Hóa chất nào trong kem chống nắng gây ra dị ứng?

Ngày nay, thành phần chống nắng đã được đưa vào nhiều loại mỹ phẩm và kem dưỡng da bên cạnh các sản phẩm chống nắng chuyên dụng. Điều này đã gây ra các trường hợp dị ứng với các hóa chất tìm thấy trong kem chống nắng. Hầu hết các phản ứng dị ứng này thuộc dạng viêm da tiếp xúc.

Dị ứng kem chống nắng là gì?

Viêm da tiếp xúc là những nốt mẩn phồng rộp và ngứa, gây ra bởi sự tiếp xúc trực tiếp của da với chất gây dị ứng. Có hai loại viêm da tiếp xúc: kích ứng và dị ứng. Sự khác biệt giữa 2 loại viêm da tiếp xúc này thường khó phân biệt nhưng việc phân biệt cũng không phải quá quan trọng.

Tuy viêm da tiếp xúc với kem chống nắng không phổ biến như dị ứng với mỹ phẩm nhưng cũng không phải hiếm gặp. Phản ứng với kem chống nắng có thể xảy ra ở bộ phận nào trên cơ thể được bôi kem chống nắng, mặc dù có xu hướng thường gặp ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng. Điều này được gọi là viêm da tiếp xúc với ánh sáng.

Viêm da tiếp xúc với ánh sáng thường xảy ra ở những khu vực tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trên cơ thể. Những khu vực này sẽ bao gồm khuôn mặt (nhưng không gồm mí mắt), khu vực chữ V ở giữa phần trên ngực và dưới cổ, mặt sau bàn tay và cẳng tay. Khu vực cổ dưới cằm thường không bị ảnh hưởng.

Viêm da tiếp xúc với kem chống nắng có thể xảy ra do dị ứng với các thành phần hoạt tính hoặc với nước hoa và chất bảo quản có trong sản phẩm. Test áp da (patch test) là một phần quan trọng trong việc đánh giá viêm da tiếp xúc.

Ai có nguy cơ bị dị ứng kem chống nắng?

Những người có nguy cơ bị dị ứng kem chống nắng cao nhất gồm các nhóm sau:

Nữ giới, thường là do sử dụng mỹ phẩm có chứa kem chống nắng
Những người có các tình trạng da mạn tính liên quan đến ánh nắng mặt trời, chẳng hạn tổn thương da do mặt trời.
Người bị viêm da dị ứng
Những người sử dụng kem chống nắng lên các vùng da bị tổn thương
Những người làm việc ngoài trời

Kem chống nắng hoạt động như thế nào?

Kem chống nắng hoạt động theo một trong hai cách:

Hấp thụ hóa học: Hầu hết các loại kem chống nắng sử dụng thành phần chống nắng hóa học hấp thụ tia UV (tia cực tím) (năng lượng từ các tia nắng mặt trời) và biến năng lượng này thành một dạng bức xạ ít nguy hiểm gây ít tổn thương hơn cho da. Có các kem chống nắng hấp thụ các loại bức xạ UV khác nhau, chẳng hạn như UVA và UVB. Hầu hết các loại kem chống nắng trên thị trường mà khi bôi lên da có thể thấm hoàn toàn vào da là các loại kem chống nắng hóa học.
Ngăn chặn vật lý: Các loại kem chống nắng này phản chiếu lại bức xạ mặt trời để da không hấp thụ các tia tử ngoại. Các chất chống nắng vật lý bao gồm oxit kẽm, loại mà khi bôi lên da thường để lại một lớp màu sáng.

Hóa chất nào trong kem chống nắng gây ra dị ứng?

Nhiều thành phần hoạt tính có mặt trong kem chống nắng gây viêm da tiếp xúc. Một vài loại gây ra nhiều vấn đề hơn các loại khác. Có nhiều loại chống nắng chứa nhiều hơn một thành phần hoạt tính, vì vậy có thể khó xác định nguyên nhân chính xác mà không cần làm test áp cho từng hóa chất riêng lẻ. Sau đây là các thành phần hoạt tính phổ biến nhất trong kem chống nắng đã ghi nhận gây viêm da tiếp xúc:

Axit para-Aminobenzoic (PABA): PABA là một trong những thành phần được sử dụng trong kem chống nắng sớm nhất nhưng hiếm khi được sử dụng ngày nay do nhiều tác dụng phụ, bao gồm cả viêm da tiếp xúc và làm ố màu quần áo. Một vài hóa chất có liên quan đến PABA vẫn được sử dụng ngày nay, bao gồm cả padimate A và O. Tuy cũng có nhiều loại kem chống nắng có nhãn “không gây dị ứng” vì chúng không chứa PABA, nhưng vẫn có thể gây viêm da tiếp xúc do các thành phần hoạt tính khác. Những người bị dị ứng với PABA có thể bị dị ứng với các hóa chất khác tương tự, bao gồm para-phenylenediamine (được tìm thấy trong thuốc nhuộm tóc) và thuốc sulfonamide (sulfa).
Benzophenones: Benzophenones đã được sử dụng trong kem chống nắng trong nhiều thập kỷ, và là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm da tiếp xúc với kem chống nắng ở Hoa Kỳ. Tên khác cho benzophenones bao gồm oxybenzone, Eusolex 4360, methanone, Uvinal M40, diphenylketone và bất kỳ tên hóa học nào khác kết thúc bằng “-benzophenone”.
Cinnamates: Cinnamates thường ít được tìm thấy trong kem chống nắng nhưng là một thành phần phổ biến được sử dụng như hương liệu và nước hoa trong tất cả mọi thứ từ kem đánh răng đến nước hoa. Những hóa chất này có liên quan đến Balsam của Peru, dầu quế, axit cinnamic và aldehyde. Vì vậy những người dị ứng với cinnamates cũng có thể bị dị ứng với các hóa chất kể trên. Các tên khác của hóa chất có chứa cinnamate bao gồm Parsol MCX và bất kỳ hóa chất nào kết thúc bằng “–cinnamate”.
Salicylates: Benzyl salicylate là loại kem chống nắng đầu tiên được sử dụng tại Hoa Kỳ. Các hóa chất phổ biến được sử dụng ngày nay trong nhóm này bao gồm octyl salicylate, homosalate và bất kỳ hóa chất nào kết thúc bằng “-salicylate.” Tuy vậy, salicylat là nguyên nhân hiếm gặp của viêm da tiếp xúc.
Dibenzoylmethanes: Các loại chất chống nắng này đã được sử dụng tại Hoa Kỳ từ năm 1997, và bao gồm các hóa chất avobenzone và Eusolex 8020. Chúng thường được kết hợp với các chất hấp thụ hóa học khác trong kem chống nắng.
Octocrylene: Octocrylene là một hóa chất tương đối mới được sử dụng trong kem chống nắng nhưng đã được báo cáo là gây viêm da tiếp xúc. Nó tương tự như cinnamates và có thể được sử dụng cùng với hóa chất cinnamate trong kem chống nắng.

Kem chống nắng cho người bị dị ứng kem chống nắng?

Các chất chống nắng vật lý chưa được báo cáo là gây viêm da tiếp xúc. Các chất chống nắng này bao gồm oxit kẽm (zinc oxide) và titan dioxit (titanium dioxide) và các loại kem sử dụng màng chống nắng vật lí thường có dạng kem khá dày và không thấm hết vào da. Vì lý do này, nhiều người không thích sử dụng dạng kem chống nắng này do chúng không được thẩm mỹ.

Tuy nhiên, kem chống nắng có chứa các chất này lại là một lựa chọn tốt cho những người bị dị ứng với kem chống nắng, hoặc những người có lo ngại về việc bị dị ứng với kem chống nắng.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP