Dấu hiệu thoái hóa khớp gối qua các giai đoạn

1. Thoái hóa khớp gối là gì?

Thoái hóa khớp gối là tình trạng thoái hóa của khớp gối, một bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, đặc biệt gây khó khăn trong vận động và sinh hoạt hàng ngày. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Khi không được phát hiện và điều trị kịp thời, thoái hóa khớp gối có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như biến dạng khớp, suy giảm chức năng vận động và khả năng tự chăm sóc.

Nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối

Thoái hóa khớp gối là kết quả của quá trình sinh học và cơ học làm mất đi lớp đệm tự nhiên là sụn khớp và xương dưới sụn. Khi sụn khớp bị thoái hóa, xương cọ xát vào nhau, gây viêm, sưng đau, cứng khớp và tạo ra gai xương. Khớp gối là khớp vận động nhiều nhất và chịu áp lực lớn nhất từ trọng lượng cơ thể, đặc biệt khi trọng lượng cơ thể tăng lên. Nếu không được bảo vệ đúng cách, sụn và xương dưới sụn sẽ bị bào mòn theo thời gian, dẫn đến thoái hóa khớp.

Các nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối bao gồm:

Tuổi tác cao: Thường bắt đầu từ 50 tuổi trở lên.
Béo phì và thừa cân: Là yếu tố nguy cơ quan trọng.
Lối sống ít vận động: Ngồi hoặc đứng quá lâu, thiếu vận động thể chất.
Chấn thương khớp gối: Nếu không được điều trị đúng cách.
Vệ sinh và tư thế lao động kém: Bê vác vật nặng không đúng cách.

Chấn thương khớp gối không được điều trị dứt điểm sẽ gây nguy cơ cao thoái hóa khớp gối

2. Dấu hiệu thoái hóa khớp gối qua các giai đoạn

2.1. Giai đoạn khởi phát

Ở giai đoạn này, các dấu hiệu thoái hóa khớp gối thường nhẹ và dễ bị bỏ qua. Bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng sau:

Đau thoáng qua: Cảm giác đau mơ hồ ở khớp gối, thường xảy ra khi vận động.
Đau buổi sáng: Đau nhức vào buổi sáng, đặc biệt khi mới ngủ dậy.
Cơn đau ngắn hạn: Đau chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn và tự hết.

Do các triệu chứng nhẹ, nhiều người thường bỏ qua và không đi khám kịp thời, dẫn đến bệnh tiến triển.

2.2. Giai đoạn tiến triển

Khi bệnh không được điều trị, các triệu chứng sẽ trở nên rõ rệt và nghiêm trọng hơn. Các dấu hiệu đặc trưng bao gồm:

Đau liên tục: Đau khớp gối không thuyên giảm, đặc biệt khi vận động, đứng lên ngồi xuống, hoặc leo cầu thang.
Âm thanh lạo xạo: Nghe thấy âm thanh lạo xạo trong khớp khi cử động.
Cần thuốc giảm đau: Để giảm đau, bệnh nhân cần sử dụng thuốc giảm đau hoặc kháng viêm.

2.3. Giai đoạn tổn thương nặng

Giai đoạn này là khi các dấu hiệu thoái hóa khớp gối rõ rệt nhất và có ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt của người bệnh:

Đau dữ dội: Cảm giác đau nhức kéo dài ngay cả khi nghỉ ngơi.
Khó khăn khi đi lại: Khó khăn khi đứng lên ngồi xuống, người bệnh có thể bị ngã do mất khả năng giữ thăng bằng.
Sưng khớp gối: Sưng tại vùng khớp gối, khớp có thể bị biến dạng, lệch trục.
Giảm chức năng khớp: Mức độ tổn thương nặng khiến bệnh nhân không thể vận động bình thường.

3. Các phương pháp chẩn đoán thoái hóa khớp gối

Khi nghi ngờ có dấu hiệu thoái hóa khớp gối, bệnh nhân cần đến bệnh viện để thăm khám và chẩn đoán chính xác. Các phương pháp chẩn đoán hiện nay bao gồm:

Chụp X-quang: Giúp xác định mức độ thoái hóa qua hình ảnh gai xương, hẹp khe khớp, và tổn thương ở xương dưới sụn.
Siêu âm khớp: Giúp đánh giá tình trạng sụn khớp, tình trạng màng dịch khớp và phát hiện các mảnh vụn thoái hóa.
Chụp MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết về tổn thương ở sụn khớp, màng hoạt dịch và dây chằng.

4. Phòng ngừa thoái hóa khớp gối

Thoái hóa khớp gối có thể phòng ngừa nếu có lối sống lành mạnh và thói quen sinh hoạt khoa học:

Kiểm soát cân nặng: Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý giúp giảm áp lực lên khớp gối.
Tập luyện thể thao: Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, giúp duy trì sự dẻo dai cho khớp gối.
Chế độ ăn uống khoa học: Bổ sung đủ canxi, vitamin D và khoáng chất để duy trì sức khỏe của khớp.
Tránh bê vác nặng: Tránh các hoạt động có thể gây quá tải cho khớp gối.
Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt đối với người có nguy cơ cao (người cao tuổi, người thừa cân, hay có tiền sử chấn thương khớp gối).

5. Kết luận

Thoái hóa khớp gối là một bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi, có thể gây ra những cơn đau đớn và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp ngừng tiến triển của bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Chủ động thăm khám định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh là chìa khóa giúp bảo vệ khớp gối và duy trì vận động bình thường trong cuộc sống hàng ngày.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP