Thủy đậu bội nhiễm là một bệnh da liễu, gây ra bởi virus Varicella zoster. Thời điểm virus này hoạt động mạnh nhất và bệnh bùng phát nhiều nhất là cuối đông và đầu xuân. Đường hô hấp là con đường lây truyền và thường sẽ tự khỏi sau 10 – 15 ngày.
Thủy đậu bội nhiễm là một căn bệnh lành tính, thường không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không có biện pháp điều trị phù hợp, bệnh có thể để lại nhiều biến chứng phức tạp hơn. Đặc biệt là viêm da bội nhiễm, nhất là với những người không biết kiêng khem hoặc sức đề kháng kém.
Thủy đậu có thể để lại nhiều biến chứng nguy hại
Thủy đậu thường trải qua 3 giai đoạn:
Giai đoạn đầu: Sốt, đau đầu, đau cơ và cũng có thể không có dấu hiệu.
Giai đoạn hai: Cơ thể bắt đầu xuất hiện các nốt hồng ban rồi tiến triển thành mụn nước, bóng nước. Thông thường, chúng xuất hiện ở mặt, ngực, lưng rồi dần lan ra các vùng khác. Ban đầu mụn chỉ chứa dịch màu trong suốt nhưng sau 24 giờ sẽ chuyển thành mụn mủ và đóng vẩy sau 2 – 3 ngày.
Giai đoạn cuối: Đây là giai đoạn phục hồi. Nếu không có biến chứng thì sẽ không để lại sẹo.
Bệnh xảy ra do những nguyên nhân sau:
Việc vệ sinh da không đúng cách, độ kiềm trong các dung dịch vệ sinh cao.
Do các tác nhân bên ngoài như hóa chất, khói bụi, lông động vật,… Các tác nhân này có thể có trong không khí hoặc xung quanh môi trường sống, bám vào các mụn nước trên da gây ra tình trạng bội nhiễm.
Đang có nhiễm trùng trên vùng da viêm nhiễm.
Sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch yếu,… Nguyên nhân này thường xảy ra ở trẻ em và người cao tuổi.
Các tác nhân như lông động vật cũng có thể gây ra thủy đậu bội nhiễm
Thủy đậu nếu đến giai đoạn bội nhiễm sẽ xuất hiện các dấu hiệu sau:
Vùng tổn thương bắt đầu tiết dịch màu vàng, có mủ và cơ thể nổi mẩn đỏ. Nếu càng để lâu càng ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
Vùng da bị bội nhiễm đau rát, ngứa ngáy, ửng đỏ.
Có thể lở loét dẫn đến hoại tử nếu không vệ sinh sạch. Lâu dần có thể dẫn đến viêm phổi, viêm cầu thận cấp, viêm não,… Ở một số bệnh nhân còn có thể tổn thương cơ quan lục phủ ngũ tạo ảnh hưởng tới tính mạng.
Xuất hiện các nốt mẩn đỏ, mụn nước trên da do vết thương vỡ. Một số người còn các nốt mẩn màu đục, chứa dịch nhầy.
Nếu để lâu thường xuất hiện tình trạng nhiễm trùng toàn thân và có thể dẫn tới tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
Xuất hiện phù nề trên da.
Cơ thể xanh xao, mệt mỏi, sụt cân, chán ăn, sốt nhẹ,…
Thủy đậu bội nhiễm khi điều trị khỏi vẫn để lại sẹo trên các vùng da bị tổn thương. Đây là hậu quả gây ám ảnh nhất, đặc biệt là với phụ nữ. Thời gian hồi phục của mỗi người khác nhau. Với những người khỏe mạnh bình thường chỉ mất khoảng 7 – 10 ngày để hồi phục, hoặc có thể 15 ngày. Tuy nhiên, nếu hệ miễn dịch kém và không chăm sóc da cẩn thận, thời gian hồi phục sẽ lâu hơn.
Nếu đang mang thai, phải vô cùng cảnh giác với căn bệnh này vì có thể để lại những biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng tới thai nhi.
Sốt nhẹ có thể là dấu hiệu ban đầu của thủy đậu
Thủy đậu bội nhiễm hiện chỉ có thuốc và phương pháp hỗ trợ trị bệnh, phòng ngừa biến chứng. Cụ thể là những phương pháp như:
Thông thường bệnh nhân sẽ được điều trị tại nhà theo chỉ định của bác sĩ. Cần tuân thủ theo hướng dẫn, nhất và vấn đề kiêng khem và sử dụng thuốc. Nếu là trẻ em sốt cao thì uống thuốc hạ sốt, thuốc chống co giật, chống ngứa da.
Nếu xảy ra bội nhiễm cần tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng kháng sinh.
Trong quá trình điều trị bệnh cần xử lý các vết loét, giữ vệ sinh da để tránh chuyển sang bội nhiễm. Không để trẻ gãi để tránh lây lan. Có thể dùng thuốc tím, dung dịch xanh-methylen để chấm lên vết loét. Nên mặc quần áo có vải mềm và đặc biệt phải sạch sẽ.
Vệ sinh tai mũi họng bằng nước muối sinh lý. Mặc ấm, tránh gió và ăn uống dinh dưỡng.
Ăn uống dinh dưỡng trong quá trình điều trị để tăng sức đề kháng
Tiêm vắc xin là cách phòng thủy đậu hiệu quả nhất. Nếu là trẻ em hay phụ nữ thì trước khi mang thai cần tiêm phòng đầy đủ. Lịch tiêm được khuyến cáo như sau:
Mũi 1: Tiêm khi trẻ trên 1 tuổi.
Mũi 2: Trẻ từ 1 – 13 tuổi. Lưu ý các mũi tiêm phải cách nhau tối thiểu 3 tháng. Đối với trẻ trên 13 tuổi thì nên tiêm phòng thủy đậu 1 mũi 1 tháng.
Nếu đang có kế hoạch mang thai bạn nên lưu ý vấn đề này. Nếu trước đó bạn từng bị thủy đậu thì không cần tiêm vì cơ thể đã có kháng thể. Tuy nhiên, nếu chưa từng bị căn bệnh này thì nên tiêm vắc xin Varicella trước 3 tháng và trước 5 tháng đối với vắc xin Varivax.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh