO DÕI
Theo dõi các biểu hiện rối loạn phản xạ tự động ở người bệnh tổn thương trên T6.
Quan sát phân: nhiều hay ít, màu sắc, đặc hay lỏng, có lẫn máu không
TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
Nứt kẽ hậu môn, chảy máu: Sử dụng dầu gây tê cục bộ là thuốc bôi trơn. Cẩn thận nhẹ nhàng khi dùng tay lấy phân, móng tay cắt ngắn.
Trĩ: tránh táo bón, không kích thích, móc phân qua mạnh.
Rối loạn phản xạ tự động: Thường xảy ra khi người bệnh tổn thương trên T6, có thể gây cao huyết áp dẫn đến tử vong.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
