Thời tiết ấm áp là thời điểm bạn có thể dành nhiều thời gian ở bên ngoài hơn. Khi vui chơi ngoài trời trong những ngày nắng nóng, ánh nắng mặt trời có thể tàn phá làn da của bạn và thực hiện các bước để ngăn ngừa cháy nắng là vô cùng thiết. Bên cạnh việc bảo vệ da, có thể bạn sẽ không nhận thức được một vấn đề về da khác vào mùa hè đó là phát ban.
Dưới đây là 8 nguyên nhân gây ngứa trong những ngày hè nóng nực mà nhiều người không ngờ tới.
Cocltail margaritas có thể là một loại cocktail mùa hè sảng khoái, nhưng chúng có thể dẫn đến một số tác hại như cảm giác nôn nao khó chịu. Một giọt cocktail trên da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể nhanh chóng dẫn đến vết bỏng khó chịu gọi là viêm da do tiếp xúc ánh sáng. Nó xảy ra khi một hợp chất nhạy cảm ánh sáng có tên là furocoumarin có trong các trái cây họ cam quýt, cũng như trong rau mùi tây, thì là, cần tây... bị kích hoạt bởi tia cực tím UVA, gây ra phát ban bỏng rát trong vòng vài giờ.
Bạn có thể nổi mụn nước hoặc mảng đỏ, ngứa trên da, với các triệu chứng tồi tệ nhất trong vòng 2 - 3 ngày. Những vùng da tiếp xúc trực tiếp với nước cốt chanh sẽ bị ảnh hưởng và phát ban xuất hiện dưới dạng nhỏ giọt, vệt hoặc các dạng bất thường khác. Khi vết phồng rộp lành lại, da của bạn có thể trở nên sẫm màu hơn (tăng sắc tố) – đây là một hiệu ứng có thể mất vài tháng mới biến mất. Khi gặp phải tình trạng này, hãy hỏi bác sĩ về việc sử dụng kem bôi steroid và chườm lạnh để giảm đau.
Để giúp ngăn ngừa viêm da do margarita, hãy rửa tay sau khi xử lý chanh và rửa sạch nước cam quýt trên da ngay lập tức nếu bạn đang ở ngoài nắng, ngay cả khi bạn đang bôi kem chống nắng. Bởi bạn vẫn có thể bị bỏng và kem chống nắng không bảo vệ hoàn toàn được tia UVA cũng như UVB trong trường hợp này.
Nếu nhận thấy phát ban dưới áo tắm sau khi tắm biển thì bạn có thể bị phát ban do rận biển. Điều này xảy ra khi những con sứa nhỏ và hải quỳ bị mắc kẹt bên dưới áo tắm của bạn và giải phóng các tế bào có gai chích tiêm độc tố, gây ra phản ứng dị ứng trên da của bạn. Bạn có thể nhận thấy cảm giác gai người khi đang bơi. Trong vòng 4 - 24 giờ, một mảng mụn đỏ ngứa trông hơi giống vết côn trùng cắn hoặc nổi mề đay xuất hiện ở những vùng áo tắm của bạn che phủ. Cho đến khi phát ban tan biến, chúng sẽ gây ngứa dữ dội.
Nhân viên cứu hộ thường thông báo cho những người bơi lội bằng các biển cảnh báo có rận biển tại các điểm tiếp cận bãi biển công cộng. Phát ban phổ biến hơn vào mùa xuân và mùa hè và ở trẻ em dưới 15 tuổi, cũng như những người lướt sóng, những người có xu hướng dành nhiều thời gian hơn trong nước biển.
Vì những sinh vật này có xu hướng phóng chất độc của chúng trong nước ngọt, do đó bạn nên cởi bỏ áo tắm và tắm ngay sau khi bơi ở biển về. Xả kỹ bộ đồ của bạn trong nước nóng để loại bỏ bất kỳ sinh vật nào còn sót lại. Bên cạnh đó, bạn nên hỏi bác sĩ về việc sử dụng thuốc kháng histamine hoặc cortisone tại chỗ để giảm ngứa. Bạn cần cẩn thận trước khi sử dụng cho trẻ em và tránh sử dụng kem trên háng và mặt.
Phát ban do ngứa của người bơi lội khác với phát ban của rận biển vì nó nổi lên trên những khu vực không được che phủ bởi đồ bơi. Điều này xảy ra khi các ký sinh trùng cực nhỏ từ ốc sên bị nhiễm trùng sống ở vùng nước nông, ấm của hồ, suối hoặc đại dương xâm nhập vào da, gây ra phản ứng dị ứng xuất hiện dưới dạng các vết sưng nhỏ màu đỏ hoặc vết đỏ lớn. Con người là những vật chủ cuối cùng, vì vậy các ký sinh trùng sẽ chết trong da. Tuy nhiên, vấn đề thực sự là phát ban này có thể gây ra tình trạng ngứa dữ dội cho người bị nhiễm.
Để giúp giảm ngứa, hãy tắm với muối Epsom (muối vô cơ magie sulfat), bột yến mạch xay, đắp bột baking soda hoặc miếng gạc mát lên vùng da bị ảnh hưởng. Nếu tình trạng ngứa vẫn tiếp diễn, hãy hỏi bác sĩ xem thuốc kháng histamine không kê đơn hoặc thuốc bôi cortisone có thể giúp ích gì không.
Cùng với đó, bạn có thể tránh chứng ngứa của người bơi lội bằng cách tìm kiếm các dấu hiệu cảnh báo vùng nước bị nhiễm khuẩn và tránh xa những khu vực đầm lầy có ốc sên sinh sống. Ký sinh trùng có xu hướng xâm nhập vào da khi nước bốc hơi, vì vậy hãy nhanh chóng chà xát da bằng khăn ngay khi bạn ra khỏi nước, sau đó cởi bỏ đồ tắm và tắm ngay khi có thể .
1 hoặc 2 ngày sau khi ngâm mình trong nước, bạn có thể bị nhiễm một loại vi khuẩn phổ biến có tên là Pseudomonas aeruginosa được tìm thấy trong đất và nước. Khi đó, bạn có thể bị phát ban da được gọi là viêm nang lông trong bồn tắm nước nóng. Vi khuẩn này xuất hiện phổ biến hơn trong bồn tắm nước nóng, vì nước nóng phân hủy clo nên không giết chết được vi khuẩn. Nhưng phát ban cũng có thể xảy ra sau khi bơi trong hồ bơi được bảo trì kém hoặc hồ nước bị ô nhiễm.
Các triệu chứng của bệnh viêm nang lông trong bồn tắm nước nóng bao gồm: phát ban đỏ ngứa với những vết sưng nhỏ có kích thước bằng milimet, phát ban sẽ tệ hơn ở những vùng được áo tắm che phủ. Bạn cũng có thể thấy các nốt mụn ngứa, mềm xung quanh nang lông. Mặc dù phát ban có xu hướng tự khỏi, nhưng hãy đi khám bác sĩ nếu vết phát ban không biến mất sau vài ngày. Lúc này bạn có thể cần phải dùng thuốc kháng sinh.
Cách tốt nhất để ngăn ngừa phát ban trong bồn tắm nước nóng là kiểm tra nồng độ clo và brom trong nước trước khi bạn ngâm mình. Khi bạn ra khỏi nước, hãy tắm ngay bằng xà phòng và giặt sạch bộ quần áo của bạn trong nước nóng.
Còn được gọi là rôm sảy hoặc mụn kê. Phát ban do nhiệt xảy ra khi mồ hôi bị tắc trong lỗ chân lông và tích tụ dưới da. Đây là một vấn đề đặc biệt ở trẻ sơ sinh nhưng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là khi thời tiết nóng và ẩm bên ngoài.
Phát ban do nhiệt thường ngứa và xuất hiện dưới dạng mụn nhỏ màu đỏ hoặc mụn nước trong, dễ vỡ. Bạn sẽ thấy phát ban ở những vùng đổ mồ hôi nhiều hơn. Phát ban cũng có xu hướng mọc nhiều nhất ở những vùng da cọ xát với nhau như: nách, khuỷu tay và háng. Phát ban nhiệt thường tự khỏi.
Tuy nhiên, bạn có thể giúp giảm ngứa bằng cách cởi bỏ quần áo bó sát và làm mát da. Cùng với đó, bạn có thể thực hiện các bước để đổ mồ hôi ít hơn, chẳng hạn như mặc quần áo cotton nhẹ, rộng rãi; sử dụng các loại kem dưỡng ẩm nhẹ như sữa dưỡng da thay vì kem hoặc thuốc mỡ nặng hơn; ở trong bóng râm hoặc trong nhà có máy lạnh khi thời tiết bên ngoài nóng nhất có thể giúp ngăn ngừa phát ban do nhiệt.
Những người nhạy cảm với ánh sáng mặt trời tiếp xúc với tia UV ngày càng mạnh vào mùa hè có thể nổi các vết sưng giống như tổ ong, ngứa dữ dội. Tình trạng này được gọi là phát ban đa dạng do ánh sáng, thường xuất hiện trên ngực, cổ, cánh tay và mặt.
Nghiên cứu cho thấy rằng 10% dân số nói chung có thể bị loại phát ban này và tình trạng này hay gặp ở những người sống ở vùng khí hậu nóng bức. Phát ban cũng thường bắt đầu ở phụ nữ từ 20 - 40 tuổi, những người có làn da trắng cũng dễ bị phát ban hơn.
Phản ứng quá nhạy cảm của một người với ánh nắng mặt trời sẽ tự biến mất trong vòng 10 ngày. Phát ban thường chỉ xuất hiện một lần mỗi mùa - khi thời tiết ấm lên, da đã quen với tia UV, phát ban sẽ không xuất hiện nữa. Trong khoảng thời gian của mùa hè, phát ban có xu hướng ít xuất hiện hơn, nhưng bạn vẫn phải cẩn thận vào những ngày đi nghỉ mát và đi biển bằng cách sử dụng biện pháp chống nắng và ở trong bóng râm. Tuy nhiên, bạn có thể nhận thấy phát ban xuất hiện lại vào cùng một thời điểm mỗi năm với những thay đổi theo mùa.
Để giảm ngứa, hãy hỏi bác sĩ về việc dùng thuốc kháng histamine hoặc bôi kem ngứa. Trong những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê toa thuốc corticosteroid tại chỗ. Thêm vào đó, bạn nên biết cách tốt nhất để hạn chế gặp phải tình trạng này là phòng ngừa. Bạn nên cố gắng ở trong bóng râm càng nhiều càng tốt trong thời điểm nắng nóng nhất trong ngày ( từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều). Khi ra ngoài, hãy che chắn cho da bằng quần áo sáng màu và thoa kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên trên bất kỳ vùng da nào tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
Vết loét lạnh (Herpes) là một bệnh nhiễm virus gây ra những mụn nước nhỏ, chứa đầy chất lỏng trên hoặc xung quanh môi. Nếu trước đây bạn đã từng bị mụn rộp, bạn có thể nhận thấy rằng bệnh thường tái phát nhiều hơn vào mùa hè do tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Và mọi người thường không biết rằng mặt trời là một yếu tố kích hoạt bệnh.
Đừng quên sử dụng kem chống nắng cho môi, đặc biệt nếu bạn có tiền sử bị mụn rộp. Nếu bạn cảm thấy mụn rộp xuất hiện ở môi, hãy tới gặp bác sĩ. Dùng thuốc kháng virus trong vòng 24 - 36 giờ đầu tiên sau khi các triệu chứng bắt đầu giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình bùng phát bệnh.
Bệnh lang ben là một bệnh nhiễm trùng da do nấm. Nhiễm nấm nói chung thường xuất hiện phổ biến hơn vào mùa hè, vì nấm phát triển mạnh trong độ ẩm. Khi nói đến bệnh lang ben, nhiễm trùng này xuất hiện dưới dạng các đốm trắng, hồng, đỏ, rám nắng hoặc nâu. Nó có thể khô và ngứa, nhưng nó lành tính và không lây nhiễm.
Loại nấm này thường xuất hiện nhiều hơn vào mùa hè và nó thường xuất hiện ở thân trên khi bạn đổ mồ hôi. Theo nghiên cứu, các sản phẩm bôi ngoài da chống nấm có thể loại bỏ nấm. Ngoài ra, thuốc chống nấm đường uống cũng có thể được sử dụng nếu cần. Cần lưu ý rằng, da của bạn khi điều trị khỏi bệnh vẫn có thể tăng sắc tố trong một thời gian.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh