Bệnh tê phù do thiếu vitamin B1

Tê phù là một rối loạn xảy ra khi một người thiếu vitamin B1, tình trạng tê phù nghiêm trọng có thể dẫn đến tổn thương lâu dài trong hệ thống thần kinh và tim.

Tê phù là bệnh gì?

Tê phù hay còn được biết đến với tên gọi Beriberi là một căn bệnh gây ra do thiếu vitamin B-1, còn được gọi là thiếu thiamin.

Có thể phân bệnh này thành hai loại: tê phù ướt và tê phù khô.

Tê phù ướt ảnh hưởng đến tim và hệ tuần hoàn. Trong trường hợp cực đoan, tê phù ướt có thể gây suy tim .
Tê phù khô làm tổn thương các dây thần kinh và có thể dẫn đến giảm sức mạnh cơ bắp và cuối cùng, tê liệt cơ bắp .

Tê phù có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị.

Tê phù chân do thiếu vitamin B1

Nguyên nhân gây tê phù

Nguyên nhân hàng đầu của bệnh tê phù là do thiếu hụt vitamin B1, chế độ ăn ít vitamin B1 hoặc vấn đề của cơ thể làm hạn chế khả năng xử lý sự hấp thu vitamin B1.

Những người có nguy cơ bị tê phù bao gồm:

Người cao tuổi
Người mắc bệnh tiểu đường
Người nhiễm HIV
Những người đã được phẫu thuật
Lạm dụng rượu , có thể khiến cơ thể bạn khó hấp thụ và lưu trữ vitamin B1

Lạm dụng rượu là một trong những nguyên nhân gây tê phù

Tê phù di truyền, một tình trạng hiếm gặp ngăn cơ thể hấp thụ thiamin
Cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức)
Buồn nôn và nôn khi mang thai
AIDS
Tiêu chảy kéo dài hoặc sử dụng thuốc lợi tiểu
Trải qua lọc máu thận

Triệu chứng khi bị tê phù

Các triệu chứng của beriberi ướt bao gồm:

Tăng nhịp tim
Thiếu năng lượng nghiêm trọng hoặc mệt mỏi liên tục
Hụt hơi
Thức dậy vào ban đêm do khó thở
Sưng ở chân và bàn chân

Khó thở có thể là triệu chứng của bệnh beriberi ướt

Các triệu chứng của beriberi khô bao gồm:

Đau cơ thể
Nôn
Đi lại khó khăn
Lú lẫn
Tê ở tay hoặc chân
Tê liệt ở chân dưới

Trong những trường hợp hiếm gặp, beriberi có thể dẫn đến một tình trạng gọi là hội chứng Wernicke-Korsakoff. Hội chứng này là một dạng tổn thương não do thiếu thiamin nghiêm trọng.

Một người mắc hội chứng Wernicke-Korsakoff có thể gặp các triệu chứng khác, bao gồm:

Mất trí nhớ hoặc không có khả năng hình thành ký ức mới
Nhầm lẫn chung
Chuyển động mắt nhanh
Chuyển động mắt không tự nguyện
Mắt mờ hoặc nhìn đôi
Mất phối hợp cơ bắp
Ảo giác

Chẩn đoán bệnh tê phù

Các bác sĩ dựa vào cả xét nghiệm máu và nước tiểu để giúp đo nồng độ thiamin trong máu của một người để chẩn đoán bệnh beriberi.

Họ cũng sẽ thực hiện kiểm tra thể chất để kiểm tra các dấu hiệu tổn thương thần kinh khác hoặc các vấn đề với tim.

Các dấu hiệu tổn thương thần kinh có thể bao gồm khó đi lại hoặc giữ thăng bằng, thiếu phối hợp và phản xạ yếu.

Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra nhịp tim và nhịp thở của một người và tìm kiếm sưng ở chi dưới, có thể chỉ ra các vấn đề về tim.

Phòng ngừa bệnh tê phù

Ngăn chặn beriberi đòi hỏi một người phải tiêu thụ đủ thiamin trong chế độ ăn uống. Thông thường, một người ăn một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh, tập trung vào toàn bộ thực phẩm có chứa thiamin sẽ không cần phải lo lắng về tình trạng thiếu thiamin. Thực phẩm có chứa thiamin tự nhiên bao gồm:

Thịt
Các loại hạt
Các loại đậu
Hải sản
Sản phẩm sữa
Bánh mì, ngũ cốc

Đậu và các loại hạt có chứa thiamin

Phụ nữ có thai hoặc cho con bú nên chú ý đến việc hấp thu thiamin. bất cứ ai đang sử dụng sữa công thức để nuôi trẻ sơ sinh nên kiểm tra xem nó có chứa đủ thiamin hay không.

Tiêu thụ rượu nặng là một yếu tố rủi ro cho beriberi. Uống ít rượu có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh beriberi bằng cách làm cho thiamine dễ tiếp cận hơn với cơ thể. Một người uống nhiều rượu cũng có thể muốn xem xét bổ sung vitamin B-1 hoặc vitamin B phức tạp.

Điều trị bệnh tê phù như thế nào?

Mục tiêu điều trị bệnh beriberi là tăng nồng độ thiamin trong cơ thể. Các bác sĩ có thể đề nghị bổ sung bằng đường uống hoặc tiêm để cung cấp thiamin tùy thuộc vào sức khỏe tổng thể của một người. Họ cũng có thể đề nghị dùng các chất bổ sung khác để hỗ trợ điều trị.

Trong quá trình điều trị, các bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu thường xuyên để kiểm tra nồng độ thiamin của người đó cho đến khi họ trở lại bình thường. Một người có thể cần tiếp tục dùng chất bổ sung thiamin với liều thấp hơn hoặc thay đổi chế độ ăn uống sau khi điều trị để đảm bảo rằng beriberi không tái phát.

Một bác sĩ cũng có thể điều trị bất kỳ biến chứng nào phát sinh từ bệnh beriberi, chẳng hạn như tổn thương thần kinh hoặc tim kéo dài. Với việc điều trị sớm, tổn thương cho tim và hệ thần kinh do beriberi có thể hồi phục. Nếu một người bị thiếu hụt lâu hơn, một số triệu chứng có thể vẫn còn ngay cả sau khi điều trị.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP