Dồi trường là phần tử cung (hay tràng) của heo cái, một bộ phận được ưa chuộng bởi vị dai giòn và thơm ngon. Nó có hình dáng giống lòng non nhưng dày và có gân hơn. Khác với các bộ phận nội tạng tiêu hóa như ruột, gan, hay bao tử, dồi trường có cấu trúc cơ trơn dày, hình ống phình to, bên ngoài có nếp gấp dọc, chứa nhiều mô liên kết và sợi đàn hồi. Chính điều này tạo nên độ giòn, dai đặc trưng khi được nấu chín, làm nên sức hấp dẫn đặc biệt trong ẩm thực.
Dồi trường thuộc nhóm thực phẩm nội tạng động vật, giàu dinh dưỡng nhưng cũng cần được sử dụng có kiểm soát.
Thành phần dinh dưỡng (trung bình trên 100g) | Hàm lượng ước tính |
---|---|
Năng lượng | ~150–180 kcal |
Protein | 12–15g |
Lipid tổng | 10–12g |
Cholesterol | Cao (~200–300mg) |
Sắt | 2–4mg |
Kẽm | 1–2mg |
Vitamin B12 | 1.5–2.0µg |
Protein và khoáng chất: Cung cấp lượng đạm vừa phải cùng các nguyên tố vi lượng như sắt, kẽm – cần thiết cho hệ máu và miễn dịch.
Vitamin nhóm B: Đặc biệt là vitamin B12, hỗ trợ chức năng thần kinh và tạo hồng cầu.
Cholesterol cao: Dồi trường chứa hàm lượng cholesterol đáng kể, cần lưu ý với người có bệnh tim mạch, rối loạn mỡ máu.
Khử mùi: Dồi trường có thể có mùi sinh lý đặc trưng do nằm trong hệ sinh dục. Để khử mùi, nên rửa kỹ với muối hột, giấm, rượu trắng hoặc chanh, sau đó trụng nhanh với nước sôi có gừng và hành.
Loại bỏ cặn bẩn: Nên lộn mặt trong để loại bỏ hoàn toàn dịch tồn dư và mô mỡ.
Luộc hoặc hấp: Giúp giữ nguyên độ giòn tự nhiên, thường ăn kèm muối tiêu chanh hoặc nước mắm gừng.
Xào chua ngọt hoặc xào cải chua: Tăng hương vị, cân bằng vị béo bằng vị chua nhẹ.
Phá lấu hoặc kho: Kết hợp cùng ngũ vị hương, dừa tươi, tạo mùi thơm đậm đà.
Khuyến nghị sử dụng
Mặc dù dồi trường giàu dinh dưỡng, nhưng với đặc điểm là nội tạng chứa nhiều cholesterol, cần:
Hạn chế sử dụng cho người lớn tuổi, người có tiền sử tăng huyết áp, mỡ máu hoặc bệnh gan mật.
Chỉ ăn 1–2 lần/tuần, mỗi lần từ 50–70g là hợp lý đối với người trưởng thành khỏe mạnh.