Hướng dẫn sử dụng thuốc Acid zoledronic

Dược lực học của Acid zoledronic (pd)

Cơ chế tác dụng của Acid zoledronic

Tăng calci máu ở bệnh ác tính và di căn xương từ khối u đặc:

Acid zoledronic là thuốc có hiệu lực cao của nhóm bisphosphonat, tác dụng chủ yếu trên xương. Cho tới nay, acid zoledronic là một trong những chất ức chế mạnh nhất trên sự tiêu xương do hủy cốt bào.
Tác dụng chọn lọc của bisphosphonat trên xương dựa vào ái lực cao với chất khoáng của xương, nhưng vẫn còn chưa rõ cơ chế phân tử chính xác dẫn tới ức chế hoạt tính của hủy cốt bào. Trong các nghiên cứu dài hạn trên súc vật, acid zoledronic ức chế sự tiêu xương mà không tác động ngược tới sự tạo xương, sự khoáng hóa hoặc tới các đặc tính cơ học của xương.
Hơn nữa, vì là chất ức chế rất mạnh sự tiêu xương, acid zoledronic cũng có một số tính chất chống u, có thể tham gia vào điều trị có hiệu quả bệnh xương do di căn. Những đặc tính sau đây đã được chứng minh trong các nghiên cứu tiền lâm sàng:

In vivo: Ức chế sự tiêu xương do hủy cốt bào, làm cho hủy cốt bào không hủy hoại được vi môi trường tủy xương; giúp môi trường này không còn thuận lợi cho sự sinh trưởng của tế bào u, có hoạt tính chống sinh mạch và giảm đau.
In vitro: Ức chế sự tăng sinh của tạo cốt bào, kìm tế bào trực tiếp và có hoạt tính giúp sự chết theo chương trình trên tế bào u, tác dụng kìm tế bào hiệp đồng với các thuốc chống ung thư khác, hoạt tính chống dính/xâm lấn.

Đặc tính dược động học Acid zoledronic

Tiêm truyền trong 5 và 15 phút một liều và nhiều liều 2-4-8-16 mg acid zoledronic cho 64 bệnh nhân bị di căn xương đã cho thấy các dữ liệu về dược động học sau đây:

Không có dữ liệu dược động học đối với acid zoledronic ở bệnh nhân có tăng calci máu.
Sau khi bắt đầu truyền acid zoledronic, thấy các nồng độ thuốc trong huyết tương tăng nhanh, đạt đỉnh vào cuối thời gian truyền, tiếp theo là giảm nhanh tới < 10% của đỉnh sau 4 giờ và < 1% của đỉnh sau 24 giờ và sau đó là thời kỳ dài có nồng độ rất thấp không vượt quá 0,1% của đỉnh trước khi truyền lần thứ 2 vào ngày thứ 28.

Phân bố: Acid zoledronic có ái lực yếu với các thành phần tế bào của máu người, với tỉ số giữa nồng độ trung bình acid zoledronic của tế bào máu và huyết tương là 0,59, trong khoảng nồng độ acid zoledronic từ 30 ng/mL đến 5000 ng/mL. Sự gắn kết với protein huyết tương thấp, với phần không gắn chiếm khoảng 60% ở 2 ng/mL đến 77% ở 2000ng/mL acid zoledronic.

Chuyển dạng sinh học/Chuyển hóa: Acid zoledronic không được chuyển hóa và thuốc được đào thải nguyên vẹn qua thận. Acid zoledronic không ức chế in vitro các enzym P450 của người.

Thải trừ: Dùng theo đường tĩnh mạch, acid zoledronic được đào thải theo quá trình 3 pha: pha kép, biến mất nhanh khỏi đại tuần hoàn, với các thời gian bán thải t_½ alpha là 0,24 giờ và t_½ beta là 1,87 giờ, tiếp theo là pha đào thải kéo dài với t_½ gamma (thời gian bán thải cuối cùng) là 146 giờ. Không có tích lũy thuốc trong huyết tương sau nhiều liều thuốc dùng mỗi 28 ngày. Qua 24 giờ đầu tiên, có 39±16% liều dùng được tìm thấy trong nước tiểu, phần còn lại gắn chủ yếu vào mô xương. Từ mô xương, thuốc được phóng thích trở lại rất chậm vào đại tuần hoàn rồi thải qua thận. Độ thanh lọc toàn phần của cơ thể là 5,04±2,5 lít/giờ, không phụ thuộc liều.

Độ tuyến tính/phi tuyến tính: Dược động học của acid zoledronic là không phụ thuộc liều. Tăng thời gian truyền từ 5 tới 15 phút sẽ làm giảm 30% nồng độ acid zoledronic vào cuối thời gian truyền, nhưng không có ảnh hưởng tới diện tích dưới đường cong biểu diễn nồng độ trong huyết tương so với thời gian (AUC).

Nhóm đối tượng đặc biệt

Suy gan: Không có dữ liệu dược động học đối với acid zoledronic ở bệnh nhân suy gan. Acid zoledronic không ức chế in vitro các enzym P450 của người, cho thấy không có sự biến đổi sinh học và trong các nghiên cứu trên súc vật, tìm thấy < 3% liều dùng trong phân, chứng tỏ không có vai trò đáng kể của chức năng gan trong dược động học của acid zoledronic.

Suy thận: Độ thanh lọc của acid zoledronic qua thận có tương quan với độ thanh lọc creatinin, độ thanh lọc qua thận của thuốc này là 75±33% độ thanh lọc creatinin, tính trung bình là 84±29 mL/phút (22-143 mL/phút) khi đo ở 64 bệnh nhân ung thư tham gia nghiên cứu.Phân tích theo nhóm cho thấy nếu bệnh nhân có Clcr là 50mL/phút (suy thận vừa), thì độ thanh lọc dự đoán của acid zoledronic tương ứng là 72% của một bệnh nhân có độ thanh lọc creatinin (Clcr) là 84mL/phút. Chỉ có một ít dữ liệu dược động học về bệnh nhân suy thận nặng (Clcr < 30mL/phút). Không nên dùng Zometa cho bệnh nhân suy thận nặng (xem phần Cảnh báo).

Ảnh hưởng của giới, tuổi và chủng tộc: Ba nghiên cứu dược động học được tiến hành ở bệnh nhân ung thư có di căn xương cho thấy không có ảnh hưởng giới tính, chủng tộc, tuổi tác (từ 38 đến 84 tuổi) và trọng lượng cơ thể đối với độ thanh thải toàn phần acid zoledronic.

Chỉ định của Acid zoledronic

Acid zoledronic được sử dụng để điều trị nồng độ trong canxi máu cao gây ra bởi ung thư (tăng calci máu ác tính). Acid zoledronic cũng xử lý đa u tủy (một loại ung thư tủy xương) hoặc ung thư xương đã di căn từ nơi khác trong cơ thể.

Acid zoledronic cũng được sử dụng để điều trị bệnh Paget, và để điều trị hoặc ngăn ngừa bệnh loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh hoặc những người dùng thuốc steroid nhất định. Acid zoledronic cũng được sử dụng để tăng khối lượng xương ở nam giới bị loãng xương.

Liều lượng – cách dùng của Acid zoledronic

Acid zoledronic được tiêm vào tĩnh mạch. Nhà cung cấp chăm sóc y tế sẽ tiêm.

Uống ít nhất 2 ly nước trong vòng một vài giờ trước khi tiêm để giữ cho khỏi bị mất nước.

Bác sĩ có thể muốn phải bổ sung canxi và / hoặc vitamin D trong khi được điều trị với Acid zoledronic. Cẩn thận làm theo các chỉ dẫn của bác sĩ về các loại canxi dùng.

Có thể cần phải kiểm tra y tế thường xuyên để giúp bác sĩ xác định bao lâu để điều trị với Acid zoledronic. Chức năng thận cũng có thể cần phải được kiểm tra.

Liều dùng thông thường cho người lớn mắc bệnh tiêu xương của đa u tủy:

Zometa (R):

Tiêm tĩnh mạch 4 mg từ 15 phút trở lên, cách mỗi 3-4 tuần.

Liều dùng thông thường cho người lớn mắc bệnh tiêu xương của các khối u rắn:

Zometa (R):

Tiêm tĩnh mạch 4 mg từ 15 phút trở lên, cách mỗi 3-4 tuần.

Liều dùng thông thường cho người lớn mắc bệnh tăng canxi huyết do ung thư ác tính:

Zometa (R):

Liều tối đa: tiêm tĩnh mạch liều đơn 4 mg từ 15 phút trở lên.

Liều dùng thông thường cho người lớn mắc bệnh Paget:

Reclast (R): tiêm tĩnh mạch 5 mg với tốc độ truyền không đổi, từ 15 phút trở lên.

Bổ sung Canxi và vitamin D:

– Canxi: uống 750 mg canxi nguyên tố mỗi ngày hai lần, hoặc uống 500 mg mỗi ngày ba lần.

– Vitamin D: uống 800 đơn vị quốc tế hằng ngày, đặc biệt là trong vòng 2 tuần sau khi dùng thuốc.

Liều dùng thông thường cho người lớn mắc bệnh loãng xương:

Reclast (R):

Tiêm tĩnh mạch 5 mg trên 15 phút, mỗi năm một lần.

Liều dùng thông thường cho người lớn để ngăn ngừa loãng xương:

Reclast (R):

Tiêm truyền tĩnh mạch 5 mg trên 15 phút, cách mỗi 2 năm.

Dược lực của Acid zoledronic

Acid zoledronic thuộc nhóm thuốc gọi là bisphosphonates. Zoledronic acid ức chế sự phát hành của canxi từ xương.

Thận trọng lúc dùng của Acid zoledronic

Không sử dụng Acid zoledronic nếu đang mang thai. Nó có thể gây hại cho thai nhi.

Thực hiện theo tất cả các hướng dẫn trên nhãn thuốc và đóng gói. Yêu cầu cho nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe biết về tất cả các vấn đề y tế, dị ứng, và tất cả các loại thuốc mà sử dụng.

Bác sĩ có thể khuyên nên khám răng, phòng ngừa và chăm sóc cho răng trước khi bắt đầu điều trị với Acid zoledronic. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bị ung thư, nếu đang trải qua hóa trị liệu hoặc sử dụng steroid, hoặc nếu có sức khỏe răng miệng kém.

Một số người sử dụng các loại thuốc tương tự như Acid zoledronic đã phát triển mất xương ở xương hàm, hoại tử xương hàm. Các triệu chứng của tình trạng này có thể bao gồm đau hàm, sưng, tê, răng lung lay, nhiễm trùng nướu, hoặc chậm liền vết thương sau khi chấn thương hoặc phẫu thuật liên quan đến nướu răng. Có thể có nhiều khả năng để phát triển hoại tử xương hàm, nếu bị ung thư hoặc đã được điều trị bằng hóa trị, xạ trị, hoặc steroid. Các điều kiện khác liên quan đến hoại tử xương hàm bao gồm rối loạn máu đông máu, thiếu máu (tế bào hồng cầu thấp), và các vấn đề nha khoa từ trước.

Tránh bất kỳ phẫu thuật nha khoa trong khi đang được điều trị Acid zoledronic. Nó có thể mất nhiều thời gian hơn bình thường để có thể phục hồi.

Acid zoledronic có thể gây tổn hại cho thận. Hiệu ứng này được tăng lên khi cũng sử dụng các loại thuốc khác có hại cho thận, chẳng hạn như: hóa trị, thuốc kháng virus, thuốc giảm đau hoặc thuốc viêm khớp, tiêm kháng sinh, hay các loại thuốc để điều trị chứng rối loạn đường ruột hoặc ngăn chặn thải ghép.

Trước khi dùng thuốc này

Không nên sử dụng Acid zoledronic nếu bị dị ứng với axit zoledronic.

Cũng không nên sử dụng Reclast nếu có:

Bệnh thận nặng;
Mức canxi trong máu thấp.

Để chắc chắn rằng Acid zoledronic là an toàn, cho bác sĩ biết nếu có:

Bệnh thận;
Lịch sử phẫu thuật tuyến giáp hoặc phẫu thuật cận giáp;
Hội chứng kém hấp thu (không có khả năng hấp thụ thức ăn và các chất dinh dưỡng đúng cách);
Tiền sử phẫu thuật cắt bỏ một phần ruột;
Hen suyễn do dùng aspirin;
Kế hoạch nha khoa hoặc phẫu thuật răng miệng;
Bị mất nước;
Dùng một thuốc lợi tiểu;
Đang sử dụng bisphosphonates khác (alendronate, etidronate, ibandronate, pamidronate, risedronate, Actonel, Fosamax, Boniva, và những loại khác).

Trong trường hợp hiếm hoi, Acid zoledronic có thể gây mất xương (hoại tử) ở xương hàm. Các triệu chứng bao gồm đau hàm hoặc tê, nướu bị đỏ hoặc sưng, răng lung lay, hoặc chậm liền vết thương sau khi làm răng. Còn sử dụng Acid zoledronic, càng có nhiều khả năng sẽ phát triển tình trạng này.

Hoại tử xương hàm có thể có nhiều khả năng nếu bị ung thư hoặc được hóa trị, xạ trị, hoặc steroid. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm rối loạn máu đông máu, thiếu máu (tế bào hồng cầu thấp), và vấn đề nha khoa đã có từ trước.

Bác sĩ có thể khuyên nên khám răng phòng ngừa và chăm sóc trước khi bắt đầu điều trị với Acid zoledronic. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bị ung thư, nếu đang trải qua hóa trị liệu hoặc sử dụng steroid, hoặc nếu có sức khỏe răng miệng kém.

Không sử dụng Acid zoledronic nếu đang mang thai. Nó có thể gây hại cho thai nhi. Sử dụng ngừa thai hiệu quả, và nói với bác sĩ nếu có thai trong khi điều trị.

Zoledronic acid có thể đi vào sữa mẹ và có thể gây hại cho em bé bú. Không nên cho con bú trong khi sử dụng thuốc này.

Tác dụng phụ của Acid zoledronic

Hãy gọi cho bác sĩ biết ngay nếu có:

Sốt, ớn lạnh, triệu chứng cúm, đỏ bừng mặt (nóng, đỏ, hoặc cảm giác tê tê);
Đau khớp, xương, hoặc đau cơ nghiêm trọng;
Đau mới hay bất thường ở đùi hoặc bẹn;
Da nhợt nhạt, cảm thấy choáng váng hoặc khó thở;
Hypocalcemia – tê hoặc ngứa ran cảm giác ở ngón tay hoặc ngón chân hoặc xung quanh miệng, co giật, co thắt cơ hoặc chuột rút;
Dấu hiệu của vấn đề thận – ít hoặc không đi tiểu; đau đớn hoặc khó tiểu tiện; sưng phù, tăng cân nhanh chóng; cảm thấy mệt mỏi hoặc khó thở;
Phản ứng da nặng – sốt, đau họng, sưng mặt hoặc lưỡi, nóng trong đôi mắt, đau da tiếp theo là phát ban da đỏ hoặc màu tím (đặc biệt là ở mặt hoặc trên cơ thể) và bị phồng rộp và bong tróc.