Viêm phổi là một bệnh nhiễm trùng gây viêm các túi khí của phổi. Tình trạng viêm có thể khiến các túi chứa đầy mủ hoặc chất lỏng. Các triệu chứng điển hình bao gồm ho, sốt, ớn lạnh và khó thở.
Có hai loại viêm phổi: do vi khuẩn và virus. Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, viêm phổi do vi khuẩn phổ biến hơn và dẫn đến bệnh nghiêm trọng hơn. Viêm phổi phổ biến ở trẻ em và người lớn tuổi, nhưng theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), những người trên 65 tuổi có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hoặc tử vong cao nhất. Trong bài viết này, chúng tôi xem xét thêm thông tin về vaccine ngừa viêm phổi và khi nào một người nên chủng ngừa.
Vaccine ngừa viêm phổi là gì?
Tiêm phòng viêm phổi sẽ không làm giảm viêm phổi. Tuy nhiên, nó giúp ngăn ngừa các bệnh do phế cầu khuẩn xâm nhập, chẳng hạn như viêm màng não, viêm màng trong tim, phù thũng và nhiễm khuẩn huyết, là khi vi khuẩn xâm nhập vào máu. Bệnh phế cầu khuẩn không xâm lấn bao gồm viêm xoang. Có hai loại tiêm phòng viêm phổi. Lựa chọn tiêm loại nào phụ thuộc vào tuổi của người bệnh, họ có hút thuốc hay không và sự hiện diện của bất kỳ tình trạng y tế tiềm ẩn nào. Có 2 loại vaccine ngừa viêm phổi:
- Vaccine liên hợp phế cầu (PCV13): Các chuyên gia khuyên dùng vaccine này cho trẻ nhỏ, những người mắc một số bệnh cơ bản và một số người trên 65 tuổi.
- Thuốc chủng ngừa polysaccharide do phế cầu khuẩn (PPSV23): Các chuyên gia khuyên dùng vaccine này cho bất kỳ ai trên 65 tuổi, những người mắc một số bệnh cơ bản và những người hút thuốc.
Khi nào một người nên tiêm phòng viêm phổi?
Bao lâu một người nên tiêm phòng viêm phổi tùy thuộc vào độ tuổi và sức khỏe tổng thể của họ. CDC đề xuất các lịch trình sau:
- Trẻ sơ sinh nên tiêm phòng PCV13 khi được 2, 4, 6 và 12–15 tháng.
- Người lớn chỉ cần một liều PCV13.
- Một liều duy nhất của PPSV23 là đủ cho bất kỳ ai cần nó, chẳng hạn như những người trên 65 tuổi và những người có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn.
Một người dưới 65 tuổi nên tiêm phòng PPSV23 nếu họ hút thuốc, đang điều trị bằng hóa trị liệu hoặc có bất kỳ tình trạng nào sau đây:
- Bệnh tim mãn tính
- Hen suyễn
- Rối loạn sử dụng rượu
- Hiv
- Bệnh hodgkin
.png)
Chúng có hiệu quả như thế nào?
Mặc dù các mũi tiêm phòng viêm phổi sẽ không ngăn một người bị viêm phổi, nhưng chúng có thể giúp giảm các trường hợp bệnh do phế cầu khuẩn xâm nhập.
Ít nhất một liều PCV13 bảo vệ:
- Khoảng 8 trong số 10 trẻ sơ sinh mắc bệnh phế cầu khuẩn xâm nhập
- 45 trên 100 người lớn từ 65 tuổi trở lên chống lại bệnh viêm phổi do phế cầu khuẩn
- 75 trên 100 người lớn từ 65 tuổi trở lên chống lại bệnh phế cầu khuẩn xâm nhập
Một liều PCSV23 giúp bảo vệ khoảng 50–85 trong số 100 người lớn khỏe mạnh chống lại bệnh phế cầu khuẩn xâm nhập.
Tác dụng phụ
Hầu hết những người được tiêm phòng viêm phổi sẽ không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào. Tuy nhiên, như với bất kỳ loại thuốc hoặc vaccine nào, có nguy cơ một người sẽ phát triển các tác dụng phụ. Những tác dụng phụ này thường biến mất sau vài ngày.
Một số tác dụng phụ nhẹ tiềm ẩn từ PCV13 bao gồm:
- Sốt
- Phản ứng tại chỗ tiêm, chẳng hạn như sưng, đỏ hoặc đau
- Cáu gắt
- Ăn mất ngon
- Đau đầu
- Ớn lạnh
- Cảm thấy mệt
Một số tác dụng phụ nhẹ tiềm ẩn từ PPSV23 bao gồm:
- Đau cơ
- Sốt
- Phản ứng tại chỗ tiêm, chẳng hạn như đau, đỏ hoặc sưng
Với PCV13, có một số nguy cơ bị co giật ở trẻ nhỏ nếu chúng được tiêm cùng lúc với vaccine cúm. Cha mẹ hoặc người chăm sóc nên nói chuyện với bác sĩ về thời điểm tốt nhất để tiêm mỗi lần.
Tiêm phòng viêm phổi là một cách an toàn và hiệu quả để giúp ngăn ngừa một số trường hợp viêm phổi nặng. Khuyến nghị nên tiêm phòng viêm phổi cho trẻ sơ sinh, những người có hệ thống miễn dịch suy yếu và những người trên 65 tuổi. Những người mắc một số bệnh hoặc bị dị ứng với vaccine không nên tiêm. Tiêm phòng viêm phổi có thể gây ra các phản ứng phụ nhẹ ở một số người, nhưng những tác dụng này sẽ tự biến mất trong vài ngày.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
