Chứng gù cột sống là gì?

Xương sống của bạn, hoặc cột sống có độ cong sinh lý, cong nhẹ về phía trước ở phần lưng. Đường cong nhẹ nhàng này là bình thường, và giúp hỗ trợ đầu và phần trên của cơ thể.

Đối với người bị chứng gù cột sống, đôi khi được gọi là người có cột sống cong, cột sống bị cong quá nhiều và có thể gây khó chịu hoặc khó thở.

Thông thường, chứng gù cột sống không dẫn đến bất kỳ vấn đề và không có gì cần phải làm gì với nó. Nhưng đôi khi nó có thể nghiêm trọng đủ để ai đó phải mang một cái nẹp đằng sau lưng hoặc cần phẫu thuật.

Chứng gù cột sống là gì?

Chứng gù cột sống là một tình trạng khá phổ biến cho trẻ em và người lớn.

Cột sống của bạn bao gồm rất nhiều xương nhỏ, được gọi là các đốt sống, tất cả xếp chồng lên nhau và được gắn với nhau bởi dây chằng. Các đốt sống ở giữa và phần trên của lưng được gắn vào xương sườn của bạn. Đây là những đốt sống bị cong về phía trước quá nhiều khi ai đó bị gù.

Có nhiều loại gù khác nhau ảnh hưởng đến trẻ em, và mỗi loại đều có nguyên nhân riêng:

Chứng gù tư thế là loại phổ biến nhất, và hiếm khi gây nên các vấn đề bệnh lý. GÙ do tư thế gặp ở học sinh trong độ tuổi đi học, phổ biến ở nữ hơn nam giới, và xảy ra khi xương và cơ phát triển một cách bất thường trong quá trình trẻ lớn lên, có thể là vì sai tư thế khi học tập, sinh hoạt. Thông thường, gù do tư thế thường phát hiện rõ khi trẻ bước vào độ tuổi vị thành niên.

Gù kiểu Scheuermann's (được đặt tên theo một bác sĩ người Đan Mạch) cũng thường xuất hiện khi trẻ đến tuổi thiếu niên. Loại gù này làm cho đốt sống trông giống như hình nêm thay vì hình chữ nhật trên hình ảnh X quang. Gù kiểu Scheuermann phổ biến hơn ở các bé trai hơn là các bé gái và có thể di truyền trong gia đình.

Gù bẩm sinh xảy ra khi xương sống phát triển bất thường trong khi đứa trẻ vẫn còn trong bụng mẹ. Một số đốt sống có thể hợp nhất với nhau, hoặc xương có thể hình thành không chính xác.

Phát hiện gù ở trẻ em

Đôi khi chứng gù cột sống sẽ dễ phát hiện. Một người bị gù có thể có bướu hoặc có một cái lưng trông tròn hơn bình thường. Các trường hợp gù khác sẽ khó nhận biết hơn và có thể không nhìn thấy được.

Để kiểm tra gù, bác sĩ sẽ khám kiểm tra cột sống của bạn thông qua một bài kiểm tra dễ dàng gọi là kiểm tra uốn về phía trước. Nó không đau, và tất cả những gì bạn phải làm là uốn cong về phía trước ở thắt lưng. Thông thường, gù cột sống dễ nhìn thấy khi lưng bị uốn cong theo cách này. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn nằm xuống, có thể giúp  chẩn đoán gù tư thế. Hoặc bác sỹ có thể dùng một loại thước đo chuyên dụng để xác định độ cong vẹo của cột sống.

Tiếp theo, bác sĩ sẽ yêu cầu chụp X quang cột sống của bạn nhằm khẳng định loại gù bạn mắc phải.

Để kiểm tra xem gù có ảnh hưởng đến hô hấp của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thở trong khi nghe phổi của bạn. Trong một số trường hợp, nếu bác sĩ nghĩ rằng chứng gù không phải là vấn đề, bạn có thể sẽ được chụp MRI (chụp cộng hưởng từ) vùng lưng của bạn.

Nếu bạn bị gù thì sao?

Tùy thuộc tình trạng gù của bạn, bác sĩ sẽ có kế hoạch điều trị phù hợp. Nếu gù không gây ra bất kỳ vấn đề gì, bạn có thể không cần điều trị, nhưng vẫn cần khám định kỳ cho đến khi bạn trưởng thành để đảm bảo lưng bạn không cong thêm,và gù ngừng tiến triển.

Với gù tư thế, bác sĩ có thể yêu cầu liệu pháp vật lý trị liệu và huấn luyện sức mạnh. Cơ bắp khỏe hơn giữ xương sống đúng vị trí. Đôi khi bác sĩ sẽ khuyến cáo nằm giường cứng hơn hoặc các bài học với tư thế đúng.

Với gù kiểu Scheuermann, bác sĩ chỉnh hình có thể đề nghị một cái nẹp để đỡ lưng và gù không bị tồi tệ hơn khi xương của bạn phát triển. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, gù phải được điều trị bằng phẫu thuật.

Xử lý gù bằng nẹp

Một chiếc nẹp có thể giữ cho gù cột sống không trở nên tồi tệ hơn và hỗ trợ cột sống đang phát triển, nhưng không thể khắc phục vĩnh viễn tật gù này. Bác sĩ chỉnh hình sẽ cho biết về loại nẹp nào sẽ tốt nhất cho bạn. Một số nẹp chỉ được mặc vào ban đêm. Một số loại khác có thể được mặc cả ngày và đêm.

Khi xương sống của bạn đã phát triển đầy đủ và không còn lo lắng về việc bị gù nữa, thì bạn sẽ không phải đeo nẹp nữa.

Điều trị gù với phẫu thuật

Một cái nẹp là đủ để điều trị chứng gù do tư thế. Nhưng một số người có thể cần phẫu thuật cho một trường hợp nghiêm trọng hoặc cho gù bẩm sinh. Thông thường, đây là một cuộc phẫu thuật với tên gọi kết hợp cột sống. Trong phẫu thuật này, hai hoặc nhiều đốt sống bị ảnh hưởng được hợp nhất, hoặc kết hợp với nhau, để làm giảm mức độ cong cột sống.

Mọi tình huống đều khác nhau, nhưng hầu hết trẻ em đã phẫu thuật chỉnh gù và có thể đi bộ trong vòng một hoặc hai ngày, và thường có thể về nhà trong vòng một tuần. Sau 6 đến 12 tháng, hầu hết trẻ em sẽ có thể tiếp tục các hoạt động thường ngày, và xương sẽ kết hợp hoàn toàn sau khoảng 1 năm. Điều quan trọng là cần tham vấn bác sĩ về những hoạt động nào phù hợp với mình khi cột sống được chữa lành.

Trẻ em có chứng gù có thể trở lại cuộc sống bình thường, hoạt động bình thường và thường sẽ không có bất cứ hạn chế nào đối với chúng. Thể thao và hoạt động không làm cho gù tồi tệ hơn, vì vậy ngay cả sau khi phẫu thuật, trẻ em nên ra ngoài và tham gia hoạt động thể dục thể thao một cách an toàn.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp