Nguyên nhân chung gây ra ngứa, khô da có vẻ dễ hiểu: Đó là do thiếu độ ẩm. Nhưng sự thiếu ẩm đó đến từ đâu?
Da khô là do hàng rào bảo vệ da bị suy yếu và rối loạn chức năng hoặc thiếu hụt chất béo lành mạnh cần thiết ở lớp trên cùng của da. Thông thường, lớp da trên cùng được tạo thành từ các tế bào chết và dầu tự nhiên, giúp giữ độ ẩm để giữ cho làn da mềm mại và mịn màng. Nhưng nếu không có đủ nước ở lớp tế bào trên cùng này, điều này có thể xảy ra nếu lượng dầu bảo vệ bị giảm đi, dẫn đến khô da.
Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng da khô không phải là vấn đề đáng lo ngại. Tình trạng này cực kỳ phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và có thể nổi lên ở bất cứ đâu trên cơ thể, từ tay, mặt cho đến chân và bụng. Tình trạng khô da có thể khiến da đỏ, bong tróc hoặc ngứa, điều này có thể gây khó chịu, nhưng ngoài ra, bạn thường không phải lo lắng nhiều. Tìm hiểu một số nguyên nhân gây khô da tại đây.
1. Hương thơm có khả năng gây kích ứng da
Hương thơm có xu hướng gây kích ứng da khô hoặc làm tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn, vì vậy hãy tránh các chất khử mùi và các sản phẩm chăm sóc da chứa nhiều hương thơm. Đó là vì hương thơm là nguyên nhân phổ biến gây viêm da tiếp xúc dị ứng. Theo bác sỹ, có thể phải mất vài lần tiếp xúc thì da mới có phản ứng hoặc bạn có thể thấy phản ứng ngay lần đầu tiên.
Kiểm tra danh sách thành phần để tìm từ “hương thơm” và nên lựa chọn các sản phẩm “không có mùi thơm”. Sữa dưỡng thể và kem dưỡng thể có thể gây hại nhiều hơn là có lợi khi có chứa nước hoa. Đọc nhãn cẩn thận. Dầu hoa oải hương và các loại dầu thực vật khác có đặc tính bảo quản tự nhiên và được sử dụng trong mỹ phẩm vẫn có thể được dán nhãn “không có mùi thơm”.
2. Xà phòng có thể làm mất đi độ ẩm của da và da đầu
Nhiều loại xà phòng, chất tẩy rửa và dầu gội làm giảm độ ẩm trên da và da đầu của bạn vì chúng được điều chế để loại bỏ dầu. Điều quan trọng là phải cẩn thận lựa chọn sữa rửa mặt, sữa tắm và bột giặt. Sử dụng sữa tắm dưỡng ẩm sẽ tốt hơn so với xà phòng có tính tẩy rửa mạnh.
Cảnh báo bạn không nên dùng chất tẩy rửa mạnh và thậm chí cả chất làm mềm vải nếu bạn có làn da khô. Thay vào đó, hãy tìm loại xà phòng giặt dịu nhẹ.
3. Di truyền có thể ảnh hưởng đến nguy cơ khô da của bạn
Các nhà nghiên cứu nói rằng da khô có thể do di truyền. Theo một nghiên cứu, đột biến gen kiểm soát việc sản xuất protein filaggrin, có vai trò hình thành và dưỡng ẩm hàng rào bảo vệ da, có thể gây ra một số tình trạng về da. Những người có những đột biến này (theo nghiên cứu, khoảng 10% dân số) có làn da khô hơn và có nguy cơ mắc bệnh chàm cao hơn. Viêm da dị ứng là một loại bệnh chàm phổ biến.
Nếu bạn luôn có làn da khô hoặc nếu tình trạng này di truyền trong gia đình bạn, điều cần thiết là bạn phải chăm chỉ dưỡng ẩm hàng ngày. Hãy tìm ceramide và lipid trong kem dưỡng ẩm, giúp xây dựng và củng cố hàng rào bảo vệ da.
4. Nước máy có thể ngăn cản hấp thụ kem dưỡng ẩm
Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, khi nước máy chứa hàm lượng khoáng chất cao như magiê và canxi, nó được gọi là nước cứng. Những khoáng chất đó có thể để lại một lớp màng trên da gây khô da. Kim loại nặng biến dầu trên da thành một chất dày làm tắc nghẽn các tuyến, làm nặng thêm các tình trạng như mụn trứng cá và bệnh rosacea, đồng thời ngăn cản chất dưỡng ẩm hấp thụ vào da. Theo một bài báo trên Newsweek, việc đầu tư vào bộ lọc nước tại vòi có thể giúp ích. Bác sỹ cũng khuyên bạn nên bổ sung các sản phẩm chăm sóc da có chứa vitamin A và C vào thói quen của mình vì chúng chống lại lớp phủ do nước cứng lắng đọng.
5. Thuốc trị mụn và Retinol tăng tốc độ tái tạo tế bào da, gây khô da
Axit salicylic có thể rất tốt trong việc điều trị mụn trứng cá, nhưng nó cũng có thể làm khô da của bạn khi bạn mới bắt đầu sử dụng. Theo một nghiên cứu, khô da cũng là một tác dụng phụ thường gặp của retinol và nó xảy ra do retinol làm mất liên kết giữa các tế bào trên bề mặt da. Tin tốt là bạn không cần phải từ bỏ những vị cứu tinh chăm sóc da này, mặc dù việc cắt giảm sử dụng chúng có thể mang lại kết quả mà không gây kích ứng. Giảm tần suất sử dụng từ hàng ngày xuống cách ngày hoặc lâu hơn, đảm bảo bạn chọn một loại sữa rửa mặt nhẹ nhàng không gây ra vấn đề và hỏi bác sĩ da liễu của bạn để được kê đơn ít gây khô da hơn nếu cần thiết.
Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD), tần suất tốt nhất sẽ phụ thuộc vào loại da cụ thể của bạn. Hiện tượng bỏng rát, bong tróc là dấu hiệu bạn cần ngừng sử dụng sản phẩm. Đặt lịch hẹn với bác sĩ da liễu và mang theo sản phẩm bên mình để bác sĩ đánh giá và đảm bảo sản phẩm phù hợp với làn da của bạn.
6. Không khí khô dù trong nhà hay ngoài trời đều có thể làm tăng triệu chứng khô da
Đôi khi không khí bên trong có thể gây tổn hại cho làn da của bạn như không khí bên ngoài. Không khí khắc nghiệt, đặc biệt là nhiệt, có thể làm giảm độ ẩm, khiến da có cảm giác khô và ngứa. May mắn thay, bạn không cần phải chịu đựng làn da khô, ngứa suốt mùa đông. Máy tạo độ ẩm có thể giúp phục hồi độ ẩm cho không khí trong nhà bạn. Tốt nhất bạn nên đặt độ ẩm ở mức từ 30 đến 50 phần trăm. Ngoài ra, bạn nên chuẩn bị sẵn một loại kem hydrocortisone nhẹ có hàm lượng 1%. Hãy sử dụng sớm nếu bạn thấy có dấu hiệu da nứt nẻ hoặc khô. hydrocortisone, đôi khi cần phải kê đơn, làm giảm sưng, tấy đỏ và ngứa, đồng thời giúp làm dịu da khô, nứt nẻ và tăng tốc độ chữa lành.
7. Rửa tay quá nhiều có thể dẫn đến mẩn đỏ và kích ứng
Một số người có làn da khô sẽ có thói quen rửa tay liên tục. Điều đó sẽ không giúp ích gì cho tình trạng khô da vì rửa tay quá thường xuyên có thể dẫn đến da khô, nứt nẻ. Đây có thể là một vấn đề lớn đối với những người làm việc trong các ngành đòi hỏi phải rửa tay thường xuyên, chẳng hạn như chăm sóc sức khỏe. Để giảm thiểu tác động làm khô tay do thói quen vệ sinh của bạn, hãy sử dụng nước ấm (nước nóng sẽ làm mất độ ẩm của da), chọn xà phòng dưỡng ẩm, lau khô tay nhẹ nhàng và kết thúc bằng một số loại kem dưỡng da hoặc thuốc mỡ.
8. Tắm nước nóng kéo dài có thể góp phần làm da mất nước
Bạn có thể muốn đứng dưới làn nước nóng, bốc hơi trong một thời gian dài, đặc biệt là trong những tháng lạnh giá. Nhưng việc thực hành này có thể tạo ra các vấn đề với làn da của bạn. Việc tắm vòi sen hoặc tắm nước nóng trong thời gian dài có thể làm khô độ ẩm trên da của bạn. Bác sỹ khuyên bạn nên hạn chế tắm không quá 5 phút và giữ nhiệt độ nước ấm, không quá nóng. Sau đó, thoa kem dưỡng ẩm trong vòng một phút sau khi tắm xong. Kem dưỡng ẩm hoạt động tốt nhất trên da ẩm.
9. Lão hóa có thể làm tăng tình trạng khô da
Da khô có xu hướng trở thành một vấn đề khi mọi người già đi. Người trưởng thành từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ bị khô da cao hơn và nó ảnh hưởng đến khoảng một nửa số người trong độ tuổi này. Khi chúng ta già đi, da của chúng ta tiết ra ít dầu hơn và khô hơn. Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ, đối với phụ nữ, điều đó cũng có thể là do sự thay đổi hormone liên quan đến thời kỳ mãn kinh. Viện Da liễu Hoa Kỳ khuyến nghị dưỡng ẩm mỗi ngày (hoặc nhiều lần trong ngày nếu cần). Lời khuyên bạn nên tìm loại kem dưỡng ẩm có chứa ceramide, chất giữ ẩm (chẳng hạn như axit hyaluronic hoặc glycerin).
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh