1. Vì sao người cao tuổi dễ bị loãng xương? Hậu quả của bệnh là gì?
1.1. Nguyên nhân gây loãng xương ở người cao tuổi
– Tuổi tác cao dẫn tới lão hóa tại các cơ quan, làm suy giảm việc hấp thu các chất dinh dưỡng đặc biệt là canxi. Bên cạnh đó là chế độ dinh dưỡng không đầy đủ và khoa học, thiếu chất dinh dưỡng cần cho xương nên nguy cơ bị loãng xương càng cao đối với người cao tuổi.
– Tuổi cao cũng khiến việc vận động ít đi dẫn tới giảm sự tái tạo xương: Nhiều người cao tuổi thường hạn chế việc đi lại, ít ra ngoài trời nên cơ hội để có thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời không nhiều. Điều này làm cho việc tổng hợp vitamin D từ ánh nắng mặt trời không có. Từ đó làm khả năng hấp thu canxi không được tối đa, bài tiết canxi lại tăng nên dẫn tới tình trạng bị thiếu canxi và loãng xương.
– Người cao tuổi thường có nguy cơ dễ mắc phải các bệnh lý mạn tính như: các bệnh lý về thận, nội tiết và hậu quả của việc dùng thuốc chứa corticoid kéo dài.
Tuổi tác cao dẫn tới lão hóa tại các cơ quan, làm suy giảm việc hấp thu các chất dinh dưỡng đặc biệt là canxi
1.2. Loãng xương ở người cao tuổi dẫn tới hậu quả gì?
– Cảm thấy đau nhức: Do sự thiếu hụt canxi ngày một tăng mà xương lại bị xuống cấp, trở nên loãng và xốp xương nên các triệu chứng đau càng rõ rệt. Người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức lưng, đau tay chân, các khớp, bị bại hông, khớp gối, khớp cổ chân, khớp háng, hoặc đốt sống thắt lưng… Hiện tượng đau nhức xương và các khớp xương sẽ rõ nhất là vào thời gian ban đêm.
– Bị mất ngủ: Do các cơn đau nhức xương khớp mà người cao tuổi vốn đã khó ngủ lại càng bị khó ngủ hơn dẫn tới tình trạng mất ngủ, gây ảnh hưởng cho sức khỏe.
– Bị trầm cảm: Việc đau nhức xương và mất ngủ lâu dài sẽ làm cho người cao tuổi mệt mỏi dễ sinh ra trầm cảm.
– Bị gù, cong vẹo cột sống: Do tình trạng loãng xương mà cột sống của người bệnh có thể bị biến dạng và gù vẹo.
– Bị gãy xương: Loãng xương dễ dàng dẫn tới tình trạng gãy xương mà không phải do sự va chạm hay hoạt động quá mạnh.
– Bị tàn phế: Người cao tuổi dễ bị gãy xương do gặp phải các va chạm rất nhẹ hoặc tự nhiên bị gãy. Lúc này việc điều trị sẽ vô cùng khó khăn, nếu không điều trị đúng cách sẽ có thể dẫn tới tình trạng tàn phế.
– Nguy cơ tử vong: Gãy xương làm cho người bệnh bị đau đớn, mất khả năng vận động và có thể tàn phế, phải sống phụ thuộc, thậm chí gây gia tăng nguy cơ tử vong. Theo thống kê, có khoảng 30% – 50% trường hợp tử vong trong vòng một năm sau khi bị gãy cổ xương đùi.
2. Cách phòng ngừa loãng xương ở người cao tuổi
2.1. Chú ý đến chế độ ăn uống
Người cao tuổi nên duy trì cho mình một chế độ ăn uống đầy đủ, đa dạng và thích hợp với nhu cầu cơ thể. Họ cần đặc biệt quan tâm đến các thực phẩm có chứa nhiều khoáng chất, đặc biệt là canxi và protid nên được bổ sung trong khẩu phần ăn. Bởi ở độ tuổi này, khả năng ăn uống và hấp thu dưỡng chất và khoáng chất đều trở nên hạn chế hơn. Trong số các thực phẩm thì sữa được xem là thực phẩm khuyên dùng cho người cao tuổi. Mỗi ngày, người cao tuổi nên uống từ 500 – 1000ml, bao gồm các loại sữa tươi, sữa chua và sữa bột.
2.2. Chú ý đến chế độ luyện tập
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, người cao tuổi cũng nên duy trì chế độ sinh hoạt đa dạng. Đó là vận động thể lực đều đặn và vừa sức, đặc biệt là nên tăng cường các hoạt động ngoài trời. Việc vận động thường xuyên và đều đặn không chỉ tốt cho hệ tim mạch, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa… mà còn có tác dụng trực tiếp tới hệ thống xương khớp, chống hiện tượng thoái hóa và loãng xương, do các tế bào sinh xương được tăng cường hoạt động, đồng thời tăng cường hấp thu canxi và protid.
Việc điều trị loãng xương đòi hỏi mất rất nhiều thời gian và tốn kém, không phải cứ điều trị là có thể khỏi ngay. Do đó, biện pháp điều trị loãng xương tốt nhất cho người cao tuổi đó là dự phòng loãng xương. Nếu có thể, bạn nên tối ưu hóa khối lượng đỉnh của xương ngay từ khi còn trẻ, giúp duy trì mật độ xương và giảm sự mất xương khi về già. Một chế độ dinh dưỡng khoa học, đa dạng, cân đối và điều độ rất tốt cho việc phòng bệnh loãng xương. Ngoài ra, không chỉ dung nạp các thực phẩm giàu canxi mà bạn cần phải ăn cả thức ăn chứa nhiều magie, phốt pho, vitamin D.
Với nữ giới, để giúp đề phòng loãng xương nên bổ sung cả nội tiết tố ở thời kỳ tiền mãn kinh. ĐIều này sẽ giúp xương trở nên chắc khỏe hơn.
Việc xây dựng chế độ ăn cho người cao tuổi là vô cùng cần thiết để giúp phòng ngừa loãng xương
Có thể thấy, ở người cao tuổi, quá trình lão hóa sẽ diễn ra với tất cả các hệ cơ quan, trong đó có hệ xương khớp. Điều này khiến họ dễ bị loãng xương kéo theo nhiều hậu quả ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, tuổi thọ, tàn tật. Do đó, việc chú ý chăm sóc người bệnh lớn tuổi và phòng ngừa loãng xương hiệu quả sẽ góp phần giúp hạn chế bệnh tật và chi phí chăm sóc điều trị cho bệnh nhân.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
