Lý do gây nên bệnh ung thư da

Khối u ác tính là một dạng ung thư da hiếm gặp, hình thành trong các tế bào hắc tố. Đây là những tế bào tạo ra sắc tố của bạn, được gọi là melanin.

Nhưng phần lớn các bệnh ung thư da là ung thư không phải hắc tố, nghĩa là chúng không liên quan đến tế bào hắc tố. Hai loại phổ biến nhất trong số này là ung thư da tế bào đáy và tế bào vảy. Bệnh hầu như luôn có thể được chữa khỏi nếu được phát hiện sớm.

Nguyên nhân của ung thư da là gì?

Ung thư da phát triển khi một trong ba loại tế bào tạo nên làn da của bạn sinh sản bất thường. Khi chúng phát triển và phân chia không ngừng, chúng có thể di căn. Những tế bào này lây lan sang những nơi khác trong cơ thể thông qua hệ thống bạch huyết.

Hầu hết các bệnh ung thư da là do tiếp xúc với tia cực tím (UV). Khi bạn không bảo vệ làn da của mình, tia UV từ ánh nắng mặt trời hoặc giường tắm nắng có thể làm hỏng DNA của da. Khi DNA bị thay đổi, nó không thể kiểm soát sự phát triển của tế bào da một cách thích hợp, dẫn đến ung thư. Ngoài ra, có một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh ung thư da.

Ai có nguy cơ bị ung thư da cao nhất?

Ung thư da không hắc tố và ung thư hắc tố có nhiều nguyên nhân chung. Một số nguyên nhân có thể kiểm soát, một số khác thì không.

Tổn thương da do ánh nắng mặt trời: Nếu bạn có tiền sử bị cháy nắng hoặc dành nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời, tỷ lệ mắc cả ung thư da hắc tố và ung thư da không hắc tố sẽ tăng lên.
Da, mắt và tóc sáng màu: Da bạn càng có ít sắc tố thì khả năng bảo vệ tế bào của da trước các tia UV nguy hiểm càng ít. Nhưng ung thư da có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai. Khi người da màu mắc bệnh, bệnh có xu hướng được chẩn đoán ở giai đoạn sau, khi đó khó điều trị hơn. Ung thư tế bào vảy là loại ung thư da phổ biến nhất ở người da đen.
Vị trí sinh sống: Nếu bạn sống ở nơi có khí hậu ấm áp hoặc ở vùng núi cao, bạn sẽ tiếp xúc với lượng bức xạ UV cao hơn từ mặt trời, điều này có thể làm tăng tỷ lệ mắc khối u ác tính.
Tuổi: Năm tháng trôi qua, bạn càng phải đối mặt với nhiều tia UV có hại hơn. Hầu hết các khối u ác tính dường như xuất hiện ở người lớn từ 50 tuổi trở lên.
Tiền sử ung thư da: Tiền sử gia đình và cá nhân là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng đối với ung thư da. Nếu bạn hoặc người thân trong gia đình đã từng được chẩn đoán mắc ung thư da, đặc biệt là ung thư da hắc tố, nguy cơ bạn mắc bệnh này trong tương lai sẽ cao hơn đáng kể. Điều này có thể được giải thích bởi các yếu tố di truyền và gen đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự phát triển và phân chia của tế bào da.
Giới tính: Đàn ông có nhiều khả năng bị ung thư da không hắc tố hơn phụ nữ. Tuy nhiên, phụ nữ dưới 50 tuổi có nhiều khả năng phát triển khối u ác tính hơn nam giới ở độ tuổi của họ.
Phơi nhiễm độc tố: Môi trường làm việc bị phơi nhiễm với các hóa chất như asen và tiếp xúc với bức xạ có thể làm hỏng tế bào da và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da.
Có nốt ruồi: Bạn càng có nhiều nốt ruồi thì khả năng phát triển khối u ác tính càng cao.
Hệ thống miễn dịch yếu: Nếu hệ thống miễn dịch của bạn bị tổn hại, cơ thể bạn không thể chống lại bệnh ung thư.
Tiếp xúc với bức xạ: Nếu bạn đã xạ trị các tình trạng da như chàm hoặc mụn trứng cá, bạn có thể có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào đáy.

Ung thư da có thể phòng tránh không?

Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn nguy cơ mắc ung thư da, nhưng chúng ta có thể thực hiện nhiều biện pháp để giảm thiểu đáng kể khả năng phát triển bệnh này. Biện pháp quan trọng nhất là bảo vệ làn da khỏi tác hại của tia UV bằng cách sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF cao và phổ rộng, mặc quần áo che phủ khi ra ngoài trời, đội mũ rộng vành và tránh ra nắng trong những giờ gay gắt nhất của ngày.

Ngoài ra, một số loại thuốc nhất định có thể làm da trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời, vì vậy cần tránh tiếp xúc với ánh nắng khi đang sử dụng những loại thuốc đó. Đồng thời, việc sử dụng giường tắm nắng nên được tránh hoàn toàn vì nguy cơ gây tổn thương da và ung thư da rất cao.

Mặc dù có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa, nhưng không ai có thể đảm bảo 100% sẽ không mắc ung thư da. Do đó, việc tự kiểm tra da thường xuyên và đi khám sức khỏe định kỳ với bác sĩ da liễu là rất quan trọng. Phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường trên da có thể giúp điều trị bệnh hiệu quả hơn và tăng khả năng chữa khỏi hoàn toàn.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP