Các loại hình ảnh học của bệnh viêm khớp vảy nến
Nếu bác sĩ nghi ngờ bị viêm khớp vảy nến (PsA), có một số lựa chọn để giúp chẩn đoán xác định.
Mỗi xét nghiệm đánh giá các khía cạnh khác nhau của bệnh. Có thể giúp xác định:
- Bệnh đã tiến triển bao xa.
- Loại tổn thương đã xảy ra.
- Phương pháp điều trị tốt nhất.
Chẩn đoán hình ảnh
X-quang thường là cách truyền thống để đánh giá và theo dõi PsA.
Ưu điểm của X-quang là tính kinh tế.
Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, PsA liên quan đến viêm mô mềm hơn là tổn thương ở xương và khớp. Các chuyên gia lưu ý rằng X-quang có thể không phát hiện được các dấu hiệu ban đầu của PsA, vì có thể không có thay đổi rõ ràng nào đối với xương.
Khi PsA tiến triển, X-quang có thể thấy xương bị tổn thương và thay đổi hình dạng. Ở giai đoạn sau, xương bị ảnh hưởng nhiều - đặc biệt là ở tay - có thể bị cong.
Nếu người bệnh có tiền sử bị vẩy nến hoặc gia đình có người bị, nhưng X-quang không có dấu hiệu của PsA, bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp hình ảnh khác để xác định chẩn đoán.
MRI
Chụp MRI có thể cung cấp hình ảnh chi tiết về mô mềm và các cấu trúc khác. Bác sĩ có thể sử dụng phương pháp hình ảnh này để kiểm tra tổn thương ở gân và dây chằng, đặc biệt là ở lưng dưới và bàn chân. Chụp MRI cho nhiều thông tin hơn chụp X-quang trong nhận diện các dấu hiệu của bệnh viêm khớp vẩy nến (PsA).
Siêu âm
Có thể sử dụng siêu âm để phát hiện những thay đổi trong xương và mô của những người mắc bệnh PsA. Siêu âm có thể chỉ ra các dấu hiệu viêm khớp ở những người bị bệnh vẩy nến da ngay cả trước khi các triệu chứng viêm khớp trở nên rõ ràng.
Các xét nghiệm khác
PsA có một số dấu hiệu và triệu chứng giống với viêm khớp dạng thấp (RA), viêm khớp phản ứng và bệnh gút. Tất cả đều liên quan đến đau khớp, sưng và cảm giác ấm ở các vùng bị ảnh hưởng.
Trước khi chẩn đoán PsA, các bác sĩ cần loại trừ các dạng viêm khớp khác gây đau và sưng khớp.
Khám lâm sàng, xét nghiệm, đánh giá tiền căn của bệnh nhân và tiền căn gia đình về các vấn đề tự miễn có thể giúp ích cho chẩn đoán.
Xét nghiệm
Các xét nghiệm về PsA bao gồm: yếu tố thấp và xét nghiệm Anti-CCP, cho thấy sự hiện diện của một số kháng thể.
Những xét nghiệm máu này giúp loại trừ viêm khớp dạng thấp (RA), bệnh gút và viêm xương khớp. Bác sĩ sẽ đối chiếu những kết quả này với những kết quả hình ảnh học.
Không có xét nghiệm nào giúp xác định chắc chắn bệnh viêm khớp vảy nến (PsA), nhưng nếu các xét nghiệm cho thấy có sự hiện diện một số kháng thể nào đó, có thể giúp gợi ý rằng người đó mắc bệnh.
Khám lâm sàng
Khám trực quan là một trong những bước đầu tiên để chẩn đoán PsA.
Một số dấu hiệu bên ngoài có thể giúp bác sĩ nghĩ đến PsA hay một dạng viêm khớp khác. Một số bao gồm:
- Tổn thương da phù hợp với bệnh vẩy nến
- Thay đổi màu sắc ở móng tay hoặc móng chân
- Ngón tay sưng
Bác sĩ cũng có thể sử dụng các dấu hiệu lâm sàng để phân biệt viêm khớp vảy nên (PsA) với viêm khớp dạng thấp (RA). Ví dụ, các triệu chứng RA có xu hướng xuất hiện đối xứng, ảnh hưởng đến các khớp giống nhau ở cả hai bên của cơ thể. Đây thường không phải là dấu hiệu của PsA.
Ai cần làm xét nghiệm?
PsA có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai. Nó thường gặp ở người trẻ tuổi, nhưng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi.
Những người bị bệnh vẩy nến hoặc tiền sử gia đình bị bệnh vẩy nến có nhiều khả năng bị PsA và nên nhận diện được các triệu chứng.
Nếu ai đó có các triệu chứng viêm khớp và có bệnh vẩy nến hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh này, họ cần được bác sĩ đánh giá xem có bị PsA hay không, hoặc một rối loạn viêm tự miễn khác.
Tổng quan
Hiện tại không có phương pháp chữa trị cho viêm khớp vẩy nến. Nhưng các hướng dẫn hiện tại khuyên bạn nên kê đơn thuốc sinh học - cụ thể là thuốc ức chế yếu tố hoại tử khối u - đối với hầu hết những người có chẩn đoán PsA mới, khi bệnh ở giai đoạn đầu.
Những loại thuốc này nhắm mục tiêu đến các bộ phận cụ thể của hệ thống miễn dịch. Nó có thể giúp giảm nguy cơ các triệu chứng trở nên nặng nề hơn và cũng có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Tuy nhiên, chúng có thể không phù hợp với tất cả mọi người. Bác sĩ sẽ trao đổi với từng cá nhân để xác định phương pháp điều trị thích hợp nhất.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
