Vaccine Zona có an toàn?

Bệnh zona là gì?

Bệnh zona có những  nốt mụn nước đau đớn gây ra bởi virus Varicella zoster - cùng loại virus gây bệnh thủy đậu..

Nếu bạn đã từng bị thủy đậu thì sau khi khỏi bệnh, virus không hết hoàn toàn mà vẫn còn một lượng nhỏ ở trong người dưới trạng thái không hoạt động. Sau này, lượng virus này có thể hoạt động trở lại và gây ra zona. Theo CDC, tại Mỹ có khoảng 1 triệu ca bệnh hàng năm, ước tính 1/3 dân số bị bệnh zona trong cuộc đời của mình.

Ai nên tiêm vaccine Zona?

Người lớn tuổi có nhiều khả năng mắc bệnh zona. Đây là lý do tại sao vaccine zona được khuyến nghị cho những người từ 50 tuổi trở lên.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt hai loại vaccine để ngăn ngừa bệnh zona: Zostavax và Shingrix.

Zostavax là một loại vaccine sống – loại vaccine chứa virus đã bị suy yếu và không có khả năng gây bệnh.

Shingrix là vaccine tái tổ hợp, được tạo ra bằng cách thay đổi và tinh chế phần ADN mã hóa cho một kháng nguyên để tạo ra phản ứng miễn dịch để chống lại virus.

Vaccine Shingrix được Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật (CDC) Hoa Kỳ khuyến cáo ưu tiên sử dụng, do Shingrix có hiệu quả cao hơn và có khả năng bảo vệ dài hơn vaccine Zostavax trong việc ngăn ngừa bệnh zona.

Hiện tại, CDC khuyến nghị những người khỏe mạnh trên 50 tuổi nên tiêm phòng Shingrix. Loại vaccine này có hai liều, tiêm cách nhau hai đến sáu tháng.

Mọi người nên tiêm phòng zona nếu đáp ứng các tiêu chí sau:

• Từ 50 tuổi trở lên
• Từng mắc thủy đậu
• Có tiền sử bệnh zona
• Từng tiêm vaccine Zostavax trong quá khứ

Ai không nên tiêm phòng?

Vaccine zona có chứa các thành phần có thể gây dị ứng ở một số người.

Không nên tiêm vaccine Shingrix nếu bạn đã từng bị:

• Phản ứng nghiêm trọng khi tiêm liều Shingrix đầu tiên
• Dị ứng nặng với một trong những thành phần của Shingrix
• Hiện đang bị zona
• Hiện đang cho con bú hoặc đang mang thai
• Có kết quả âm tính với xét nghiệm virus Varicella zoster

Nếu bạn xét nghiệm âm tính với virus Varicella zoster thì hãy tiêm phòng thủy đậu thay vì zona.

Nếu bạn đang bị cảm lạnh hoặc ốm thì hãy đợi đến khi khỏe lại hãy đi tiêm phòng.

Tránh tiêm vaccine Zostavax nếu bạn đã từng bị phản ứng nghiêm trọng với:

• Gelatin
• Kháng sinh neomycin
• Các thành phần khác trong vaccine

Hoặc hệ thống miễn dịch của bạn bị suy yếu do:

• Có hệ thống miễn dịch bị suy yếu, chẳng hạn như bị bệnh tự miễn hoặc HIV
• Sử dụng các loại thuốc làm giảm đáp ứng miễn dịch, chẳng hạn như steroid
• Bị ung thư ảnh hưởng đến tủy xương hoặc hệ bạch huyết, chẳng hạn như bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch
• Bị bệnh lao và không được điều trị
• Đang điều trị ung thư, như xạ trị hoặc hóa trị
• Ghép tạng

Bất cứ ai mang thai hoặc nghi ngờ đang mang thai cũng không nên tiêm phòng.

Tác dụng phụ của vaccine zona

Tác dụng phụ nhẹ

Trong hầu hết các trường hợp, vaccine đều an toàn và không gây tác dụng phụ. Nếu có trường hợp có tác dụng phụ thì cũng thường rất nhẹ.

Các tác dụng phụ phổ biến thường là sưng đỏ, ngứa hoặc đau quanh vùng tiêm. Cũng đã có những phản ánh về hiện tượng đau đầu sau khi tiêm.

Tác dụng phụ nghiêm trọng

Rất hiếm trường hợp cơ thể dị ứng nghiêm trọng. Phản ứng này được gọi là sốc phản vệ .

Dấu hiệu sốc phản vệ bao gồm:

• Mặt phù nề (bao gồm cổ họng, miệng và mắt)
• Nổi mề đay
• Nóng hoặc đỏ da
• Khó thở hoặc thở khò khè
• Chóng mặt
• Nhịp tim không đều
• Mạch nhanh

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trên đây sau khi tiêm phòng zona, hãy tìm sự trợ giúp y tế ngay lập tức. Sốc phản vệ có thể đe dọa đến tính mạng.

Có nhiều người lo ngại về các chất phụ gia trong vaccine zona, đặc biệt là thimerosal.

Thimerosal là một chất bảo quản có chứa thủy ngân. Chất này đôi khi được thêm vào vaccine để ngăn vi khuẩn phát triển trong đó.

Nỗi lo về thimerosal nảy sinh khi có một vài nghiên cứu sơ bộ kết nối chất này với bệnh tự kỷ. Điều này đã được chứng minh là không đúng sự thật.

Cả hai loại vaccine zona đều không chứa thimerosal.

Phản ứng sau tiêm:

Một số người có thể gặp tác dụng phụ từ vaccine Shingrix, như:

• Đau cơ
• Đau đầu
• Sốt
• Đau bụng
• Buồn nôn

Những tác dụng phụ này có thể kéo dài từ hai đến ba ngày sau khi tiêm phòng. Bạn có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn nếu cần thiết.

Tuy nhiên, nếu bạn hoặc người thân của bạn gặp tác dụng phụ nghiêm trọng thì nên đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Vaccine Zostavax là vaccine sống và đã được làm suy yếu, vì vậy sẽ không làm những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh bị bệnh.

Tuy nhiên, những người có hệ miễn dịch suy yếu cần hết sức cẩn trọng, và trong các trường hợp đặc biệt hiếm gặp, đã có người bị mắc bệnh do virus trong vaccine.

Hãy nói với bác sĩ bạn bị suy giảm miễn dịch trước khi tiêm phòng.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp