Virus gây u nhú ở người (HPV) là một loại virus lây truyền qua đường tình dục rất phổ biến. Loại virus này là nguyên nhân gây ra ung thư cổ tử cung ở nữ giới và có liên quan đến một vài bệnh ung thư khác trong đó có ung thư vòm họng.
Hiểu lầm: Rất khó để phơi nhiễm với virus HPV
Sự thật: HPV rất phổ biến và gần như mọi nam giới và phụ nữ hoạt động tình dục đều sẽ mắc phải bệnh do HPV gây ra vào một thời điểm nào đó trong đời, theo Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC). Gần như tất cả những người có hoạt động tình dục đều sẽ phơi nhiễm với ít nhất một type và thậm chí là nhiều type virus HPV trong đời.
Hiểu lầm: Chỉ có một type virus HPV
Sự thật: có rất nhiều chủng HPV. Có một vài chủng HPV hoàn toàn vô hại và một vài chủng khác thường gây u nhú sinh dục và một vài chủng thậm chí còn gây ung thư. HPV chủng 16,18, 31 và 33 là những chủng thường gây ung thư hơn cả.
Hiểu lầm: Chỉ có phụ nữ mới bị ung thư do HPV gây ra
Sự thật: Cả nam giới và nữ giới đều có thể bị ung thư do HPV gây ra. Loại mô mà virus HPV thường gây ung thư thực ra có thể tìm thấy ở cả mô cổ tử cung và mô hậu môn. Nam giới có thể chỉ bị ung thư hậu môn, nhưng phụ nữ có thể bị cả ung thư hậu môn và ung thư cổ tử cung do một số chủng virus HPV nhất định. Ung thư thực quản cũng có thể do virus HPV gây ra ở cả 2 giới vì virus này có thể lây truyền qua việc quan hệ tình dục bằng miệng.
Hiểu lầm: Một khi bạn đã nhiễm HPV, bạn sẽ bị nhiễm bệnh mãi mãi
Sự thật: Đa số chúng ta đều đã phơi nhiễm với việc nhiễm HPV và hệ miễn dịch của con người có khả năng tự loại bỏ virus này. Tuy nhiên, nếu bạn nhiễm phải một chủng virus HPV đặc biệt và có độc lực hoặc nếu hệ miễn dịch của bạn đang bị suy yếu, bạn sẽ có thể sẽ bị nhiễm bệnh lâu hơn và có nguy cơ phát triển thành bệnh ung thư cao hơn.
Hiểu lầm: Bạn có thể bỏ qua vaccine phòng HPV
Sự thật: Mỗi năm, tại Mỹ, có khoảng 12.000 phụ nữ được chẩn đoán bị ung thư cổ tử cung do virus HPV gây ra và khoảng 4000 phụ nữ tử vong vì bệnh này. Hiện nay, có 3 loại vaccine phòng HPV hiệu quả và có thể bảo vệ lại một số chủng HPV gây ung thư. 2 trong số 3 loại vaccine này có thể chống lại các chủng vaccine gây u nhú đường sinh dục. Tuy nhiên, vaccine sẽ có hiệu quả nhất khi nữ giới tiêm phòng trước khi bắt đầu quan hệ tình dục lần đầu. Tuổi khuyến nghị nên tiêm vaccine HPV và 11-12 tuổi với nữ và thậm chí có thể tiêm sớm từ khi 9 tuổi.
Hiểu lầm: Chỉ có phụ nữ mới nên tiêm vaccine HPV.
Sự thật: HPV thực ra là một bệnh nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến cả nam giới và nữ giới, có thể gây ung thư ở cả 2 giới. Nữ giới cần tiêm vaccine để chống lại bệnh ung thư. Nam giới cần tiêm vaccine vì 2 lý do: để bảo vệ phụ nữ không bị lây truyền bệnh ung thư và để bản thân nam giới không bị ung thư. Nếu một nam giới được tiêm phòng HPV, khả năng lây truyền bệnh sang cho bạn tình sẽ giảm đi.
Hiểu lầm: Bạn có thể tiêm vaccine vào bất cứ thời điểm nào trong đời
Sự thật: Vaccine chỉ có hiệu quả bảo vệ khỏi bệnh ung thư nếu tiêm vaccine trước khi nhiễm bệnh. Nếu bạn đã bị nhiễm một chủng virus HPV nào đó có thể dẫn đến ung thư rồi nhưng sau đó bạn mới tiêm vaccine, thì việc tiêm vaccine sẽ không đem đến lợi ích gì cả. Bạn cũng nên tiêm vaccine trước khi quan hệ tình dục lần đầu để có được hiệu quả bảo vệ tốt nhất. Đó là lý do vì sao khuyến nghị nên tiêm vaccine cho trẻ vị thành niên từ 11 tuổi.
Hiểu lầm: Bạn chỉ bị nhiễm HPV nếu bạn có quan hệ tình dục không được bảo vệ với nhiều bạn tình
Sự thật: kể cả việc sử dụng bao cao su cũng không thể bảo vệ bạn hoàn toàn khỏi virus HPV. Và kể cả những người có đời sống tình dục hoàn toàn bình thường (chung thuỷ 1 bạn tình) cũng vẫn có thể bị ung thư cổ tử cung.
Hiểu lầm: Trao đổi về việc tiêm phòng HPV là việc của người lớn
Sự thật: Cha mẹ và các bác sỹ thường ngại trao đổi về các vấn đề liên quan đến tình dục với trẻ vị thành niên, nhưng việc trao đổi này lại vô cùng quan trọng. Việc trao đổi có thể sẽ khiến bạn không thoải mái một chút nhưng sẽ bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ bị ung thư.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh