Kỹ thuật khảo sát Doppler động mạch rốn
Có sự khác biệt đáng kể chỉ số Doppler tại vị trí dây rốn cắm vào bánh nhau, ở các quai rốn tự do và tại vị trí cắm vào thành bụng thai nhi. Chỉ số trở kháng cao nhất là tại vị trị cắm vào thành bụng thai nhi và tình trạng đảo ngược hoặc mất sóng tâm trương động mạch rốn thường thấy đầu tiên ở vị trí này. Giá trị tham chiếu của các chỉ số Doppler động mạch rốn cho từng vị trí cụ thể đã được công bố. Để đơn giản và đồng bộ hóa, thông thường nên đo tại vị trí các quai tự do. (GOOD PRACTICE POINT)
Việc đánh giá Doppler ở vị trí quai rốn tự do đã được biết đến từ lâu và mang lại nhiều lợi ích về mặt lâm sàng. Tuy nhiên, ở những trường hợp đa thai, và/hoặc khi so sánh số đo trên cùng một thai ở các lần siêu âm khác nhau, ta nên chọn vị trí cố định của dây rốn (cắm vào bánh nhau, cắm vào thành bụng hoặc phần dây rốn đi trong ổ bụng thai nhi). Cần sử dụng bảng tham chiếu phù hợp đối với từng vị trí khảo sát. (Hình 3) minh họa các dạng sóng động mạch rốn đạt chuẩn và không đạt chuẩn, (Hình 4) minh họa ảnh hưởng của lọc nhiễu thành mạch máu.
Lưu ý rằng ở những trường hợp đa thai, việc đánh giá Doppler động mạch rốn có thể gặp thách thức vì khó xác định dây rốn đang khảo sát thuộc về thai nào. Do đó đối với những trường hợp này, ta nên khảo sát dây rốn ở vị trí cắm vào thành bụng thai nhi. Tuy nhiên trở kháng của động mạch rốn tại vị trí này cao hơn ở các quai rốn tự do và vị trí dây rốn cắm vào bánh nhau, nên việc sử dụng một bảng tham chiếu phù hợp là điều cần thiết. (GOOD PRACTICE POINT)
Ở những thai nhi dây rốn có hai mạch máu, kích thước động mạch rốn duy nhất luôn lớn hơn kích thước động mạch rốn của những trường hợp thai nhi có hai động mạch ở bất cứ tuổi thai nào. Sử dụng các bảng tham chiếu thông thường để diễn giải kết quả ở các trường hợp này cần cẩn trọng vì sự khác biệt về mặt huyết động. (GOOD PRACTICE POINT)
Hình 3 Các sóng Doppler xung của động mạch rốn: không đạt chuẩn (a) và đạt chuẩn (b). Chất lượng hình ảnh sẽ được cải thiện bằng cách giảm tần số lặp lại xung (PRF) để phóng đại hình ảnh sóng trên màn hình, bên cạnh đó điều chỉnh tốc độ quét sao cho màn hình chỉ hiển thị từ 3-9 sóng.
Hình 4 Các sóng Doppler xung động mạch rốn thu được trên cùng một thai nhi: (a) dạng sóng bình thường với độ lọc nhiễu thành mạch thấp và (b) Sóng có vận tốc dòng chảy tâm trương rất thấp và không có tín hiệu ở đường cơ bản, vì điều chỉnh lọc nhiễu thành mạch không chính xác (quá cao).
Nguồn: Hướng dẫn thực hành ISUOG
