Có nên để trẻ tự ăn khi đói bụng?
Hiện nay, nhiều bà mẹ áp dụng phương pháp nuôi con dựa trên kiến thức từ các nước phương Tây hoặc Nhật Bản. Đặc biệt, trong vấn đề ăn uống, thay vì ép con ăn như trước kia, nhiều mẹ đã chọn cách tôn trọng nhu cầu và để bé tự quyết định chuyện ăn uống của mình.
Áp dụng sai cách gây nguy hiểm cho trẻ
Đa số cha mẹ hiểu chưa đúng và làm sai phương pháp "bỏ mặc trẻ đói". Qua trò chuyện với nhiều phụ huynh, tôi nhận thấy tồn tại hai cách hiểu lầm, dẫn đến hành vi sai như sau:
- "Để mặc con đói" được hiểu sai là để trẻ hết năng lượng và không cung cấp đồ ăn. Thực tế, trẻ không biết hoặc chưa biết cách diễn đạt cho bạn hiểu cơn đói như thế nào. Hơn nữa, trẻ cũng quên rất nhanh nếu đang mải vui chơi. Điều này làm trẻ không nhận biết sự đói, mất dần năng lượng nội tại, nhưng vẫn hoạt động bình thường. Kết quả, trẻ tạo cho bạn cảm giác trẻ không đói. Việc mất năng lượng "ẩn" này lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của trẻ.
- "Để mặc con đói" được hiểu lầm là cứ bỏ bữa chính, thêm nhiều bữa phụ và cho uống sữa bù. Trong trường hợp này, trẻ cũng không nhận ra dấu hiệu đói, thậm chí có cảm giác như chiến thắng mẹ vì "trốn" được bữa chính nhàm chán. Kết quả, trẻ cũng không cần phải ăn trong bữa chính, thích bữa nào ăn bữa đó. Người mẹ trở nên bất lực trong việc quản lý bữa ăn ở trẻ.
Cách làm đúng
"Để mặc trẻ đói" nên được hiểu là dạy trẻ hiểu dấu hiệu đói. Đây là một chiến lược giáo dục hơn là hành động "để mặc" và chờ kết quả. Nếu hiểu đúng, chúng mang ý nghĩa tích cực hơn. Vậy, bạn làm gì để dạy trẻ hiểu dấu hiệu đói? Có 3 cách làm, tùy vào từng trường hợp bạn chỉ cần dùng một cách, nhưng đôi lúc phải kết hợp cả ba.
Cách 1: Cách 30-50% thời điểm ăn
Bạn nên giãn cách 30-50% thời điểm ăn. Cách làm này nhằm tìm thời điểm hứng thú để chịu ăn của trẻ và cũng tạo cơ hội bộc lộ dấu hiệu đói.
Cách 2: Để đồ ăn xung quanh khu vực chơi
Cách này khá hữu hiệu với các bé hiếu động, khó chịu khi ngồi lên bàn ăn và ít chịu ăn đúng bữa. Bạn chuẩn bị tầm 2-3 món thức ăn xung quanh khu vực trẻ hay chơi.
Bạn nên tránh dùng bánh kẹo, nước ngọt, thay vào đó là loại dinh dưỡng dễ để bé cầm tay như bánh lạt, cơm cuộn, trứng chiên, các loại hạt,... Ngoài ra, chúng ta phải đồng ý với nhau đây là những bữa ăn nhỏ của bé. Mẹ cần chọn lọc và mang đến không quá 8 lần/ngày, mỗi lần chỉ tồn tại 30-40 phút. Khi mang đồ ăn tới, bạn nhớ nhắc trẻ biết có sự hiện diện những món nào và để ở đâu. Cuối cùng, bạn đừng đặt nặng việc trẻ phải ăn hết những thứ bạn dọn lên. Hãy để trẻ tự tìm dấu hiệu đói và tự quyết định lượng ăn.
Cách 3: Chờ lượt đến khi chấp nhận
Cách này sẽ thích hợp với các bé vừa nhìn thấy thức ăn đã từ chối hoặc cố tình chạy, né tránh. Tôi từng gặp nhiều trường hợp các bé sử dụng nhiều tiểu xảo để tránh cha mẹ như bịt miệng, đòi dẫn đi lòng vòng, lắc đầu, ngó nghiêng khi thấy muỗng đút hoặc kéo dài bữa ăn rất lâu. Vấn đề các bé gặp thường do chưa chuẩn bị tâm lý chấp nhận ăn, có rất nhiều lý do như đang chơi, mải xem ti vi hoặc đơn giản thấy chán phải ngồi vào bàn ăn.
Một cách hữu hiệu là "chờ đến lượt sau" sẽ phá vỡ tâm lý này dễ hơn bạn tưởng. Nếu trẻ chống đối bữa ăn bằng các tiểu xảo trên một cách dữ dội hoặc có chiến lược, hãy ngưng và dọn, chờ đến lượt sau. Chờ bao lâu là được khuyên? Bạn hãy đợi ít nhất 40 phút và gọi bé vào ăn lại. Cha mẹ cũng cần nhớ nguyên tắc không tranh luận với trẻ trong tình huống này. Càng tranh luận, trẻ càng thắng thế và biếng ăn.
Tình huống con không chịu ăn gây nhiều stress cho cha mẹ, và lo lắng ảnh hưởng lên sự phát triển của bé. Tuy nhiên, bạn không phải là người duy nhất gặp tình huống này. Nhiều cha mẹ đã hiểu và thực hành đúng việc tạo cho trẻ nhận biết và bộc lộ cảm giác đói. Khi bạn giúp trẻ bộc lộ cảm giác đói, trẻ dễ dàng chịu ăn, chịu thử món mới và cũng ít biếng ăn về sau. Do đó, chúng ta phải vất vả thời gian đầu nhưng rất "đáng" cho sự phát triển đúng của trẻ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
