Môi rung giật là khi bạn cảm thấy những cử động nhanh hoặc có cảm giác co giật ở môi mà không làm gì cả. Môi rung giật có thể gây khó chịu và khó phớt lờ đi được.
Môi rung giật là kết quả của sự kết nối sai lệch giữa dây thần kinh ở môi và các cơ mà nó kiểm soát. Điều này có thể do những thói quen hàng ngày như dung nạp quá nhiều caffeine. Tuy nhiên, môi rung giật cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn.
Điều trị phần lớn dựa vào nguyên nhân gây cử động môi đơn lẻ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đề cập đến nguyên nhân, cách điều trị và khi nào nên đi khám bác sĩ.
Môi rung giật là cử động không chủ ý của các cơ ở môi.
Các cơ vùng mặt và môi được điều khiển bởi dây thần kinh mặt.
Nếu tình trạng rung giật quá mức hoặc gây chú ý, bạn có thể cảm thấy xấu hổ.
Có nhiều nguyên nhân khiến môi rung giật, trong đó có một số nguyên nhân là do thói quen đơn giản hàng ngày.
Rung giật thường xảy ra ở môi trên hoặc môi dưới riêng biệt, vì hai môi tách biệt với nhau.
Các nguyên nhân có thể gây rung giật môi bao gồm dung nạp quá nhiều caffeine, thiếu hụt kali, phản ứng với một số loại thuốc và các tình trạng bệnh lý khác nhau, thậm chí có thể do căng thẳng hoặc mệt mỏi.
12 nguyên nhân có thể gây rung giật môi được thảo luận dưới đây
Caffeine là một chất thường thấy trong cà phê và trà, nước ngọt và một số loại bánh snack. Dung nạp caffeine quá mức có thể gây bồn chồn, dư năng lượng và rung giật cơ.
Say caffeine cũng có thể gây các triệu chứng, như:
Nhịp tim bất thường;
Kích ứng;
Tiểu nhiều;
Phấn khích;
Tay hoặc chân không yên;
Lo lắng;
Khó chịu ở bụng hoặc nôn mửa;
Mất ngủ.
Điều trị say caffeine đơn giản, chỉ cần bạn cắt giảm hoặc loại bỏ lượng caffeine dung nạp mỗi ngày.
Kali cần thiết cho việc truyền các tín hiệu thần kinh trong cơ thể một cách chính xác.
Sự thiếu hụt kali có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các cơ, gây co thắt ở nhiều nơi, kể cả môi.
Điều trị thiếu hụt kali bằng cách tránh bất kì loại thực phẩm hoặc thuốc có thể làm giảm nồng độ kali. Ngoài ra, bạn nên có chế độ ăn giàu kali hoặc bổ sung thêm thực phẩm chức năng chứa kali.
Một số loại thuốc có thể gây co giật cơ, như steroid và estrogen.
Cách điều trị đơn giản nhất cho tình trạng co giật do thuốc là chuyển sang một loại thuốc khác. Điều này cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ hoặc các biến chứng khác.
Căng thẳng, lo âu và mệt mỏi quá độ cũng có thể gây rung giật môi.
Cơ thể khi chịu căng thẳng kéo dài có thể bị khóa vào trạng thái máy bay hoặc phản ứng máy bay, khiến các cơ vùng mặt bị căng lên không chủ ý.
Các kĩ thuật giúp giảm căng thẳng, như yoga, thiền và ngủ đủ giấc có thể làm giảm mức độ căng thẳng hoặc mệt mỏi đủ để bạn cảm thấy nhẹ nhàng hơn.
Những chất kích thích như cồn và ma túy cũng có thể gây co giật vùng mặt.
Co giật có thể là một dấu hiệu kích ứng thần kinh do chất kích thích gây ra hoặc cũng có thể là các triệu chứng cai nghiện nghiêm trọng.
Điều trị tình trạng rung giật này bao gồm việc bỏ các chất kích thích và bổ sung vitamin hoặc dùng thuốc điều trị triệu chứng.
Liệt Bell gây yếu hoặc liệt các cơ vùng mặt.
Tình trạng này có thể có những triệu chứng khác nhau. Người bị liệt Bell có thể có triệu chứng rung giật môi, trong khi số khác có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát các cơ vùng mặt.
Nguyên nhân chính xác gây liệt Bell chưa rõ nhưng các bác sĩ tin rằng liệt Bell có liên quan đến virut herpes vùng miệng.
Điều trị liệt Bell dựa trên điều trị triệu chứng và có thể gồm vật lí trị liệu hoặc dùng thuốc như steroid.
Co thắt nửa mặt là tình trạng co thắt các cơ ở một bên mặt. Tình trạng này có thể do sự kích ứng dây thần kinh điều khiển các cơ vùng mặt.
Co thắt nửa mặt cũng có thể do một mạch máu hoặc một khối u chèn ép dây thần kinh. Nguyên nhân này hiếm gặp và có thể được chẩn đoán qua kiểm tra hình ảnh và kiểm tra thần kinh.
Điều trị co thắt nửa mặt có thể cần phẫu thuật ở một số trường hợp. Tiêm botox định kỳ cũng có thể làm đông cứng các cơ bị ảnh hưởng nhẳm ngăn rung giật.
Môi co giật cũng có thể do một chấn thương trong quá khứ. Chấn thương ở thân não có thể làm tổn thương dây thần kinh mặt, khiến cơ mặt bị co giật.
Chấn thương các cơ vùng mặt cũng có thể làm tổn thương các dây thần kinh, dẫn đến các tín hiệu hỗn hợp trong não và rung giật ở khu vực xung quanh.
Mất cân bằng nội tiết tố, có thể xảy ra theo tuổi hoặc do các tình trạng như suy tuyến cận giáp, có thể có biểu hiện như môi rung giật.
Những người bị suy tuyến cận giáp sản xuất hormone tuyến cận giáp ít, có thể dẫn đến các triệu chứng như co giật vùng mặt, rụng tóc và yếu cơ.
Điều trị thường để kiểm soát triệu chứng, bao gồm bổ sung nội tiết tố tuyến cận giáp trong cơ thể và bổ sung canxi và vitamin D thường xuyên.
Hội chứng Tourette là tình trạng người bệnh có những cử động tic cả về hành động lẫn lời nói. Các cử động tic có thể gây xấu hổ và khiến cuộc sống thường ngày gặp khó khăn.
Nguyên nhân của rối loạn này hiện chưa rõ nhưng được cho là sự kết hợp giữa các yếu tố di truyền và môi trường.
Chưa có cách điều trị hội chứng Tourette và việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng tốt nhất có thể.
Điều trị có thể bao gồm việc tiêm botox để giúp ngăn cử động tic cơ năng, như rung giật môi, cũng như dùng thuốc, tư vấn và liệu pháp hành vi.
Rung giật môi dưới có thể là dấu hiệu sớm của bệnh Parkinson, cùng với những rung giật ở tay hoặc chân. Bệnh này tiến triển nặng dần theo thời gian, và hiện chưa có thuốc chữa.
Điều trị Parkinson thường gồm việc ngăn chặn sự suy giảm thêm các dây thần kinh và bổ sung dopamine và các vitamin tăng độ bền thần kinh trong não.
Chẩn đoán sớm mang lại cho người bị bệnh Parkinson cơ hội tối nhất để duy trì càng nhiều chức năng càng tốt.
ALS hay bệnh Lou Gehrig là một tình trạng ảnh hưởng chủ yếu lên các dây thần kinh điều khiển các cơ chủ động.
Thông điệp từ não được gửi qua các dây thần kinh đến các cơ. Ở những người bị ALS, các dây thần kinh bắt đầu chết đi.
Điều này có thể gây yếu cơ và co giật cơ, cũng như nói lắp. Bệnh này tiến triền nặng dần theo thời gian.
Không có cách chữa trị bệnh ALS mặc dù các loại thuốc mới như edaravone (Radicava) gần đây đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận. Người ta hy vọng điều này có thể giúp điều trị cho những người mắc bệnh ALS và làm chậm quá trình thoái hóa chức năng hàng ngày.
Rung giật môi có thể gây khó chịu và một số người có thể lo lắng về triệu chứng này.
Nếu rung giật môi đi kèm với những triệu chứng khác hoặc không biến mất sau cắt giảm caffeine và giảm căng thẳng thì tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ.
Bác sĩ thường sẽ khám lâm sàng và hỏi bạn về chế độ ăn uống và lối sống cá nhân.
Nếu không có các triệu chứng thực thể khác, bác sĩ có thể sẽ cho thực hiện chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm máu hoặc nước tiểu để tiếp tục quy trình chẩn đoán.
Rung giật môi thường không gây hại nhưng cũng có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Triệu chứng này có nhiều nguyên nhân khác nhau và do đó có những cách điều trị khác nhau.
Những người bị rung giật môi có thể giảm triệu chứng khi ăn thức ăn giàu kali hoặc cắt giảm rượu bia và caffeine trong chế độ ăn mặc dù vẫn nên chẩn đoán và điều trị đầy đủ.
Chẩn đoán sớm có thể quan trọng và tốt nhất nên khám bác sĩ để tìm được nguyên nhân gây rung giật môi. Việc xác định sớm nguyên nhân là cách tốt nhất để điều trị bệnh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh